Phát huy vai trò của phụ nữ trong thời đại chuyển đổi số
Ngày 8/12, Học viện Phụ nữ Việt Nam phối hợp với Viện Nhà nước và Pháp luật (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam) tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia với chủ đề “Phụ nữ trong thời đại chuyển đổi số và Cách mạng công nghiệp lần thứ 4: Vai trò, cơ hội và rào cản pháp lý”.
Hội thảo tập trung phân tích vai trò, vị thế và những đóng góp ngày càng gia tăng của phụ nữ trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia; nhận diện các cơ hội mới từ kinh tế số, kinh tế chia sẻ và hệ sinh thái dịch vụ số; đồng thời chỉ ra những rào cản pháp lý, thể chế và xã hội đang ảnh hưởng đến khả năng tham gia và thụ hưởng của phụ nữ trong kỷ nguyên số. Trên cơ sở đó, các đại biểu đề xuất nhiều kiến nghị nhằm hoàn thiện chính sách, pháp luật, thúc đẩy bình đẳng giới trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Cơ hội mới để phụ nữ khẳng định vai trò trong kỷ nguyên số
Phát biểu khai mạc hội thảo, PGS.TS. Trần Quang Tiến – Giám đốc Học viện Phụ nữ Việt Nam nhấn mạnh, chuyển đổi số đang tạo ra những cơ hội lớn để phụ nữ Việt Nam phát huy vai trò, vị trí và đóng góp trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội. Việc tạo điều kiện để phụ nữ tham gia sâu rộng, bình đẳng và chủ động vào tiến trình này không chỉ là yêu cầu về bình đẳng giới, mà còn là yếu tố quan trọng thúc đẩy phát triển bền vững đất nước.
Thực tế cho thấy, chuyển đổi số đã mở ra không gian phát triển mới cho phụ nữ trong tiếp cận tri thức, thị trường lao động và các mô hình kinh tế sáng tạo. Thông qua công nghệ số, phụ nữ có thể tham gia mạnh mẽ hơn vào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, thương mại điện tử, kinh tế nền tảng và quản trị doanh nghiệp từ xa, qua đó nâng cao tính tự chủ kinh tế và vị thế trong gia đình, xã hội.
Không chỉ trong lĩnh vực kinh tế, môi trường số còn tạo điều kiện để phụ nữ gia tăng tiếng nói trong giáo dục, văn hóa và đời sống chính trị – xã hội. Các nền tảng số góp phần giúp phụ nữ chia sẻ quan điểm, tham gia đối thoại chính sách, lan tỏa giá trị tích cực và đóng góp hiệu quả hơn vào việc xây dựng cộng đồng số văn minh, nhân văn.
Rào cản pháp lý và những thách thức đặt ra
Bên cạnh cơ hội, vẫn còn những thách thức, rào cản mà phụ nữ đang phải đối mặt trong quá trình tham gia chuyển đổi số. Theo TS. Phạm Thị Thúy Nga – Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật cho biết, các chính sách chuyển đổi số hiện nay còn tồn tại những khoảng trống pháp lý liên quan đến bình đẳng giới, khiến việc tham gia và thụ hưởng của phụ nữ chưa thực sự đồng đều.
Khoảng cách giới trong tiếp cận hạ tầng số, kỹ năng số và dịch vụ số vẫn còn khá rõ nét, nhất là tại khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa và trong các nhóm phụ nữ yếu thế. Bên cạnh đó, các vấn đề như xâm phạm dữ liệu cá nhân, quấy rối và bạo lực trên không gian mạng hay sự bấp bênh của việc làm trong nền kinh tế số đang tác động trực tiếp đến phụ nữ.
Đặc biệt, sự phát triển nhanh của tự động hóa và trí tuệ nhân tạo đặt ra nguy cơ lao động nữ bị thu hẹp cơ hội việc làm nếu không được trang bị đầy đủ kỹ năng mới và thiếu các chính sách hỗ trợ phù hợp.
Hoàn thiện chính sách để phát huy vai trò trung tâm của phụ nữ
Trong bối cảnh đó, TS. Phạm Thị Thúy Nga cho rằng, việc hoàn thiện chính sách, pháp luật theo hướng “chuyển đổi số nhạy cảm giới” là yêu cầu cấp thiết. Phát huy vai trò của phụ nữ cần được đặt trong tổng thể chiến lược phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, với các mục tiêu, giải pháp cụ thể và phù hợp với đặc thù giới.
Ưu tiên đào tạo kỹ năng số, hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp và tham gia các ngành nghề công nghệ, tăng cường bảo vệ phụ nữ trên không gian mạng, bảo đảm việc làm bền vững trong nền kinh tế số là những nhiệm vụ cần tiếp tục được chú trọng. Khi được trao cơ hội và tạo môi trường thuận lợi để phát triển, phụ nữ không chỉ là đối tượng thụ hưởng mà còn trở thành lực lượng nòng cốt, góp phần dẫn dắt tiến trình chuyển đổi số hướng tới một xã hội số bao trùm, công bằng và nhân văn.
Lê Long
