Top 10 sự kiện nổi bật toàn cầu năm 2025

Tổng thống Trump trở lại Nhà Trắng, Mỹ áp thuế quan đối ứng, Nhật Bản có nữ Thủ tướng đầu tiên, bùng nổ cuộc cạnh tranh AI… là những sự kiện đáng chú ý toàn cầu trong năm 2025.

1. Tổng thống Trump trở lại Nhà Trắng và áp thuế quan đối ứng toàn cầu

Vào ngày 20/1/2025, ông Donald Trump chính thức nhậm chức Tổng thống nhiệm kỳ hai với cam kết đưa nước Mỹ “trở lại thời kỳ hoàng kim”.

Vào tháng 4, Tổng thống Trump đã công bố áp thuế đối ứng từ 10 – 49% với nhiều mặt hàng nhập khẩu nhằm bảo vệ sản xuất trong nước. Quyết định này tác động đến nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới, gây chấn động trật tự thương mại toàn cầu, gián đoạn chuỗi cung ứng và đẩy giá vàng tăng kỷ lục, dẫn tới các cuộc chạy đua đàm phán thương mại và điều chỉnh chính sách để ứng phó. Nhờ đó, các mức thuế cũng đã được điều chỉnh theo sau các cuộc đàm phán song phương giữa các nền kinh tế với Mỹ.

2. Dòng vốn đầu tư dịch chuyển về châu Á

Bất chấp bất ổn, châu Á tiếp tục nổi lên như điểm đến hấp dẫn đối với dòng vốn đầu tư quốc tế nhờ lợi thế về dân số trẻ, chi phí cạnh tranh và vị trí quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Theo Goldman Sachs, khu vực châu Á (ngoại trừ Trung Quốc) đã thu hút khoảng 100 tỷ USD vốn đầu tư trong 9 tháng đầu năm 2025, khi các nhà đầu tư toàn cầu tìm cách đa dạng hóa danh mục thay vì chỉ tập trung vào thị trường Mỹ.

Về FDI, nhiều quốc gia châu Á như Việt Nam ghi nhận dòng vốn FDI chảy vào rất mạnh mẽ. Tính đến cuối năm 2025 (11 tháng đầu năm), Việt Nam đã thu hút tổng vốn đăng ký FDI đạt khoảng 33,69 tỷ USD (tăng 7,4% so với cùng kỳ), với vốn đầu tư thực hiện cao kỷ lục, ước đạt 23,6 tỷ USD (tăng 8,9%), chủ yếu tập trung vào công nghiệp chế biến chế tạo, bất động sản, và sản xuất, phân phối điện…

3. Nhật Bản có nữ Thủ tướng đầu tiên

Vào ngày 21/10, Chủ tịch đảng Dân chủ Tự do (LDP) Sanae Takaichi đã chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội Nhật Bản để trở thành tân Thủ tướng Nhật Bản.

Việc bà Takaichi là nữ Thủ tướng đầu tiên trong lịch sử Nhật Bản được kỳ vọng sẽ mang lại một “làn gió mới” cho chính trường của quốc gia này. Tại Nhật Bản, phụ nữ chỉ chiếm 16% số ghế tại Hạ viện và quốc gia châu Á này thường xuyên bị xếp hạng thấp về bình đẳng giới.

4. ASEAN kết nạp Timor Leste làm thành viên thứ 11

Việc Timor Leste chính thức gia nhập ASEAN vào ngày 26/10 là bước tiến quan trọng khẳng định quyết tâm củng cố đoàn kết nội khối và mở rộng không gian hợp tác khu vực; đồng thời thể hiện cam kết của ASEAN trong việc xây dựng một Cộng đồng bao trùm, không để bất kỳ quốc gia Đông Nam Á nào đứng ngoài tiến trình phát triển chung.

Việc kết nạp thành viên mới cũng tạo thêm động lực để ASEAN tăng cường phối hợp trong xử lý các thách thức khu vực và thế giới.

5. Năm thiên tai kỷ lục

Biến đổi khí hậu ở mức cực đoan chưa từng có với thiên tai nghiêm trọng tại nhiều nơi trên thế giới: động đất ở Myanmar; siêu bão và lũ lụt ở nhiều nước châu Á và vùng Caribe; cháy rừng ở Hy Lạp, Canada, Mỹ, Australia;…

Thiên tai khiến hàng nghìn người thiệt mạng, đảo lộn cuộc sống của hàng triệu người, gây thiệt hại kinh tế 220 tỷ USD. Trong bối cảnh đó, Hội nghị các bên tham gia Công ước Khung của Liên hợp quốc về Biến đổi Khí hậu lần thứ 30 (COP30) tại Brazil chưa đạt thỏa thuận về cắt giảm nhiên liệu hóa thạch cho thấy cần thêm các nỗ lực toàn cầu để ngăn chặn sự ấm lên của Trái Đất.

6. Giá vàng quốc tế lập kỷ lục mọi thời đại

Giá vàng đã tăng vọt lên mức cao kỷ lục gần 50 lần trong năm 2025, có thời điểm lên tới 4.550 USD/oz, được thúc đẩy bởi căng thẳng địa chính trị dai dẳng, hoạt động mua vào mạnh mẽ của các ngân hàng trung ương và cộng đồng đầu tư toàn cầu ngày càng lo ngại về sự bất ổn kinh tế và chính trị.

Giá vàng đang ổn định ở mức cao, củng cố quan điểm rằng sự tăng giá vàng hiện nay không phải là bong bóng đầu cơ mà là sự đánh giá lại mang tính cấu trúc về vai trò của kim loại này trong các danh mục đầu tư hiện đại. Theo đó, giá vàng năm 2026 được dự báo sẽ còn leo cao hơn nữa.

7. Tăng trưởng kinh tế thế giới ước đạt 3,2%

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) nhận định kinh tế toàn cầu có thể đạt mức tăng trưởng 3,2% năm 2025. Điều này cho thấy khả năng thích ứng cao của nhiều nền kinh tế trong bối cảnh phải đối mặt với cuộc chiến thuế quan toàn cầu, xung đột ở nhiều khu vực, chính phủ Mỹ đóng cửa kéo dài.

8. Giáo hoàng Francis qua đời

Giáo hoàng Francis là giáo hoàng thứ 266 của Giáo hội Công giáo La Mã và cũng là giáo hoàng đầu tiên đến từ châu Mỹ Latinh, đã qua đời vào ngày 21/4, hưởng thọ 88 tuổi.

Sau 4 vòng bỏ phiếu, Hồng y Robert Francis Prevost đến từ Mỹ đã được bầu làm Giáo hoàng Leo XIV vào ngày 8/5, tiếp nối sứ mệnh lãnh đạo Giáo hội và truyền cảm hứng hòa bình.

9. Thặng dư thương mại của Trung Quốc lập kỷ lục

Thặng dư thương mại hàng hóa của Trung Quốc lần đầu vượt 1 nghìn tỷ USD, đạt 1.076 nghìn tỷ USD trong 11 tháng đầu năm 2025, nhờ xuất khẩu tháng 11 tăng 5,9% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi nhập khẩu chỉ tăng 1,9%.

Dù các chuyên gia cảnh báo thặng dư tăng sẽ làm gia tăng sức ép bảo hộ với hàng hóa Trung Quốc nhưng vẫn dự báo thị phần xuất khẩu toàn cầu của nước này có thể lên 16,5% vào năm 2030 và thặng dư tiếp tục đi lên trong năm 2026.

10. Bùng nổ AI trên nhiều lĩnh vực

Cuộc đua trí tuệ nhân tạo (AI) bùng nổ mạnh mẽ trong năm 2025 đã góp phần thúc đẩy tăng trưởng của các hãng công nghệ. Nhiều công ty khắp thế giới đầu tư phát triển các mô hình AI chi phí thấp và AI tạo sinh, tác động sâu sắc đến cấu trúc, quy mô và phân bổ lực lượng lao động trên phạm vi toàn cầu.

AI cũng đã trở thành mặt trận cạnh tranh quyết liệt chiến lược toàn cầu với hai quốc gia dẫn đầu là Mỹ và Trung Quốc.

Cẩm Anh – Diễn đàn Doanh nghiệp