Phát huy hiệu quả nguồn lực kiều hối: Các nhóm giải pháp

“Đề án chính sách phát huy hiệu quả nguồn lực kiều hối trên địa bàn TP.HCM từ nay đến năm 2030” vừa được UBND TPHCM phê duyệt, có hiệu lực từ 26/09/2024.

Để thực hiện Đề án “Chính sách phát huy hiệu quả nguồn lực kiều hối trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh từ nay đến năm 2030”, UBND Thành phố đã ban hành kế hoạch 5782/KH-UBND triển khai thực hiện, nhằm đạt được mục tiêu đề án đưa ra.

Kế hoạch của UBND Thành phố tập trung vào tổ chức thực hiện 4 nhóm vấn đề lớn: (i) công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức; (ii) cơ chế, chính sách thu hút hiệu quả nguồn kiều hối; (iii) công tác quản lý nhà nước để thu hút, phát huy hiệu quả kiều hối và (i) đề xuất chính sách thu hút người Việt Nam ở nước ngoài tham gia xây dựng phát triển Thành phố phù hợp với tình hình, điều kiện khách quan và các điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia.

Theo đó, kế hoạch phân công cụ thể nhiệm vụ cho các sở ngành liên quan, phối hợp với Uỷ ban về người Việt Nam ở nước ngoài TP. Hồ Chí Minh tổ chức thực hiện.

Trong đó nhiệm vụ của Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP. Hồ Chí Minh liên quan đến các hoạt động nghiên cứu, đề xuất sửa đổi bổ sung cơ chế chính sách để thu hút kiều hối; phát triển dịch vụ chi trả kiều hối; quản lý nhà nước liên quan hoạt động này và nghiên cứu, đề xuất giải pháp duy trì ổn định nguồn kiều hối để tham gia đầu tư phát triển kinh tế xã hội Thành phố; cũng như phối hợp với Ủy ban người Việt Nam ở nước ngoài TP. Hồ Chí Minh và các sở ngành để thực hiện Đề án.

Để thực hiện trách nhiệm nhiệm vụ được giao, NHNN Thành phố sẽ tập trung vào 3 nhóm nhiệm vụ, định hướng cụ thể như sau:

Thứ nhất, tiếp tục thực hiện các giải pháp nhằm duy trì và phát huy hiệu quả chính sách kiều hối và những kết quả đạt được quan trọng trong thu hút kiều hối và hoạt động kiều hối trong suốt thời gian vừa qua, nhằm duy trì tốc độ tăng trưởng, duy trì những yếu tố tác động tích cực đối với hoạt động này, để góp phần thực hiện yêu cầu đề án đặt ra: duy trì ổn định nguồn kiều hối để tham gia đầu tư phát triển kinh tế xã hội thành phố.

Thứ hai, phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ chi trả kiều hối. Ngoài việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại để phát triển dịch vụ chi trả, chuyển tiền. Làm tốt công tác tư vấn, thông tin truyền thông để người dân, người thụ hưởng nắm bắt rõ thông tin, nắm bắt rõ những vấn đề liên quan kiều hối, để người dân không chỉ sử dụng dịch vụ kiều hối thuận lợi mà còn sử dụng hiệu quả nguồn kiều hối nhận được.

Đây là vấn đề không mới, song phải làm thường xuyên, trách nhiệm và hành động cụ thể, thiết thực. Theo đó, nếu làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền và tư vấn sẽ giúp người dân, người thụ hưởng có nhiều sự lựa chọn trong sử dụng nguồn ngoại tệ nhận được để mang lại hiệu quả cao nhất như: chi tiêu phục vụ đời sống; đưa vào sản xuất kinh doanh; gửi tiết kiệm hay đầu tư trái phiếu… tạo thuận lợi cho quá trình thực hiện giải pháp phát huy hiệu quả nguồn lực kiều hối, tập trung nguồn lực kiều hối để sử dụng vào những chương trình, đề án phát triển kinh tế xã hội để mang lại hiệu quả to lớn hơn.

Thứ ba, trên cơ sở nhiệm vụ được giao, xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện, với sự tham gia thực hiện của cả cơ quan quản lý (NHNN Thành phố) và các TCTD, công ty kiều hối trên địa bàn nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ trên địa bàn; nghiên cứu cơ chế chính sách và đề xuất kiến nghị; phát triển dịch vụ kiều hối và mạng lưới chi trả; giải pháp duy trì, thu hút và tăng trưởng nguồn kiều hối và công tác truyền thông; công tác phối hợp.

Với những ý nghĩa đó, hoạt động này cần tổ chức triển khai thực hiện tốt, phân công nhiệm vụ cụ thể và gắn trách nhiệm thực thi, không chỉ từ phía cơ quan quản lý nhà nước mà còn chính từ các TCTD và các công ty chi trả kiều hối trên địa bàn, sẽ là yếu tố quan trọng góp phần đưa chủ trương, định hướng và giải pháp của Đề án sớm đi vào thực tiễn cuộc sống có hiệu quả.

TPHCM là trung tâm thu hút lượng kiều hối lớn nhất cả nước, kiều hối chuyển về Thành phố hằng năm chiếm từ 38 – 53% tổng mức kiều hối chuyển về Việt Nam. Theo thống kê từ năm 2012 đến năm 2023 của Ngân hàng Nhà nước – Chi nhánh TPHCM, nguồn kiều hối chuyển về thành phố thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại, các tổ chức kinh tế, công ty kiều hối trực tiếp nhận và chi trả ngoại tệ ước đạt hơn 65 tỷ USD, với mức tăng trung bình từ 3% đến 7%/năm.

6 tháng đầu năm 2024, kiều hối chuyển về thành phố đạt 5,18 tỷ USD, bằng 54,7% so với cả năm 2023 và tăng 19,5% so với cùng kỳ năm trước. Nguồn nhân lực và thị trường lao động nước ngoài tiếp tục tác động tích cực đến lượng kiều hối chuyển về từ khu vực này trong 6 tháng đầu năm 2024.

Theo dự báo của World Bank, kiều hối về Việt Nam sẽ tiếp tục tăng, năm 2024 sẽ đạt 14,4 tỷ USD, cao hơn năm 2023. Trong đó, TPHCM tiếp tục sẽ là một trong những “điểm về” tích cực của kiều hối.

Theo lãnh đạo TPHCM, Thành phố xác định kiều hối đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội. Thời gian qua, kiều hối chuyển về Thành phố từng bước dịch chuyển vào thị trường chứng khoán, đầu tư trái phiếu, hợp tác sản xuất kinh doanh, dịch vụ và bất động sản. Đây là xu hướng tích cực, góp phần trực tiếp vào việc mở rộng đầu tư trong nước, tạo việc làm trong nền kinh tế và tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước từ các hoạt động sản xuất và kinh doanh.

Tuy nhiên, đề án chỉ ra những hạn chế trong thu hút và hiệu quả nguồn lực kiều hối. Do đó, các nhóm giải pháp theo đề án đã được đặt ra.

Trong các nhóm giải pháp, đáng chú ý có trọng tâm giải pháp về cơ chế, chính sách để thu hút kiều hối. Cụ thể, chính sách tài chính – tiền tệ (Xây dựng chính sách đối với người Việt Nam ở nước ngoài và kiều hối phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội bền vững (Định hướng nguồn kiều hối tham gia vào thị trường tài chính (thị trường chứng khoán, cổ phiếu…) hình thành kênh dẫn vốn từ người nhận kiều hối với mục đích tiết kiệm đến người kinh doanh; Tạo điều kiện cho tổ chức tài chính, công ty chuyển tiền quốc tế ở nước ngoài mở mạng lưới chi trả kiều hối tại TPHCM; Đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét cho phép mở tài khoản cho người nước ngoài có gốc Việt Nam không cư trú ở Việt Nam nói chung và TPHCM nói riêng được mở tài khoản, được lựa chọn giữ tiền gửi bằng ngoại tệ hoặc bằng Việt Nam đồng, được chuyển gốc và lãi bằng ngoại tệ đã chọn…);

Định hướng phát huy vai trò của các chủ thể kinh tế gồm các tổ chức tài chính, công ty kiều hối trên địa bàn thành phố (Xây dựng các chương trình miễn, giảm các loại phí dịch vụ, ưu đãi lãi suất gửi tiền ngoại hối từ người Việt Nam đang lao động ở nước ngoài, người Việt Nam ở nước ngoài gửi tiền về Việt Nam nhằm hỗ trợ người thân hoặc đầu tư, sản xuất kinh doanh; Nghiên cứu đề xuất xây dựng sản phẩm “tài khoản song song”, một trong các tài khoản được dùng để gửi tiền về cho gia đình tại TPHCM và người thân của họ tại thành phố được toàn quyền sử dụng tài khoản đó. Tài khoản thứ hai chỉ người Việt Nam ở nước ngoài mới có thể truy cập và có thể được sử dụng để tích lũy tiền cho đầu tư sau này; Hình thành các quỹ sản xuất từ dòng kiều hối như: quỹ kiều hối bất động sản, quỹ kiều hối hỗ trợ cho sản xuất vừa và nhỏ, quỹ đầu tư người Việt Nam ở nước ngoài… để hỗ trợ các nhà đầu tư người Việt tại nước ngoài quay về lập nghiệp, kinh doanh trên cơ sở nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế về khuyến khích kiều hối…). (L.M)

Theo Diễn đàn Doanh nghiệp