Đón đầu cơ hội cho các dòng vốn mới vào Việt Nam: “Không giới hạn”

Mục tiêu đón đầu làn sóng hồi phục khi mà giai đoạn thắt chặt tiền tệ dường như đang dần khép lại của các nhà đầu tư quốc tế đang hiện hữu hướng đến thị trường Việt Nam, đi cùng những chỉ báo phục hồi dần rõ nét về dòng vốn đầu tư trực tiếp (FDI) vào Việt Nam.

Đây là một trong những nội dung khi nhận diện cơ hội đón các dòng vốn mới, đã được các diễn giả, chuyên gia đặt ra tại Diễn đàn Bất động sản công nghiệp Việt Nam (VIPF) lần thứ 3 năm 2023 do Báo Đầu tư tổ chức, dưới sự bảo trợ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư mới đây.

Theo thống kê của Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến cuối tháng 7/2023, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam đạt 13,43 tỷ USD; trong đó, lĩnh vực bất động sản thu hút được 1,53 tỷ USD – giữ vị trí thứ 3 trong các ngành, lĩnh vực.

Lượng vốn FDI gia tăng, khiến nhu cầu bất động sản khu công nghiệp bật tăng. Báo cáo quý II/2023 của Bộ Xây dựng cho biết nhu cầu thuê nhà xưởng khu công nghiệp trong quý vẫn duy trì ổn định. Tại một số tỉnh có xuất hiện nhu cầu tăng nhẹ như Bắc Giang, Bắc Ninh, Quảng Ninh, Nam Định, Hải Phòng do ký kết hợp đồng với nhiều đối tác nước ngoài trong giai đoạn đầu năm 2023.

Đáng chú ý, tỷ lệ lấp đầy tại các khu công nghiệp hiện hữu trên địa bàn cả nước đạt khoảng 80% tại khu vực phía Bắc và trên 85% tại khu vực phía Nam. Bên cạnh đó, giá cho thuê đất bình quân cho cả chu kỳ thuê tại các khu công nghiệp trong quý II/2023 cơ bản ổn định so với quý trước và tăng khoảng 5 – 7% so với cùng kỳ năm trước.

Nhờ vào các lợi thế về nền kinh tế định hướng xuất khẩu với nhiều chính sách hỗ trợ, vị trí địa lý chiến lược cùng với chi phí vận hành ưu đãi… thị trường Việt Nam được các chuyên gia đánh giá vẫn là điểm đến được các nhà đầu tư cân nhắc và lựa chọn nơi lý tưởng để đầu tư. Tuy nhiên, vì sản xuất là động lực tăng trưởng chính của hầu hết các nền kinh tế Đông Nam Á, các nước trong khu vực cũng đều đang nỗ lực để giành được nhiều nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) có giá trị cao vào ngành công nghiệp sản xuất nên thị trường vẫn sẽ có những trở ngại nhất định trong thời gian tới.

Phát biểu tại Diễn đàn, Thứ trưởng Trần Quốc Phương – Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, hiện nay, quy mô và xu hướng của dòng vốn đầu tư toàn cầu tiếp tục có sự thay đổi mạnh mẽ do ảnh hưởng của các yếu tố địa chính trị trên thế giới cũng như những biến động nền kinh tế của các quốc gia lớn và nhiều yếu tố khách quan khác.

Bối cảnh kinh tế thế giới và khu vực mặc dù có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường và khó dự báo, với rất nhiều khó khăn, thách thức, nhưng Việt Nam vẫn được xem là điểm sáng trên bản đồ thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài với các lợi thế sau:

Thứ nhất, Việt Nam tiếp tục duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đạt kết quả tăng trưởng tích cực trong bối cảnh khó khăn. Năm 2022, tăng trưởng GDP đạt 8,02%; kim ngạch xuất nhập khẩu đạt trên 732 tỷ USD, tăng 9,5%, xuất siêu trên 11 tỷ USD; Quy mô nền kinh tế đạt 409 tỷ USD; thu nhập bình quân đầu người đạt mức trên 4.100 USD.

Thứ hai, môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được cải thiện. Năm 2022, vốn FDI thực hiện đạt khoảng 22,4 tỷ USD, cao nhất trong 05 năm qua. Riêng 7 tháng đầu năm 2023, vốn FDI đăng ký mới và số dự án FDI cấp mới tiếp tục tăng lần lượt 38,6% và 75,5% so với cùng kỳ, thể hiện sự tin tưởng mạnh mẽ của các nhà đầu tư nước ngoài đối với môi trường đầu tư của Việt Nam.

Thứ ba, vị thế quốc tế của Việt Nam đang được nâng cao, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, tham gia và triển khai thực hiện hiệu quả 16 Hiệp định FTA đã ký, trong đó có các FTA thế hệ mới với các cam kết sâu rộng và toàn diện như CPTPP, RCEP và EVFTA… Bên cạnh đó, Việt Nam được xếp vào nhóm 20 nền kinh tế có quy mô thương mại lớn nhất thế giới với sự hiện diện của nhà đầu tư đến từ 143 quốc gia và vùng lãnh thổ, với gần 38.000 dự án, tổng vốn đăng ký hơn 452 tỷ USD.

Thứ tư, Việt Nam có lợi thế về nguồn nhân lực và thị trường nội địa với gần 100 triệu dân với tầng lớp trung lưu tăng nhanh, tạo nên một thị trường có sức mua khá lớn. Cùng với đó, các công trình kết cấu hạ tầng ngày càng được đầu tư đồng bộ và hoàn thiện, giảm chi phí vận tải, logistics, chi phí đầu vào của doanh nghiệp, nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Thứ trưởng cũng cho biết, đến nay, trên cả nước đã hình thành hệ thống hơn 400 khu công nghiệp với tổng diện tích đất tự nhiên hơn 128.000 ha, tổng diện tích đất công nghiệp đạt trên 86.000 ha. Các khu công nghiệp được hoàn thiện kết cấu hạ tầng, nhà xưởng và chất lượng quốc tế, nghiên cứu thí điểm một số cụm liên kết ngành nhằm hình thành mạng sản xuất, chuỗi cung ứng và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu tại một số địa phương.

Hiện Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã và đang phối hợp với các địa phương, các tổ chức liên quan tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp về phát triển khu công nghiệp, khu kinh tế, trong đó có việc nghiên cứu đề xuất xây dựng Luật Khu công nghiệp, khu kinh tế để trình cấp có thẩm quyền xem xét trong thời gian tới.

Theo ông Bruno, thứ nhất, Việt Nam đang là quốc gia cởi mở nhất khu vực Đông Nam Á nhờ vào các FTA. Việc Việt Nam tham gia các hiệp định thương mại quốc tế (CPTPP, EVFTA, RCEP, UKVFTA…) tiếp tục mang lại lợi ích thương mại đáng kể và gia tăng quy mô thị trường cho các nhà đầu tư.

Thứ hai, đó là giá thuê đất ở Việt Nam vẫn ở mức thấp hơn so với các nước trong ASEAN.

Thứ ba, xu hướng Trung Quốc +1 trở thành kênh quan trọng đối với Việt Nam, góp phần thu hút khoảng 10% doanh nghiệp sản xuất chuyển ra nước ngoài.

Cuối cùng, đó là việc chi tiêu cho cơ sở hạ tầng đang phát triển mạnh mẽ, xây dựng cơ sở hạ tầng phát triển thì tự động những thứ còn lại sẽ đi theo. Đầu tư công vào đổi mới cơ sở hạ tầng quốc gia chiếm 52% kế hoạch chi tiêu công 2021 – 2025 (Quyết định 29/2021/QH15) và khi đó, khu vực công nghiệp sẽ là một trong những ngành hưởng lợi lớn nhất.

Tại các phiên thảo luận, các chuyên gia cũng đề cập đến nhu cầu về bất động sản công nghiệp xanh và phát triển bền vững từ nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam được dự đoán sẽ ngày càng tăng. Các nhà đầu tư thứ cấp ngày càng quan tâm đến phát triển bền vững và sử dụng năng lượng tái tạo do áp dụng thuế carbon. Vấn đề năng lượng theo đó sẽ quyết định xu hướng lựa chọn đầu tư hiện nay, khi các nhà đầu tư đang có xu hướng tìm kiếm và lựa chọn các đối tác có cùng các tiêu chuẩn phát triển bền vững, bảo vệ môi trường và an toàn lao động. Điều này giúp tạo lợi thế cạnh tranh cho các khu công nghiệp đang định hướng trở thành khu công nghiệp sinh thái.

Ở góc độ tài chính, ông Paul Wee, Giám đốc Tài chính, Công ty BW Industrial cho hay, nhiều doanh nghiệp tập đoàn lớn đã dịch chuyển khỏi Trung Quốc trong những năm gần đây. Trong đó, Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan… là điểm thu hút nhiều nhà đầu tư nhất.

Theo đại diện BW Industrial, để thu hút các nhà đầu tư quốc tế, Việt Nam có 3 yếu tố cần cải thiện.

Một là, liên quan đến cơ sở hạ tầng, vì đường xá rất quan trọng. Việt Nam cần có thêm các tuyến đường cao tốc, các nhà đầu tư không chỉ muốn thấy các tuyến đường đang được xây dựng, mà còn muốn thấy sự đảm bảo cam kết về thời gian hoàn thành đúng hạn. Khi các dự án hạ tầng trọng điểm được đảm bảo tiến độ thì sẽ tạo ra hiệu ứng rất tốt.

“Hiện tại, đang có nhiều công trình hạ tầng trọng điểm bị trễ hẹn, Chính phủ Việt Nam cần thúc đẩy nhanh chóng để tăng sự tự tin của các nhà đầu tư quốc tế vào Việt Nam”, ông Paul Wee nhận định .

Ông cũng bày tỏ, với những nhà đầu tư lớn, họ không chỉ kỳ vọng vào hạ tầng, mà cần sự đảm bảo về việc cung cấp năng lượng. Họ sẽ không chấp nhận việc được thông báo cắt điện trước 3 ngày và nhà máy của họ bị cắt điện 24 giờ. Theo đó, cần cung cấp dịch vụ ổn định cho các nhà đầu tư.

Điểm thứ ba, là Việt Nam đang phát triển và thu hút nhiều nhà đầu tư liên quan đến lĩnh vực công nghệ, muốn thu hút thêm về lĩnh vực công nghệ cao. Tuy nhiên, giáo dục và đào tạo cũng rất quan trọng.

Bởi khi các nhà đầu tư lớn đến Việt Nam đầu tư thì sẽ thu hút thêm các nhà đầu tư khác, họ cần nguồn nhân lực có trình độ tại địa phương để khai thác chứ. Vì vậy, Việt Nam cần đẩy mạnh về giáo dục và đào tạo để tăng chất lượng nguồn nhân lực… Ngoài ra, ông cũng khuyến nghị, Việt Nam cần có thêm chương trình tín dụng để khuyến khích nhà đầu tư hơn. Khi một quốc gia có chương trình, cơ chế tín dụng nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển kinh doanh thì chắc chắn sẽ thu hút các nhà đầu tư.