Thanh toán xuyên biên giới bằng Stablecoin là cơ hội cho Việt Nam nhưng cần áp dụng từng bước

Quy mô thanh toán toàn cầu có thể chạm mốc 320.000 tỷ USD vào năm 2032, đặt ra yêu cầu cấp thiết về đổi mới hạ tầng. Với vị thế là nền kinh tế năng động, Việt Nam đang đứng trước cơ hội tận dụng blockchain, stablecoin và sandbox để thúc đẩy thanh toán xuyên biên giới, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập tài chính toàn cầu.

Chia sẻ tại Hội thảo với chủ đề “Thanh toán xuyên biên giới: Xu hướng toàn cầu và giải pháp cho Việt Nam” diễn ra ngày 30/9 tại Hà Nội, ông Matthew Crow, Giám đốc Phát triển của Tether – một tổ chức phát hành stablecoin hàng đầu thế giới, cho rằng những hạn chế cố hữu của hệ thống thanh toán xuyên biên giới truyền thống về chi phí, tốc độ đang tạo dư địa cho các công cụ bổ sung. Trong xu thế đó, stablecoin nổi lên như một lựa chọn mới, không thay thế hạ tầng hiện hữu nhưng có thể hoạt động song song để cải thiện hiệu quả.

“Theo Coin Metrics, năm 2024 stablecoin ghi nhận tổng giá trị giao dịch hơn 26.000 tỷ USD với gần 6 tỷ giao dịch, tăng hơn 57% so với năm trước đó. Đáng chú ý, khoảng 2.100 tỷ USD (8%) trong số đó đến từ các giao dịch thanh toán thực như kiều hối, thương mại điện tử, chi trả cho freelancer và thanh toán doanh nghiệp. Điều này cho thấy stablecoin đang dần trở thành một nền tảng thanh toán mới, bổ sung cho hệ thống quốc tế vốn còn hạn chế về tốc độ, chi phí”, ông Matthew Crow đánh giá.

Đại diện Tether cũng cho rằng, sự dịch chuyển này không chỉ mang ý nghĩa toàn cầu mà còn đặc biệt liên quan tới các nền kinh tế đang phát triển, nơi kiều hối, du lịch và lao động số chiếm tỷ trọng lớn như tại Việt Nam. Việc kết hợp stablecoin vào các mô hình thử nghiệm, điển hình là Basal Pay trong sandbox Đà Nẵng, có thể cung cấp thêm dữ liệu thực tiễn để đánh giá tính khả thi của một hạ tầng thanh toán đa dạng hơn, từ đó mở rộng khả năng hội nhập tài chính quốc tế.

Tại phiên thảo luận “Thanh toán xuyên biên giới – Hướng đi cho Việt Nam”, ông Phan Đức Trung, Chủ tịch VBA, nhận định rằng công nghệ blockchain và stablecoin mang lại cơ hội để Việt Nam giải quyết các thách thức trong giao dịch quốc tế. Ông cho rằng các ngân hàng thương mại cần tận dụng công nghệ mới để tăng sức cạnh tranh đồng thời bảo đảm an toàn hệ thống. Theo ông Trung, các nghiên cứu của McKinsey & Company cho thấy chi phí xử lý một giao dịch xuyên biên giới có thể giảm tới 60% nếu áp dụng hạ tầng blockchain thay cho mạng lưới SWIFT.

Ông Nguyễn Hải Nam, Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Kinh tế Quốc hội cho rằng việc có thêm một kênh thanh toán mới là vừa cơ hội nhưng cũng là thách thức. Tuy nhiên, về pháp lý cũng có những điểm sáng là bước đầu Việt Nam đã hài hoà được sự phát triển của công nghệ, đổi mới sáng tạo với các hoạt động kinh tế truyền thống. Cụ thể như Luật Công nghiệp Công nghệ số đã được thông qua và sẽ sớm có hiệu lực để tạo hành lang pháp lý cho các hoạt động công nghệ mới như blockchain. Tuy nhiên, ông Nam cũng lưu ý, các quốc gia vẫn còn nhiều quan điểm khác nhau về blockchain và stablecoin nên Việt Nam cũng cần thận trọng, cân nhắc và áp dụng từng bước.

Ông Đỗ Văn Thuật, Giám đốc Giải pháp và Kiến trúc Blockchain Công ty 1Matrix nhận định, Việt Nam có lợi thế đáng kể từ nguồn nhân lực công nghệ trẻ, tốc độ phát triển nhanh của thị trường fintech và sự hỗ trợ từ các chương trình hợp tác quốc tế. Song thách thức không nhỏ đến từ việc cân bằng giữa đổi mới sáng tạo và tuân thủ pháp lý trong bối cảnh các chuẩn mực toàn cầu liên tục nâng cao. Báo cáo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) năm 2025 ghi nhận 80% ngân hàng trung ương trên thế giới đang nghiên cứu hoặc thử nghiệm tiền tệ kỹ thuật số (CBDC), báo hiệu một cuộc đua mới về hạ tầng thanh toán toàn cầu mà Việt Nam cần theo sát.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc điều hành kiêm đồng sáng lập, Cộng đồng Cố vấn tài chính Việt Nam (VWA), Tổng Giám đốc AFA Capital chia sẻ từ kinh nghiệm quản lý ngoại hối hơn 20 năm cho rằng, việc đa dạng hoá các kênh thanh toán mà cụ thể là stablecoin có thể sẽ mở ra những cơ hội mới, đặc biệt là nâng cao khả năng minh bạch thị trường thanh toán. Tuy nhiên việc ứng dụng các kênh thanh toán mới cần đặc biệt quan tâm đến vấn đề lưu ký và tài sản lưu ký nhằm đảm bảo tính ổn định của thị trường.

Luật sư Nguyễn Trần Minh Quân, CEO Krysos Trust cho rằng thanh toán xuyên biên giới là một hệ thống phức tạp, bài toán quản trị rủi ro, bảo đảm an toàn hệ thống, đáp ứng chuẩn mực toàn cầu vẫn là thách thức lớn. Các dự án thử nghiệm như Basal Pay cùng sự phối hợp với những tổ chức quốc tế như Tether sẽ cung cấp dữ liệu và kinh nghiệm cần thiết, giúp Việt Nam vừa nâng cao năng lực tự chủ, vừa định vị mình trong nỗ lực xây dựng hạ tầng thanh toán mới của khu vực.

Lê Long