Tỷ giá ảnh hưởng tới biên lợi nhuận các nhóm ngành ra sao?

Kỳ vọng áp lực mất giá lên VND sẽ tiếp tục hạ nhiệt. Dự báo VND sẽ mất giá dưới 5% trong năm 2025 và khoảng 3% trong năm 2026.

Kỳ vọng tiếp tục nới lỏng tiền tệ

Áp lực tỷ giá đang hạ nhiệt khi tỷ giá trung tâm của NHNN giảm khoảng 0,5% trong tháng 9/2025, và tỷ giá phi chính thức cũng giảm khoảng 1,5% so với đỉnh cách 2 tuần tháng 10.

Một số yếu tố hỗ trợ hoặc có thể tác động với chính sách tiền tệ, ngoại hối và tỷ giá gồm:

Thứ nhất, Chính phủ đang xem xét đánh thuế các giao dịch vàng, theo hai phương án: mức thuế suất theo giá trị giao dịch 0,5–1,5% hoặc 20% trên lợi nhuận.

Thứ hai, theo Nghị quyết 05/2025/NQ-CP, kế hoạch thí điểm 5 năm cho thị trường tài sản số đã được ban hành, trong đó hình sự hóa các hoạt động giao dịch ngoài sàn phi chính thức. NHNN cũng có các đề xuất để kiểm soát giao dịch vốn ra thị trường quốc tế.

Thứ ba, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) nối lại chu kỳ nới lỏng với mức cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản vào ngày 17/9/2025. Các thành viên FOMC dự báo sẽ có thêm 50 điểm cơ bản giảm lãi suất trong quý 4/2025 và thêm 50 điểm cơ bản nữa trong năm 2026. Nhờ đó, chúng tôi kỳ vọng áp lực mất giá lên VND sẽ tiếp tục hạ nhiệt. Dự báo VND sẽ mất giá dưới 5% trong năm 2025 và khoảng 3% trong năm 2026.

Lạm phát vẫn ở mức thấp so với trần mục tiêu 4,5% và trong khả năng kiểm soát, với bối cảnh trên và tăng trưởng GDP chỉ đạt 7,5% trong nửa đầu 2025, mục tiêu tăng trưởng cả năm 2025 ở mức 8,3–8,5% sẽ trở nên khó đạt. Do đó, chúng tôi kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục chấp nhận một mức độ mất giá VND và lạm phát nhất định để duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng, nhằm hỗ trợ thêm cho đà tăng trưởng kinh tế.

Tác động cụ thể theo các nhóm ngành

Biến động tỷ giá có ảnh hưởng đáng kể đến kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết, gây bất lợi cho nhóm có chi phí capex (chi phí vốn) và vận hành lớn bằng USD, trong khi lại có lợi cho các doanh nghiệp có doanh thu gắn với USD.

Chúng tôi ước tính tác động tỷ giá lên một số nhóm ngành sẽ diễn ra như sau:

Hàng không: Các công ty trong ngành bị ảnh hưởng tiêu cực bởi việc VND mất giá do họ phụ thuộc nhiều vào nợ vay bằng USD để tài trợ cho đầu tư tài sản cố định, mua và thuê máy bay. Theo đó tác động là tiêu cực với tỷ lệ thay đổi biên lợi nhuận theo thay đổi tỷ giá giảm khoảng 5%. Doanh nghiệp tiêu biểu của nhóm ngành này là ACV, HVN và VJC.

Tập đoàn đa ngành: Nổi bật với VIC. Doanh nghiệp có cơ cấu nợ vay đáng kể từ các tổ chức nước ngoài. Áp lực tỷ giá làm tăng chi phí tài chính và có thể gây lỗ chênh lệch tỷ giá chưa thực hiện. VIC ghi nhận khoản lỗ tỷ giá đáng kể giai đoạn 2020-2025. Biến động ±5% USD/VND có thể gây lỗ/lãi ~5% doanh thu.

Điện – Tiện ích: Nổi bật với POW, ghi nhận phần lớn lỗ tỷ giá đến từ nợ vay bằng USD, vốn được dùng làm nguồn tài trợ chính cho chi phí vốn.

Thép: Doanh nghiệp có nguyên liệu nhập khẩu bằng USD và một số nợ vay cũng bằng USD – đặc biệt với HPG. Tuy nhiên HPG đã giảm nợ USD xuống 0 trong vài năm gần đây, đồng thời quản lý tồn kho và công nợ tốt hơn, giảm thiểu tác động tỷ giá. Chúng tôi đánh giá tác tiêu cực giảm biên lợi nhuận so với biến động tỷ giá ở khoảng -1-2%.

Bất động sản nhà ở: Nổi bật là NVL. Ngành nhìn chung trung lập với biến động tỷ giá do tập trung nội địa, ít nợ ngoại tệ, hoặc đã phòng ngừa rủi ro. Ngoại lệ là NVL, có mức độ nhạy cảm cao do chưa phòng ngừa rủi ro kể từ 2022. Biến động tỷ giá ảnh hưởng mạnh đến NVL, nhưng công ty có lượng doanh thu chưa ghi nhận lớn (105 nghìn tỷ VND, gấp 1,7x nợ hiện tại), dự kiến bàn giao 2026-2027, có thể giúp giảm áp lực nợ. Tác động trung lập, tỷ lệ thay đổi biên lợi nhuận so với +-5% VND/USD ở khoảng -1-2%.

Năng lượng (Dầu khí): GAS và PVS hưởng lợi khi VND mất giá nhờ doanh thu USD lớn và ít nợ ngoại tệ. GAS ít nợ, PVS không có nợ; trong khi PVD chịu tác động tiêu cực do nợ ngoại tệ lớn trong quá trình mở rộng. Tác động trung lập, tỷ lệ thay đổi biên lợi nhuận theo tỷ giá giảm -0,5-1%.

Tiêu dùng (F&B): Chủ yếu chịu ảnh hưởng từ nguyên liệu nhập khẩu, VND yếu làm chi phí đầu vào tăng, nhưng khả năng chuyển giá cho người tiêu dùng hạn chế. Một số công ty áp dụng công cụ phái sinh (headging) nhằm giảm tác động. Tiêu biểu VNM và QNS. Mức tác động trung lập, từ -0-0,5%.

Tiêu dùng (bán lẻ): Rủi ro tỷ giá chủ yếu từ nợ vay ngoại tệ. MSN chịu tác động lớn nhất (nợ ngoại tệ ~25% tài sản). Các nhà bán lẻ khác (PNJ, MWG, FRT) hầu như trung lập do ít nợ ngoại tệ. DGW thậm chí có thể hưởng lợi từ VND mất giá. Mức tác động trung lập, tỷ lệ theo biên lợi nhuận -0,-0,5%.

Hóa chất: DGC, DCM và DPM trong nhóm này, hưởng lợi từ USD mạnh nhờ doanh thu xuất khẩu, ít nợ ngoại tệ (ví dụ: DGC). Rủi ro chính đến từ chênh lệch giữa chi phí khí đầu vào thực tế và kế hoạch (tính bằng USD).

Khu công nghiệp: Do khách hàng chủ yếu là FDI, ngành thường hưởng lợi từ VND mất giá. Tác động được đánh giá là tích cực với tỷ lệ thay đổi biên lợi nhuận so với biến động tỷ giá từ +0 -05%.

Công nghệ (ICT): FPT là doanh nghiệp lớn nhất ngành. Doanh thu từ thị trường quốc tế >50%. Biến động ngoại hối là có nhưng quản lý được nhờ: (1) doanh thu đa tiền tệ (USD, JPY), (2) nợ ngoại tệ giảm từ >50% xuống 15% cuối 2024, (3) thường xuyên sử dụng công cụ phái sinh từ 50-100%. Tác động theo đó là tích cực với biến động tăng 0-0,5%.

Thủy sản: Hưởng lợi từ VND mất giá nhờ doanh thu xuất khẩu lớn, bù đắp chi phí nhập khẩu nguyên liệu (thức ăn chăn nuôi). Tác động tích cực lên các doanh nghiệp nổi bật như VHC, mức tăng 0-0,5%.

Ngân hàng: Tất cả nợ ngoại tệ đều được phòng ngừa rủi ro theo yêu cầu NHNN. Ngành trung lập với biến động tỷ giá, thậm chí một số ngân hàng hưởng lợi từ hoạt động kinh doanh ngoại tệ. Tác động tích cực với mức tăng từ 0,05%.

Lưu ý tất cả các ước tính thay đổi biên lợi nhuận chỉ dựa trên lãi/lỗ tỷ giá, không tính đến tác động lên doanh thu, giá vốn hàng bán (COGS) và các chi phí khác bằng USD.

Nhìn chung, với mức mất giá 0,6% của VND trong quý 3/2025 so với 2,2% trong quý 2/2025, tác động nhìn chung vẫn trong tầm kiểm soát. Chúng tôi duy trì dự báo tăng trưởng lợi nhuận toàn thị trường ở mức 12,4% n/n trong dự phóng quý 3, chậm lại so với 34,3% trong quý 2, nhưng kỳ vọng sẽ tăng tốc trở lại lên 20,6% trong dự phóng quý 4 năm 2025.

Diễn đàn Doanh nghiệp