“Sập bẫy” lừa “hợp đồng giả cách” – Kỳ 4: Trách nhiệm của công chứng viên?

Như Diễn đàn Doanh nghiệp đã thông tin trong những bài viết trước, trên địa bàn huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội, nhiều gia đình phút chốc đã “trắng tay”, mất hết tài sản bởi ký vào “hợp đồng mượn tiền” của các đối tượng cho vay.

Đáng chú ý, gọi là “hợp đồng” vay tiền, mượn tiền nhưng thực tế đây đều là các loại hợp đồng chuyển nhượng tài sản hoặc ủy quyền sử dụng tài sản từ phía nạn nhân cho các đối tượng. Theo đó, sau khi có được chữ ký từ người vay, các đối tượng ngay lập tức “phù phép”  để hoàn thiện thủ tục chuyển nhượng tài sản rồi đem thế chấp vay Ngân hàng với một số tiền lớn rồi cố tình không trả nợ.

Trao đổi với phóng viên về các trường hợp bị lừa đảo xảy ra trên địa bàn huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội, các luật sư đã chia sẻ, rất nhiều người tham gia các giao dịch công chứng cho biết không được thực hiện ký văn bản công chứng ở Văn phòng công chứng và không được hướng dẫn là ký loại văn bản gì, chỉ biết là ký để có thể được vay tiền. Các văn bản chuyển nhượng quyền sử dụng đất, ủy quyền định đoạt không phản ánh đúng bản chất thỏa thuận của các bên. Do đó, các luật sư cho rằng, việc làm này có dấu hiệu vi phạm pháp luật về công chứng nên cần được điều tra, xác minh bởi cơ quan cảnh sát điều tra.

Điển hình như trường hợp gia đình ông Vũ Bá Hiển, SN 1946, tại thôn Thanh Hà, xã Nam Sơn, huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội. Cụ thể, khi vay tiền của đối tượng có tên Trần Mạnh Tuấn, vợ chồng anh Cấp (con trai ông Hiển) chỉ ký vào một bản hợp đồng, ngoài ra không hề ký vào bất cứ một giấy tờ gì.

“Gần đây tôi mới biết, trong hồ sơ vay vốn ngân hàng của đối tượng Tuấn có một văn bản xác nhận về nhân khẩu của gia đình tôi. Cụ thể, văn bản này của chính quyền xã Nam Sơn xác nhận, thời điểm cấp GCN QSD đất, gia đình tôi chỉ có 3 người. Điều này là hết sức bất thường bởi thực tế hộ khẩu gia đình tôi có 9 người. Hơn nữa, chữ viết trong đơn xác nhận không phải của tôi, chữ ký cũng không phải của tôi. Văn phòng công chứng và Ngân hàng đã cố tình làm sai lệch hồ sơ để ký công chứng”, con trai ông Hiển chia sẻ. Được biết, sự việc này đã được Cơ quan Công an huyện Sóc Sơn tiếp nhận và đang trong quá trình giải quyết vụ việc.

Một vụ lừa khác có tính chất tương tự, nhưng các đối tượng đã sử dụng thủ đoạn công khai hơn. Đó là trường hợp gia đình bà Trần Thị Hiền, SN 1962, tại thôn Song Mai Đông, xã Mai Đình, huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là trong vụ việc này, sau khi các đối tượng lừa được chồng bà Hiền (ông Đỗ Văn Tuyên) ký vào một hợp đồng được cho là có nội dung chuyển nhượng nhà đất, ngay sau đó, các đối tượng đã bất chấp pháp luật, làm luôn cả Giấy chứng tử của bà Hiền, đồng thời cũng làm Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân giả với nội dung “Từ khi bà Hiền chết năm 1993, ông Tuyên không kết hôn với ai”. Và điều khó hiểu là mặc dù các loại giấy tờ với nội dung hoàn toàn sai sự thật, nhưng các đối tượng lừa đảo vẫn dễ dàng công chứng được hợp đồng chuyển nhượng và hoàn thiện các thủ tục để từ đó chiếm đoạt tài sản của gia đình nạn nhân.

Liên quan tới nội dung này, ngày 05/05/2020 UBND xã Mai Đình có văn bản số 68 /BTD-UBX trả lời công dân với nội dung: “ UBND xã Mai Đình không cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân của ông Đỗ Văn Tuyên và UBND xã Mai Đình không còn lưu sổ đăng ký khai tử năm 1993, nên không xác định được”. Ngày 30/3/2020, cũng trong lá đơn của bà Trần Thị Hiền “xin xác nhận còn sống”, UBND xã Mai Đình (huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội) đã xác thực nội dung “ bà Trần Thị Hiền có hộ khẩu thường trú tại xã Mai Đình và vẫn đang sinh sống ổn định tại địa phương là đúng”.

Theo tìm hiểu của phóng viên, trong nhiều văn bản trả lời kết quả xử lý thông tin tố giác tội phạm, được ký bởi Thượng tá Nguyễn Văn Quyền – Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an huyện Sóc Sơn cho thấy, ngày 08/3/2018, Cơ quan CSĐT Công an huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội tiếp nhận đơn gửi lần đầu của bà Trần Thị Hiền với nội dung: Đề nghị làm rõ việc giả mạo giấy tờ, hợp đồng chuyển nhượng Quyền sử dụng đất (thửa đất số 88, tờ bản đồ số 9 tại địa chỉ xã Mai Đình, huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội), số công chứng 120/2015/HĐCNQSDĐ, quyển số 01 TP/CC-SCC/HĐGD ngày 02/02/2015 do Văn phòng Công  chứng Bắc Thăng Long lập.

Sau khi tiếp nhận, Cơ quan CSĐT Công an huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội đã tiến hành xác minh, kết quả xác định: Ông Đỗ Văn Tuyên, SN 1956, trú tại thôn Song Mai Đông, xã Mai Đình, huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội (chồng bà Hiền) hoàn toàn tự nguyện và trực tiếp ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho ông Hà Văn Kiên (SN 1972, trú tại thôn Sáp Mai, xã Võng La, huyện Đông Anh, TP Hà Nội, ông Kiên cũng đã thế chấp để vay vốn Ngân hàng.

“Căn cứ vào tình tiết trên, vụ việc không có sự việc phạm tội, ngày 6/6/2019, Cơ quan CSĐT Công an huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội đã ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 226, đã thông báo cho bà Trần Thị Hiền.”, Văn bản trả lời của Công an huyện Sóc Sơn nêu.

Cũng trong ngày 19/12/2022, Cơ quan này tiếp tục ban hành Quyết định số 07/QĐ-CQCSĐT-ĐTTH Quyết định khởi tố vụ án hình sự “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức phát hiện tại xã Mai Đình, huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội”.

Tuy nhiên, ngày 20/6/2023, Thượng Tá Nguyễn Văn Quyền – Phó thủ trưởng Cơ quan CSĐT, Công an huyện Sóc Sơn đã ký Quyết định số 44/QĐ-CQCSĐT-ĐTTH về việc tạm đình chỉ điều tra vụ án hình sự. “Sau khi tiến hành điều tra, xét thấy: Chưa xác định được bị can”, Quyết định nêu.

Liên quan đến sự việc này, Tòa soạn Diễn đàn Doanh nghiệp đã có Công văn chuyển đơn thư của bạn đọc tới trực tiếp ông Phạm Đăng Khôi – Trưởng Công an huyện Sóc Sơn, đồng thời đã nhiều lần liên hệ xin tìm hiểu các thông tin xung quanh sự việc, tuy nhiên đến nay vẫn chưa nhận được phản hồi.

(Còn tiếp)