ESG – Con đường để ngành điện tử Việt Nam vươn lên chuỗi giá trị cao
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và các yêu cầu về phát triển bền vững ngày càng tăng, ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) đang trở thành yếu tố quyết định giúp ngành điện tử Việt Nam nâng tầm vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu. Đây là chia sẻ của bà Đỗ Thị Thúy Hương – Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp Điện tử Việt Nam (VEIA), Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam – tại tọa đàm “Xây dựng chuỗi cung ứng bền vững ESG: Từ lý thuyết đến thực tế” do VEIA phối hợp với Global Source tổ chức ngày 20/11/2025.
Ngành điện tử là một trong những ngành xuất khẩu chiến lược, đóng góp quan trọng vào GDP và tạo việc làm cho hàng triệu lao động. Việt Nam ngày càng trở thành điểm đến hấp dẫn trong chuỗi cung ứng điện tử toàn cầu nhờ chi phí nhân công cạnh tranh, hạ tầng sản xuất được cải thiện và sự hiện diện ngày càng sâu rộng của các tập đoàn đa quốc gia như Samsung, LG, Foxconn, Canon.
Bà Đỗ Thị Thúy Hương cho rằng, tiềm năng lớn nhất của ngành điện tử Việt Nam không chỉ nằm ở sản xuất gia công mà còn ở khả năng tham gia các chuỗi giá trị cao hơn – từ nghiên cứu và phát triển, quản trị chất lượng đến chuyển đổi số trong sản xuất. “Đây là thời điểm vàng để doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực, đồng thời áp dụng ESG như một công cụ chiến lược giúp gia nhập các chuỗi giá trị toàn cầu,” bà Hương chia sẻ.
ESG đã trở thành tiêu chuẩn toàn cầu, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử và công nghệ cao. Do đó, các đối tác quốc tế yêu cầu chuỗi cung ứng phải minh bạch, có trách nhiệm, với các báo cáo khí thải, quản lý carbon, chống tham nhũng, bảo vệ dữ liệu và trách nhiệm xã hội. Đặc biệt, từ 2025–2027, doanh nghiệp xuất khẩu sang EU sẽ phải tuân thủ các quy định CBAM và CSDDD, đồng thời chứng minh lộ trình đạt net-zero, tuân thủ tiêu chuẩn lao động và minh bạch trong quản trị.
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã bắt đầu đo lường năng lượng, khí thải, chuyển sang thiết bị tiết kiệm điện, đồng thời xây dựng văn hóa doanh nghiệp có trách nhiệm. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức, đặc biệt là về chuẩn mực ESG quốc tế, hướng dẫn xây dựng báo cáo, chuẩn hóa chuỗi cung ứng, công nghệ tiết kiệm năng lượng, tái chế, tự động hóa xanh, cũng như việc tiếp cận tài chính xanh và FDI chất lượng cao.
“ESG không phải là gánh nặng mà là cơ hội. Doanh nghiệp triển khai ESG sẽ nâng cao lợi thế cạnh tranh, uy tín thương hiệu, hiệu quả sản xuất, thu hút đầu tư và thúc đẩy đổi mới sáng tạo,” bà Hương nhấn mạnh.
Hiện nay, VEIA đã triển khai các hoạt động ESG theo năm trụ cột chính: đào tạo ESG theo chuẩn quốc tế, hướng dẫn xây dựng báo cáo ESG, tổ chức hội thảo Net-Zero và quản lý carbon, đào tạo kiểm toán viên nội bộ ESG, hỗ trợ đánh giá rủi ro chuỗi cung ứng theo CSDDD.
Để hiện thực hóa mục tiêu “Biến Việt Nam trở thành điểm đến của chuỗi cung ứng điện tử xanh và bền vững”, VEIA phối hợp với viện nghiên cứu, tổ chức quốc tế và doanh nghiệp hội viên để xây dựng Bộ hướng dẫn ESG ngành điện tử, khung thực hành ESG phù hợp và thúc đẩy tiêu chuẩn hóa trong quản lý môi trường, hóa chất, chất lượng và trách nhiệm xã hội.
Ngoài ra, VEIA còn hợp tác với các tập đoàn quốc tế như Samsung, LG, Foxconn, Canon, tham gia các triển lãm như NEPCON, GEIMS, SEMICON nhằm giúp doanh nghiệp Việt Nam nắm bắt tiêu chuẩn ESG toàn cầu, kết nối nhà mua hàng quốc tế và đạt chứng nhận ESG chuẩn quốc tế. Đồng thời, Hiệp hội tổ chức các đoàn doanh nghiệp tham dự triển lãm quốc tế, kết nối với đối tác châu Âu, Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản và triển khai mô hình sản xuất xanh theo yêu cầu thị trường.
Bà Hương nhấn mạnh: Doanh nghiệp mạnh thì quốc gia mạnh. Chuỗi cung ứng bền vững thì ngành điện tử Việt Nam mới bền vững. ESG là cánh cửa để doanh nghiệp Việt bước vào cuộc chơi toàn cầu. VEIA cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp, thúc đẩy ESG và xây dựng hệ sinh thái phát triển bền vững, đưa ngành điện tử Việt Nam trở thành hình mẫu về đổi mới sáng tạo và trách nhiệm.
Ngành điện tử Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ, hướng tới các chuỗi giá trị cao hơn, xanh hơn và minh bạch hơn. ESG chính là chìa khóa để biến tiềm năng thành thực lực, giúp Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất điện tử hiện đại, bền vững và có trách nhiệm trên bản đồ thế giới.
Lê Hiền
