Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội 2025: Khi di sản trở thành nguồn lực công nghiệp văn hóa
Ngày 16/12, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức họp báo thông tin về Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội năm 2025 với chủ đề “Hà Nội – Hành trình Ẩm thực Kết nối Sáng tạo”. Lễ hội sẽ diễn ra từ ngày 19–21/12/2025 tại Công viên Thống Nhất (phường Hai Bà Trưng), hứa hẹn trở thành điểm đến văn hóa – ẩm thực đặc sắc của Thủ đô dịp cuối năm.
Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội là sự kiện thường niên do UBND Thành phố giao Sở Văn hóa và Thể thao chủ trì tổ chức, nhằm tôn vinh giá trị di sản ẩm thực truyền thống, đồng thời thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa. Đặc biệt, từ khi Thành ủy Hà Nội ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TU (22/2/2022) về phát triển công nghiệp văn hóa giai đoạn 2021–2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn 2045, ẩm thực đã được xác định là một trong những lĩnh vực quan trọng, có khả năng tạo nguồn lực phát triển bền vững cho Thủ đô.
Phát biểu tại họp báo, bà Lê Thị Ánh Mai – Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cho biết, quá trình mở rộng địa giới hành chính cùng sự giao thoa văn hóa xứ Đoài đã làm nên một không gian ẩm thực Hà Nội phong phú, đa dạng. Từ năm 2014, Thành phố đã tiến hành kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể, trong đó nhận diện hàng trăm di sản ẩm thực, đưa vào danh mục quản lý và bảo tồn.
Đến nay, 7 di sản ẩm thực Hà Nội đã được ghi danh vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, không chỉ góp phần vinh danh giá trị truyền thống mà còn mở ra hướng khai thác di sản như một “tài sản” của công nghiệp văn hóa. Nhiều nghề ẩm thực sau khi được ghi danh đã có sức lan tỏa mạnh mẽ, trở thành sản phẩm văn hóa – du lịch tiêu biểu của Thủ đô, như nghề làm cốm Mễ Trì, trà sen Quảng An, xôi Phú Thượng, bánh cuốn Thanh Trì hay tri thức nấu cỗ Bát Tràng. Riêng di sản Phở Hà Nội thời gian qua đã được quảng bá bằng nhiều hình thức sáng tạo như vẽ ký họa, clip ngắn, xây dựng bản đồ phở, và tiếp tục được giới thiệu tại lễ hội năm nay.
Điểm nhấn đặc biệt của Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội 2025 là Lễ công bố quyết định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi danh “Tri thức chế biến và thưởng thức Chả cá Lã Vọng” vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, diễn ra trong chương trình khai mạc lúc 19h ngày 19/12. Tại đây, công chúng sẽ có dịp gặp gỡ gia đình dòng họ Đoàn – chủ nhân của món ăn trứ danh gắn liền với lịch sử sáu đời, in sâu trong ký ức và không gian đô thị Hà Nội.
Theo PGS.TS Đặng Văn Bài – Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, ẩm thực không chỉ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt mà đã trở thành một loại hình di sản văn hóa, góp phần định hình bản sắc địa phương và thương hiệu quốc gia. Chả cá Lã Vọng là ví dụ tiêu biểu khi một món ăn có thể trở thành biểu tượng đô thị, gắn với tên phố, không gian và ký ức cộng đồng. Việc ghi danh di sản tạo cơ sở quan trọng để bảo vệ, truyền dạy và khai thác bền vững giá trị ẩm thực trong phát triển du lịch và công nghiệp văn hóa.
Lễ hội năm nay được thiết kế như một không gian mở, nơi di sản được “kể lại” bằng ngôn ngữ của sáng tạo. Trong khuôn khổ lễ hội sẽ diễn ra nhiều hoạt động phong phú như tọa đàm chuyên đề “Giao lưu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực – phát triển văn hóa ẩm thực”; các workshop trình diễn nghề của nghệ nhân; cuộc thi chế biến món ăn dành cho học sinh, sinh viên; hoạt động ký họa ẩm thực của sinh viên Đại học Mỹ thuật Công nghiệp; cùng chuỗi biểu diễn nghệ thuật truyền thống và đương đại.
Bên cạnh đó, lễ hội còn có triển lãm ảnh quảng bá văn hóa – du lịch – ẩm thực; triển lãm và thư viện sách lưu động với hàng trăm đầu sách về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật, ẩm thực; cùng các trình diễn di sản ẩm thực sống động như gói bánh chưng, nấu cỗ Bát Tràng, ướp chè sen Tây Hồ, làm cốm, nấu xôi Phú Thượng, bún ốc nguội, ô mai, mứt, cháo se…
Đặc biệt, lễ hội quy tụ 60 không gian giới thiệu ẩm thực Hà Nội và sản phẩm ẩm thực vùng miền, giúp người dân và du khách không chỉ thưởng thức món ăn mà còn hiểu sâu hơn câu chuyện văn hóa phía sau mỗi hương vị, qua đó khẳng định thương hiệu “Ẩm thực Hà Nội” gắn với bản sắc thanh lịch, tinh tế.
Với cách tiếp cận đa chiều, kết hợp giữa di sản, sáng tạo và sự tham gia của nghệ nhân, cộng đồng, doanh nghiệp, Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội 2025 được kỳ vọng sẽ góp phần làm rõ vai trò của ẩm thực như một nguồn lực quan trọng của công nghiệp văn hóa, đồng thời tạo thêm sức hút cho du lịch Thủ đô trong mùa cao điểm cuối năm.
Lê Long
