Lợi thế tăng dòng vốn FDI: “Vững tay chèo” trong “biển động”

Trước làn sóng bảo hộ mạnh mẽ và các rào cản thuế quan từ Mỹ, dòng chảy thương mại toàn cầu đang “lạc nhịp”.

Đây là thời điểm để Việt Nam khẳng định khả năng, lợi thế “giữ chân” FDI, đồng thời đón đầu làn sóng chuyển dịch đầu tư.

Chia sẻ với DĐDN, ông Phạm Văn Thinh, Tổng giám đốc Deloitte Việt Nam nhận định, Việt Nam hiện đang bước vào giai đoạn phát triển mới với khát vọng tăng tốc để đạt được hai mốc mục tiêu phát triển quan trọng vào năm 2030 và 2045. Trong đó, tốc độ tăng trưởng kinh tế cần đạt trên 8% vào năm 2025 và phấn đấu hai con số ở giai đoạn tiếp theo. Để làm được điều này, Việt Nam định hướng thu hút FDI có chọn lọc, ưu tiên thu hút đầu tư chất lượng ở các lĩnh vực mới nổi, công nghệ cao. Tuy nhiên, trong bối cảnh thế giới đang thay đổi nhanh chóng, khó lường, nhất là những điều chỉnh chính sách thuế quan từ Mỹ – quốc gia có ảnh hưởng lớn đến dòng chảy thương mại, việc thu hút dòng đầu tư lại gặp nhiều sức ép.

– Thưa ông, trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu có nhiều biến động, đặc biệt tại các thị trường lớn như Mỹ, Việt Nam sẽ gặp những thách thức nào trong thu hút FDI?

Trong thời gian qua chúng ta thu hút được nguồn vốn FDI rất lớn. Chúng ta đang nằm trong nhóm 15 quốc gia thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất toàn cầu. Riêng 5 tháng đầu năm 2025, tổng vốn FDI đăng ký đạt khoảng 18,4 tỷ USD, tăng khoảng 51%. Vốn FDI thực hiện đạt trên 8,9 tỷ USD, tăng 7,9% và là mức cao nhất của năm tháng trong 5 năm qua.

Giai đoạn 2026 – 2030, Việt Nam đã đặt mục tiêu mỗi năm thu hút từ 40 đến 50 tỷ USD vốn FDI, với mức giải ngân kỳ vọng đạt 30 đến 40 tỷ USD.

Dù vậy, tôi cho rằng đây cũng là giai đoạn thú vị để nhìn nhận, xem xét lại quá trình thu hút nguồn vốn này. Chính quyền Tổng thống Mỹ Donal Trump đã áp dụng hàng loạt chính sách thuế đối ứng cho các nước, trong đó Việt Nam đối măt mức thuế dự kiến rất cao. Trong khi đó, Mỹ chiếm tỷ trọng đến 30% hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt trong đó, chủ yếu là hàng hoá của các doanh nghiệp FDI. Do vậy, đây là thách thức và sức ép rất lớn cho Việt Nam trong thu hút đầu tư nước ngoài thời gian tới.

Tuy nhiên, nếu nhìn lại một cách rõ ràng và dài hơi hơn, tôi cho rằng Việt Nam có nhiều lợi thế trong thu hút đầu tư FDI. Đầu tiên là sự ổn định chính trị tốt, với những bước đi quyết liệt trong thời gian qua của Đảng và Chính phủ đang mang lại niềm tin rất lớn cho cộng đồng doanh nghiệp, tin vào Việt Nam đang có những bước đi đổi mới và sẵn sàng thích ứng với tình hình mới.

Thứ hai, kinh tế vĩ mô của chúng ta phát triển tốt và rõ ràng. Chúng ta luôn ở top các quốc gia hàng đầu về phát triển kinh tế những năm qua. Đây là điểm hấp dẫn nhà đầu tư.

Thứ ba, chúng ta cũng nói nhiều đến lực lượng lao động và thị trường trong nước. Đây sẽ tiếp tục là lợi thế của Việt Nam.

– Kế hoạch phát triển Trung tâm tài chính của Chính phủ Việt Nam sẽ hỗ trợ tạo sức hút như thế nào với các nhà đầu tư nước ngoài thông qua các dự án như vậy?

Chúng tôi có tham gia vào đề án thành lập trung tâm tài chính ở TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, tôi đánh giá, nếu làm được điều này chúng ta sẽ thu hút được nguồn vốn tương đối lớn từ các định chế tài chính lớn trên thế giới. Đồng thời sẽ là điều kiện tốt thu hút nguồn đầu tư từ các quốc gia khác trên thế giới vào Việt Nam.

Việc phát triển các trung tâm này không đơn thuần là chờ nhà đầu tư tìm đến, mà cần chủ động tạo dựng môi trường hấp dẫn đáp ứng kỳ vọng của giới đầu tư, thực thi các kế hoạch mới, có tính đột phá thúc đẩy đất nước phát triển hơn nữa. Việt Nam phải kiến tạo những trung tâm tài chính nổi bật trong khu vực Đông Nam Á, gây chú ý toàn cầu nhờ hạ tầng hiện đại và khung pháp lý đủ để hấp dẫn dòng vốn quốc tế.

– Vậy Chính phủ cần thực hiện các biện pháp gì để duy trì vị trí trong chuỗi cung ứng, giữ vững sức hút với các nhà đầu tư nước ngoài, hiện thực mục tiêu tăng trưởng, thưa ông?

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đưa ra thông điệp rất rõ ràng về việc “chúng ta biết các thách thức đang rất lớn, nhưng chúng ta không ngại ngần thay đổi và đổi mới để thích ứng”. Có lẽ trong thời gian ngắn hạn chúng ta phải cân bằng lại giữa phát triển và phát triển sạch, phát triển xanh. Mỹ là thị trường lớn và Tổng thống Mỹ đã khẳng định thông điệp thu hút sản xuất về Mỹ cũng như đảo ngược các chính sách về phát triển xanh, đây là việc có thể ảnh hưởng xu thế xanh của các quốc gia trong ngắn hạn, mà chúng ta cần sự linh hoạt hơn trong cân bằng.

Thứ hai, cơ hội cho khu vực châu Á, trong đó có Việt Nam, chính là lĩnh vực công nghệ cao, chí tuệ nhân tạo, trung tâm dữ liệu. Để làm được điều này chúng ta cần đáp ứng được yêu cầu của các nhà đầu tư, đặc biệt đảm bảo năng lượng. Khi xây dựng trung tâm dữ liệu tại Việt Nam phải đáp ứng được nguồn điện sạch, tôi tin tưởng rằng khi giải quyết được nguồn điện sẽ thu hút được nguồn đầu tư lớn vào các lĩnh vực nói trên. Đến lúc Việt Nam cần chuyển sang giai đoạn thu hút đầu tư có chọn lọc, ưu tiên những ngành có hàm lượng công nghệ cao, sử dụng nhân lực chất lượng và góp phần nâng cấp chuỗi giá trị.

– Trân trọng cảm ơn ông!

Thy Hằng – Diễn đàn Doanh nghiệp