TP.Hồ Chí Minh tăng tốc phát triển ngành bán dẫn: Khát vọng trở thành trung tâm công nghiệp công nghệ cao của khu vực
TP.Hồ Chí Minh đang đẩy mạnh phát triển ngành bán dẫn gắn liền với công nghiệp hỗ trợ, hướng tới hình thành chuỗi giá trị khép kín từ nghiên cứu – thiết kế – sản xuất – vật liệu – thiết bị. Đây là chiến lược trọng tâm nhằm đưa Thành phố trở thành trung tâm công nghiệp công nghệ cao hàng đầu khu vực Đông Nam Á trong thập kỷ tới.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp thứ 2 của Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn
Xây dựng chuỗi công nghiệp hỗ trợ bán dẫn – nền tảng cho hệ sinh thái công nghệ cao
Tại Phiên họp lần thứ hai của Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì và chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh tiến độ triển khai các chiến lược trọng điểm.
Tại điểm cầu TP.Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch UBND TP Trần Thị Diệu Thúy nhấn mạnh: “Phát triển công nghiệp bán dẫn gắn với công nghiệp hỗ trợ không chỉ là định hướng chiến lược, mà còn là sứ mệnh của thành phố trong quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.”
Thời gian qua, TP.HCM đã ban hành hàng loạt chính sách cụ thể như Kế hoạch 1231, Quyết định 3686 và Kế hoạch 1858, nhằm hiện thực hóa chiến lược quốc gia phát triển công nghiệp bán dẫn. Trọng tâm là xây dựng hệ sinh thái doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, thúc đẩy hoạt động thiết kế chip, sản xuất vật liệu, linh kiện và thiết bị kỹ thuật cao.
Tại Khu Công nghệ cao TP.HCM (SHTP), hiện có 37 dự án điện tử – vi mạch đang hoạt động với tổng vốn đầu tư hơn 7,7 tỷ USD, quy tụ nhiều tập đoàn hàng đầu thế giới như Intel, Samsung, Renesas, Marvell, Siemens EDA, Ampere Computing…
Các dự án này không chỉ đóng vai trò trung tâm sản xuất mà còn kéo theo sự hình thành của mạng lưới doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trong nước. Theo Sở Công Thương TP.HCM, riêng lĩnh vực linh kiện, vật liệu và thiết bị phục vụ ngành bán dẫn có thể mang lại giá trị gia tăng 1,5 – 2 tỷ USD/năm nếu được đầu tư và kết nối hiệu quả.
Thành phố cũng đang triển khai Đề án Trung tâm nghiên cứu chuyển đổi số – chuyển đổi xanh trị giá 125 tỷ đồng phục vụ nghiên cứu cảm biến MEMS, vật liệu công suất và các công nghệ hỗ trợ bán dẫn. Đồng thời, Đề án mở rộng SHTP, Công viên Khoa học – Công nghệ và Khu công nghiệp công nghệ số đang được xúc tiến, với mục tiêu tạo quỹ đất, hạ tầng và cơ chế đặc thù cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ phát triển.
Theo chuyên gia kinh tế Trần Hữu Lộc (ĐH Kinh tế TP.HCM), trong chuỗi giá trị toàn cầu, công nghiệp hỗ trợ chiếm tới 60–70% giá trị gia tăng của sản phẩm bán dẫn. Do đó, việc TP.HCM tập trung phát triển lĩnh vực này là “bước đi đúng hướng để Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng khu vực”.
Phó Chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh Trần Thị Diệu Thúy phát biểu tại Phiên họp
Cơ chế đặc thù – chìa khóa mở đường cho doanh nghiệp hỗ trợ bứt phá
Dù tiềm năng lớn, song TP.HCM vẫn đối mặt nhiều thách thức về nhân lực chất lượng cao, vốn đầu tư R&D, và cơ chế hành chính cho các dự án công nghệ. Phó Chủ tịch Trần Thị Diệu Thúy cho biết, hiện các chính sách thu hút chuyên gia quốc tế còn hạn chế, trong khi doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trong nước thiếu nguồn vốn để đầu tư thiết bị và công nghệ mới.
Để tháo gỡ, TP.HCM kiến nghị Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98/2023/QH15, theo hướng:
Miễn thuế thu nhập cá nhân trong 10 năm cho chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước làm việc tại các dự án bán dẫn.
Bổ sung các dự án sản xuất chip, trung tâm dữ liệu và thiết kế vi mạch vào danh mục ưu tiên thu hút đầu tư chiến lược, áp dụng cơ chế “luồng xanh” hành chính để rút ngắn thủ tục.
Thành lập Quỹ hỗ trợ doanh nghiệp công nghiệp phụ trợ bán dẫn, cung cấp tín dụng ưu đãi, hỗ trợ nghiên cứu – chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Thành phố cũng thúc đẩy liên kết giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa, hình thành trung tâm kết nối cung – cầu linh kiện, giúp doanh nghiệp Việt Nam đạt chuẩn quốc tế, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao nỗ lực của TP.HCM trong việc triển khai chiến lược phát triển bán dẫn gắn với công nghiệp hỗ trợ, khẳng định việc mở rộng các khu công nghệ cao, khu công nghệ số là “đúng đắn, kịp thời và cần được thực hiện mạnh mẽ hơn nữa”.
Thủ tướng yêu cầu thành phố phát huy vai trò đầu tàu, chủ động tháo gỡ vướng mắc, phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành, đồng thời nhấn mạnh:
“Vướng đến đâu, tháo gỡ đến đó; phải làm trước, vừa làm vừa điều chỉnh, không chờ đủ điều kiện mới làm.”
Theo các chuyên gia, chính tinh thần hành động quyết liệt này sẽ là động lực để TP.HCM sớm trở thành “thủ phủ công nghiệp hỗ trợ bán dẫn” của Việt Nam, đóng vai trò then chốt trong chuỗi công nghiệp công nghệ cao khu vực.
Đỗ Ngọc
