Công nghiệp hỗ trợ: Nền tảng mới cho tăng trưởng bền vững
Ngày 10/9 tại Hà Nội, sự kiện “Xúc tiến đầu tư ngành Công nghiệp hỗ trợ 2025” do DTJ Industrial phối hợp với Hiệp hội Công nghiệp Hỗ trợ Việt Nam (VASI) tổ chức, với sự tham dự của lãnh đạo Trung tâm Hỗ trợ Phát triển Công nghiệp, Cục Công nghiệp, Bộ Công thương, chuyên gia kinh tế, ngân hàng và cộng đồng doanh nghiệp. Các ý kiến tại diễn đàn đều thống nhất: công nghiệp hỗ trợ (CNHT) đang trở thành trụ cột cho tăng trưởng, song để bứt phá, Việt Nam cần chiến lược đồng bộ, nếu không sẽ tụt lại phía sau trong chuỗi giá trị toàn cầu.
CNHT – Trụ cột chiến lược và khoảng cách với khu vực
Tại sự kiện Ông Chu Việt Cường, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Phát triển Công nghiệp, Cục Công nghiệp, Bộ Công thương – đã cập nhật thông tin về chính sách và định hướng phát triển CNHT, trong đó đáng chú ý là Nghị định 205/2025/NĐ-CP. Đây được coi là khung pháp lý và công cụ chính sách quan trọng giúp doanh nghiệp CNHT tiếp cận nguồn lực, công nghệ và thị trường trong giai đoạn tới.
Ông Nguyễn Quốc Khánh – Chủ tịch DTJ Group – khẳng định CNHT không chỉ là một ngành phụ trợ đơn thuần mà chính là “xương sống” của công nghiệp hóa. Nếu không phát triển CNHT, Việt Nam sẽ mãi chỉ dừng ở gia công, lắp ráp với giá trị gia tăng thấp.
Cùng quan điểm, GS Phan Đăng Tuất – Chủ tịch VASI – nhấn mạnh, CNHT phải được đặt ngang hàng với các ngành công nghiệp chủ lực. Đây là động lực quan trọng để điện tử, ô tô, dệt may, da giày hay công nghiệp nặng phát triển bền vững và nâng tầm cạnh tranh.
Theo thống kê, đến giờ này chúng ta mới chỉ đạt khoảng 10% tỷ lệ nội địa hoá đối với dòng xe 5 chỗ ngồi, xe du lịch cỡ nhỏ. Còn xe chuyên dùng hoặc xe tải, xe buýt, tỉ lệ có thể cao hơn tới 40% – đạt được mục tiêu mà Nhà nước đề ra cho đến năm 2020. Nhưng tỉ lệ cho dòng xe con của chúng ta quá thấp, đặc biệt là so với các nước lân cận như Thái Lan, Malaysia hay Indonesia do chúng ta đang đi sau họ.
Các chuyên gia cảnh báo nếu không nhanh chóng phát triển CNHT, Việt Nam khó tận dụng được cơ hội từ làn sóng dịch chuyển sản xuất toàn cầu khi các tập đoàn đa quốc gia đang tìm điểm đến thay thế Trung Quốc.
Giải pháp bứt phá: Hạ tầng, vốn, pháp lý và mô hình phát triển
Một loạt giải pháp đã được đưa ra tại sự kiện nhằm tháo gỡ nút thắt và tạo đà phát triển cho CNHT.
Về hạ tầng, ông Lê Minh Sơn (DTJ Industrial) nhấn mạnh, quy hoạch đồng bộ các khu công nghiệp chiến lược sẽ tạo cú hích kép: vừa thu hút vốn FDI, vừa nâng cao cơ hội cho doanh nghiệp trong nước tham gia chuỗi giá trị. Kinh nghiệm từ Thái Lan cho thấy, các cụm công nghiệp ô tô chuyên biệt tại Bangkok và vùng phụ cận chính là nền móng giúp nước này trở thành trung tâm sản xuất của khu vực.
Ở góc độ đơn vị cung cung cấp số, MBBank Giải Phóng chỉ ra rằng phần lớn doanh nghiệp CNHT là vừa và nhỏ, gặp khó trong tiếp cận tín dụng. Cần triển khai mạnh mẽ các gói tín dụng ưu đãi và cơ chế vay linh hoạt để hỗ trợ doanh nghiệp từ khâu đầu tư hạ tầng đến vận hành nhà máy. Đây sẽ là cú hích quan trọng giúp tháo gỡ nút thắt vốn.
Về chính sách, luật sư Trương Anh Tuấn – Trưởng ban Pháp chế Hiệp hội Bất động sản Việt Nam – nhấn mạnh, hành lang pháp lý minh bạch, ổn định và dễ dự đoán là điều kiện tiên quyết. Ông cho rằng chính sách thuế ưu đãi rõ ràng và cơ chế hợp tác đầu tư minh bạch sẽ tạo niềm tin dài hạn cho doanh nghiệp. So với Singapore hay Malaysia – nơi khung pháp lý ổn định đã trở thành lợi thế cạnh tranh trong thu hút FDI – Việt Nam vẫn cần cải thiện mạnh mẽ.
Đặc biệt, mô hình Cụm liên kết ngành Khu công nghiệp & Logistics (LIC) do Western Pacific Group đề xuất được xem là giải pháp đột phá. Theo ông Trần Anh Vương – Tổng Giám đốc tập đoàn, mô hình này giúp kết nối logistics, sản xuất và thương mại, từ đó tối ưu chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh, đồng thời hình thành hệ sinh thái CNHT để doanh nghiệp cùng nhau mở rộng quy mô và vươn ra quốc tế. Thực tiễn từ Hàn Quốc cho thấy mô hình cụm công nghiệp đã tạo nền tảng cho Samsung, LG phát triển hệ sinh thái cung ứng khép kín, trở thành thương hiệu toàn cầu.
Tổng hợp ý kiến, giới chuyên gia thống nhất rằng CNHT chỉ có thể bứt phá khi bốn yếu tố hạ tầng – vốn – pháp lý – mô hình phát triển được triển khai đồng bộ. Sự kiện “Xúc tiến đầu tư ngành Công nghiệp hỗ trợ 2025” vì thế không chỉ là nơi kết nối doanh nghiệp – nhà đầu tư, mà còn là thông điệp khẳng định quyết tâm xây dựng một hệ sinh thái CNHT đủ mạnh, đưa Việt Nam bước vào kỷ nguyên công nghiệp tự chủ và bền vững.
Lê Hiền
