Nhật Bản tung gói kích thích mới, nền kinh tế sẽ ra sao?
Chính phủ của tân Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi vừa phê duyệt gói kích thích kinh tế quy mô 21,3 nghìn tỷ yen (khoảng 135 tỷ USD), mức chi tiêu bổ sung lớn nhất kể từ thời kỳ đại dịch.
Động thái này được kỳ vọng giúp giảm bớt sức ép chi phí sinh hoạt, nhưng đồng thời làm gia tăng lo ngại về tính bền vững tài khóa và rủi ro suy yếu đồng yen.
Hỗ trợ cho tiêu dùng trong nước
Theo Văn phòng Nội các Nhật Bản, riêng phần chi trong tài khoản chung lên tới 17,7 nghìn tỷ yen, cao hơn 27% so với gói kích thích mà người tiền nhiệm của bà Takaichi ban hành năm trước.
Khoản chi mở rộng này gần như chắc chắn đòi hỏi phát hành trái phiếu chính phủ bổ sung, đặt thêm áp lực lên thị trường trái phiếu vốn đang nhạy cảm trước sự gia tăng nợ công.
Tại buổi công bố gói thích thích kinh tế này, bà Takaichi nhấn mạnh mục tiêu “bảo vệ đời sống người dân” và phản ứng nhanh trước lạm phát – vấn đề đã kéo dài hơn ba năm và là nguyên nhân trực tiếp khiến một số đời Thủ tướng Nhật Bản trước đó đánh mất sự ủng hộ của cử tri.
Số liệu mới nhất cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Nhật Bản đã duy trì trên mức mục tiêu 2% của Ngân hàng Trung ương trong 43 tháng liên tiếp, chuỗi tăng kéo dài nhất kể từ năm 1992.
Phần lớn ngân sách lần này được dành cho các biện pháp giảm chi phí sinh hoạt, với tổng trị giá 11,7 nghìn tỷ yen.
Chính phủ sẽ chi trả khoản trợ cấp 7.000 yen mỗi hộ gia đình cho hóa đơn điện và gas trong vòng ba tháng, kèm theo khoản hỗ trợ trực tiếp 20.000 yen cho mỗi trẻ em. Khoảng 2 nghìn tỷ yen sẽ được phân bổ cho các địa phương – một nỗ lực nhằm giảm bớt chênh lệch vùng miền trong bối cảnh vật giá leo thang.
Lo ngại về sức mạnh đồng yen
Việc gia tăng quy mô gói kích thích phần nào phản ánh thực tế chính trị của một chính phủ thiểu số. Theo chuyên gia Saori Tsuiki thuộc Mizuho Research & Technologies, trong giai đoạn hoàn thiện dự thảo, chính quyền đã phải tính đến sự ủng hộ của các đảng đối lập, dẫn tới việc bổ sung thêm các đề xuất chi tiêu.
Bà Saori Tsuiki cảnh báo rằng gói hỗ trợ quá lớn có thể vô tình gửi đi tín hiệu không mong muốn tới thị trường quốc tế, làm tăng rủi ro đồng yen tiếp tục suy yếu, từ đó làm giảm hiệu quả kích thích thực tế.
Một số biện pháp quan trọng khác cũng bắt nguồn từ đề xuất của các đảng đối lập, như xóa bỏ thuế xăng dầu trị giá 1 nghìn tỷ yen và nâng ngưỡng thu nhập được miễn thuế với chi phí 1,2 nghìn tỷ yen. Theo ước tính của Văn phòng Nội các Nhật Bản, những biện pháp này có thể kéo CPI bình quân giảm khoảng 0,7 điểm phần trăm trong giai đoạn tháng 2–4/2026.
Nam Trần – Diễn đàn Doanh nghiệp
