Công tác dân tộc và tôn giáo ở Đắk Nông trong tình hình mới

Việt Nam gồm 54 dân tộc thì ở Đắk Nông có 40 dân tộc anh em cùng sinh sống dù có sự chênh lệch về điều kiện phát triển kinh tế – xã hội nhưng Đảng, Nhà nước, cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể tỉnh luôn tôn trọng lợi ích của mỗi dân tộc trong quá trình phát triển, tôn trọng bản sắc, nét đẹp riêng.

Trong bối cảnh tỉnh mới tái lập trên 20 năm, Đắk Nông đã nỗ lực triển khai tốt tất cả chính sách dân tộc. Các chính sách này bao quát hầu hết các lĩnh vực của kinh tế, đời sống xã hội, văn hóa, giáo dục, y tế, pháp luật, chính trị như đầu tư kết cấu hạ tầng, xóa đói, giảm nghèo, định canh, định cư.

Bên cạnh việc triển khai các chính sách của Trung ương, những năm qua, tỉnh Đắk Nông đã xây dựng, triển khai những chính sách riêng, đặc thù của tỉnh đối với đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn.

Ví dụ như chính sách hỗ trợ học sinh, sinh viên; chính sách hỗ trợ lãi suất vay vốn sản xuất kinh doanh; chương trình kết nghĩa với bon, buôn; đề án phát triển đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số.

Qua 5 năm triển khai (2019 – 2024), nhiều chương trình, chính sách phát huy hiệu quả góp phần cải thiện cuộc sống, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần trong cộng đồng các dân tộc trên địa bàn tỉnh.

Một số kết quả điển hình như hiệu quả từ chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2021-2025. Tỉnh đạt và vượt nhiều mục tiêu chính, điển hình như hàng năm giảm 7,54% hộ nghèo DTTS. Đắk Nông có 122/143 thôn ra khỏi địa bàn đặc biệt khó khăn, vượt mục tiêu kế hoạch đề ra 50 thôn; 11/12 xã ra khỏi địa bàn xã đặc biệt khó khăn, vượt mục tiêu kế hoạch đề ra 04 xã.

Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2015 – 2025” (Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ) hiện đã giảm tỷ lệ tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số bình quân từ 2 – 3%/năm số cặp tảo hôn và 3 – 5%/năm số cặp kết hôn cận huyết thống. Toàn tỉnh duy trì 39 câu lạc bộ phòng, chống bạo lực gia đình, 686 mô hình hoạt động độc lập, trong đó có 132 mô hình câu lạc bộ phát triển bền vững, 286 nhóm phòng, chống bạo lực gia đình, 162 địa chỉ tin cậy tại cộng đồng, 106 đường dây nóng.

Một hội nghị phổ biến về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số do Ban Dân tộc tỉnh tổ chức (tên cũ)

Đề án “Phát triển đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức người DTTS trong thời kỳ mới” (Quyết định số 402/QĐ-TTg, ngày 14/3/2016 của Thủ tướng Chính phủ) đã đạt được một số kết quả tích cực. Đối với các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh tỷ lệ cán bộ, công chức, viên chức DTTS tham gia vào các cơ quan, tổ chức, đơn vị tối thiểu là 10% tổng số biên chế được giao. Tỷ lệ cán bộ, công chức viên chức cấp tỉnh, cấp huyện người DTTS chiếm khoảng chiếm 11,55%, cấp xã chiếm 12,8%.

Với những thành tựu trong xây dựng và tổ chức thực hiện chính sách dân tộc thì đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh đã được nâng lên rất nhiều. Kết cấu hạ tầng được đầu tư xây dựng, từng bước hoàn thiện đã làm thay đổi cơ bản diện mạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào các dân tộc thiểu số vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn được cải thiện.

Chị Nguyễn Thị Duyên, dân tộc Tày, hiện đang làm Chủ tịch UBMTTQ xã Nhân Cơ, huyện Đắk R’lấp cho biết, bản thân là cán bộ trẻ, được cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương tạo điều kiện thuận lợi trong công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng. Các dân tộc thiểu số trên địa bàn được quan tâm rất tốt về nhiều mặt từ phát triển kinh tế đến bảo tồn văn hóa, nâng cao chất lượng sống.

Tỉnh Đắk Nông hiện có 03 tôn giáo có số lượng tín đồ đông đang hoạt động là Công giáo, Tin Lành và Phật giáo, tổng số tín đồ khoảng 269.224 người (chiếm 42,2%) dân số của tỉnh.

Theo báo cáo, những năm qua, thực hiện Luật Tín ngưỡng Tôn giáo, công tác tôn giáo trên địa bàn tỉnh Đắk Nông đã đạt được những kết quả quan trọng. Hoạt động của các tôn giáo trên địa bàn tỉnh đi vào nề nếp, ổn định; công tác quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Các cấp, ngành đã thực hiện nhất quán chính sách tôn trọng và bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo; tạo điều kiện cho tổ chức tôn giáo hoạt động theo hiến chương, điều lệ của tổ chức và quy định của pháp luật.

Nhờ đó, ở nhiều huyện, thành phố của tỉnh đồng bào các tôn giáo tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội và ổn định an ninh, trật tự trên địa bàn tỉnh.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, trong quá trình thực hiện Luật tín ngưỡng, tôn giáo vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: Việc quán triệt, triển khai Luật và các văn bản chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh của một số cấp ủy đảng, chính quyền chưa thường xuyên; một số địa phương thiếu thống nhất trong triển khai thực hiện một số nội dụng của Luật; công tác quản lý nhà nước về tôn giáo ở một số địa phương còn hạn chế; vẫn còn một số hoạt động tôn giáo chưa tuân thủ quy định pháp luật.

Vì vậy, để tiếp tục triển khai có hiệu quả Luật tín ngưỡng, tôn giáo trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới, yêu cầu các cấp, các ngành cần phát huy hơn nữa kết quả đã đạt được, tiếp tục tham mưu xây dựng cơ chế, chính sách về tín ngưỡng, tôn giáo nhằm cụ thể hóa tinh thần của Luật phù hợp với thực tiễn của tỉnh.

Liên quan đến nội dung này, bà Hoàng Thị Mỵ, Phó Trưởng Phòng Dân tộc huyện Đắk Glong cho rằng: Hoạt động tuyên truyền sâu rộng chủ trương của Đảng và nội dung Luật tín ngưỡng, tôn giáo đến đội ngũ cán bộ, công chức, chức sắc, tín đồ các tôn giáo và cộng động dân cư cần sâu rộng hơn.

Điều này sẽ góp phần trực tiếp vào đấu tranh có hiệu quả với các đối tượng lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để xuyên tạc chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Tỉnh không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác tôn giáo, nhằm đáp ứng yêu cầu công tác tôn giáo trong tình hình mới.

Còn ông Bùi Ngọc Sơn, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh cho rằng, việc sáp nhập tổ chức và nhiệm vụ, công tác tôn giáo và dân tộc về Sở Dân tộc và Tôn giáo vừa thể hiện sự thống nhất, gắn kết trong quan điểm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng mà còn có những yêu cầu mới trong công tác quản lý, chỉ đạo. Trong bối cảnh hiện nay, việc xây dựng cơ sở dữ liệu số, quốc gia số về dân tộc và tôn giáo cũng đang là vấn đề lớn.

Đắk Nông hiện cũng đang rà soát đề xuất sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh những bất cập, chồng chéo trong quy định chính sách, pháp luật và bãi bỏ những chính sách không phù hợp; đồng thời, tiếp tục phát huy kết quả đạt được, đẩy mạnh lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các mục tiêu của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030.