Xiếc Việt nỗ lực chuyển mình trong kỷ nguyên mới

Những năm gần đây, nghệ thuật xiếc Việt Nam đã mạnh dạn sáng tạo và tìm tòi những cách thức độc đáo để “làm mới”. Loại hình nghệ thuật này đang dần khẳng định sức hút riêng và trở thành điểm sáng trong bức tranh nghệ thuật nước nhà.

Đã mắt với những tiết mục đặc sắc

Trong suốt chương trình biểu diễn khoảng 90 phút, khán giả vỡ òa trong hàng loạt cảm xúc khó quên. Từ hồi hộp, “đứng tim” nhưng không kém phần mãn nhãn với các tiết mục xiếc mạo hiểm như: đu dây, nhào lộn, xoay tròn trên không trung… đến những cảm xúc thư giãn, giải trí với tiết mục xiếc thú vui nhộn.

Tại buổi biểu diễn, các nghệ sĩ chuyên nghiệp, tài hoa từ Liên đoàn Xiếc Việt Nam đã mang đến một sân khấu huyền bí: rực rỡ với tiết mục “Đu nón” kết hợp những động tác lạ mang tầm cỡ quốc tế; màn tung hứng người trên không mạo hiểm, rộn ràng với phiên chợ miền núi Tây Bắc; những cảm xúc lắng đọng với màn đu dây kể về chuyện tình Lang Biang…

Sự kết hợp hài hòa, tinh tế giữa âm nhạc, ánh sáng, cùng kĩ thuật khéo léo của các màn biểu diễn mạo hiểm đã tạo nên một không gian nghệ thuật độc đáo – nơi khán giả bị cuốn hút và không thể rời mắt. Mỗi tiết mục đều là một màu sắc riêng, mang đậm dấu ấn riêng, và nhờ đó trở thành “chìa khóa” tạo nên bản sắc xiếc Việt Nam.

Nỗ lực chuyển mình để phù hợp với thời đại

Có thể thấy, cùng với sự phát triển của công nghệ và sự lên ngôi của nhiều loại hình giải trí hiện đại, nghệ thuật xiếc cũng dần mất đi sức hấp dẫn vốn có của nó. Thế nhưng trong những năm gần đây, giữa muôn vàn khó khăn và thách thức, nghệ thuật xiếc Việt Nam vẫn không ngừng nỗ lực để phát triển và đổi mới từ hình thức dàn dựng, đa dạng hóa sản phẩm nghệ thuật đến việc khai thác thị trường. Đây đều là những bước đi mới của Liên đoàn Xiếc Việt Nam trong việc chinh phục công chúng trong nước và quốc tế.

Một trong những yếu tố then chốt là việc kết hợp các yếu tố hiện đại vào những màn xiếc truyền thống. Thay vì những tiết mục nhào lộn hay biểu diễn động vật, các tiết mục biểu diễn hiện nay đã không ngừng phá cách sáng tạo, mang đến sự hào hứng cho khán giả khi thưởng thức tác phẩm. Không chỉ đơn thuần chỉ là trình diễn, các nghệ sĩ đã kể lại những câu chuyện bằng ngôn ngữ xiếc, bằng nhiều động tác riêng, từ đó tạo nên những tiết mục ấn tượng truyền tải thông điệp nhân văn. Xiếc cũng kết hợp với nhiều ngôn ngữ nghệ thuật khác như rock, cải lương, ảo thuật… để phát huy lợi thế của cả hai. Các buổi diễn cũng được xây dựng để phù hợp hơn với từng đối tượng khác nhau, từ trẻ nhỏ đến thanh thiếu niên.

Đặc biệt, chương trình còn có sự xuất hiện của tiết mục “Đu nón 4 nữ” đã giành Huy chương Bạc tại Liên hoan Xiếc Thế giới “IDOL” lần thứ 8 ở Liên Bang Nga vào tháng 7/2024. Nghệ sĩ Lưu Thị Hường, một trong bốn thành viên trình diễn tiết mục này chia sẻ: “Bây giờ, xiếc đã bắt đầu thay đổi như diễn nhiều vở, biên đi để thu hút và giúp cho các bạn trẻ vừa học, vừa xem nghệ thuật mà không nhàm chán. Tiết mục “Đu nón” cũng thay đổi khi đạo diễn, NSND Tống Toàn Thắng đã làm cho nhóm chị chiếc nón lá và kết hợp với bài hát Hello Việt Nam. Khi những người Việt đến xem Liên hoan Xiếc ở Nga, họ quay video lại và đăng tải lên mạng xã hội thì rất nhiều người bất ngờ. Đó là việc đưa hình nón lá truyền thống kết hợp cùng bài hát hiện đại vào một câu chuyện và diễn với những kĩ thuật xiếc điêu luyện. Những video được đăng lên bắt đầu hot Tiktok ở Nga, rồi mới dần dần lan tỏa ở Việt Nam”.

Ngoài ra, Rạp Xiếc Trung Ương cũng chủ động mở rộng tệp khán giả bằng cách tích cực quảng bá sản phẩm xiếc tới công chúng thông qua xây dựng và giới thiệu hàng loạt buổi diễn chất lượng dày dặn xuyên suốt năm.

Xiếc: Di sản cần được bảo tồn

Nghệ thuật xiếc không chỉ là một hình thức giải trí mà còn là một di sản văn hóa đáng tự hào. Đằng sau mỗi màn trình diễn lung linh ánh đèn sân khấu là những năm tháng khổ luyện, những giọt mồ hôi và sự đam mê cháy bỏng của các nghệ sĩ.

Chị Phương, một khán giả chia sẻ: “Ngày xưa mình thích cái này do là tâm trạng của trẻ nhỏ. Còn bây giờ mình đi xem với tâm trạng là trải nghiệm văn hóa của nước nhà. Mình thực sự mong muốn các bạn trẻ bây giờ, không chỉ là các em nhỏ mà tầm tuổi như chúng mình, các bạn sẽ biết đến nhiều hơn và thử trải nghiệm một lần để xem những tiết mục mĩ mãn, rực rỡ như thế này”.

Anh Dương, một người xem những video về nghệ thuật Xiếc trên Tiktok đã quyết định đến Rạp Xiếc Trung Ương thay vì lựa chọn các hoạt động khác vào ngày cuối tuần. Sau khi xem hết buổi biểu diễn, anh đánh giá cao về chất lượng tiết mục vì đây đều là các tiết mục đã đạt giải quốc tế. Tuy nhiên, anh Dương cũng lo ngại rằng loại hình này đang thiếu nguồn năng lượng của các bạn trẻ trong việc truyền thông. Anh bày tỏ: “Thực ra, các loại hình nghệ thuật nào thì phần truyền thông cũng quan trọng. Hiện nay, với sức sáng tạo các bạn trẻ, đặc biệt là các bạn gen Z sẽ giúp cho phần truyền thông về văn hóa nước nhà được đẩy lên cao hơn nhiều. Bản thân mình biết đến các loại hình nghệ thuật này thông qua Tiktok và những cách truyền thông của giới trẻ khiến mình thấy rất trân trọng”.

Cùng với nhịp sống hiện đại, xiếc Việt đang chuyển mình mạnh mẽ và không ngừng đổi mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khán giả. Sự quan tâm và ủng hộ của công chúng chính là nguồn động lực quý giá, tiếp sức cho những nỗ lực sáng tạo không mệt mỏi của các nghệ sĩ. Hãy một lần đến Rạp Xiếc Trung Ương để cảm nhận sự kỳ diệu của một loại hình nghệ thuật đang dần hồi sinh, nơi mỗi tiết mục đều để lại dấu ấn khó quên trong lòng khán giả. Xiếc Việt Nam không chỉ đơn thuần là một loại hình biểu diễn, mà còn là cầu nối đưa văn hóa truyền thống hòa quyện với những giá trị hiện đại, mang đến một hơi thở mới, đầy sức sống và giàu ý nghĩa./.

Vân Hương, Hoàng Long, Hà Trang