Việt Nam – Campuchia: Không gian hợp tác kinh tế chung và mục tiêu thương mại 20 tỷ USD

Hướng tới sự phát triển thịnh vượng chung

Việt Nam và Campuchia là hai quốc gia láng giềng có mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị truyền thống lâu đời, được dày công vun đắp qua nhiều thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước. Trước những biến động phức tạp của tình hình khu vực và thế giới, quan hệ Việt Nam – Campuchia tiếp tục phát triển mạnh mẽ, toàn diện và đi vào chiều sâu, đặc biệt nổi bật trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư.

Hiện nay, Campuchia được đánh giá là một trong những thị trường tiềm năng hàng đầu của doanh nghiệp Việt Nam tại khu vực Đông Nam Á, với dư địa lớn cho hợp tác trong các ngành bán lẻ, nông nghiệp, chế biến thực phẩm và năng lượng. Ngược lại, nhiều doanh nghiệp Campuchia cũng đang tích cực mở rộng đầu tư vào Việt Nam, góp phần thúc đẩy kết nối kinh tế biên giới, tăng trưởng bền vững và tăng cường giao lưu nhân dân giữa hai quốc gia.

Việc không ngừng mở rộng hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Campuchia không chỉ mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng doanh nghiệp hai nước, mà còn góp phần củng cố nền tảng quan hệ hữu nghị, hợp tác chiến lược, hướng tới sự phát triển thịnh vượng chung trong tiểu vùng Mekong và toàn khu vực ASEAN.

Phát biểu tại sự kiện, Bà Nguyễn Thị Thanh – Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch Trung ương Hội Hữu nghị Việt Nam – Campuchia (TW HHN VN-CPC) khẳng định trong những năm gần đây, quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Campuchia tiếp tục được củng cố, phát triển mạnh mẽ và đi vào chiều sâu trên nhiều lĩnh vực, trong đó kinh tế, thương mại và đầu tư đã trở thành một trong những trụ cột quan trọng, mang lại hiệu quả thiết thực, lợi ích song phương và đóng góp tích cực vào ổn định, phát triển của khu vực.

Đặc biệt cuộc hội đàm giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia Hun Sen tại Hà Nội vào ngày 01/9/2025 vừa qua đã định hướng rõ ràng cho giai đoạn hợp tác mới, nhấn mạnh yêu cầu nâng cao hiệu quả hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, tạo thuận lợi hơn nữa cho doanh nghiệp hai nước, đồng thời mở rộng kết nối khu vực biên giới, đưa hợp tác kinh tế – thương mại phát triển sâu rộng, thực chất và bền vững.

Triển khai nhận thức chung đạt được giữa lãnh đạo hai Đảng, hai Chính phủ đã ký Bản thỏa thuận thúc đẩy thương mại song phương giai đoạn 2025–2026. Chỉ một tuần trước đây (ngày 03/10/2025), Chính phủ Việt Nam đã ban hành Kế hoạch thực hiện, nhằm tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp hai nước, với các ưu đãi về thuế, hải quan, logistics, thương mại điện tử và xúc tiến thị trường.

Về đầu tư, Campuchia là một trong những địa bàn trọng điểm và sớm nhất trong chiến lược đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam. Tính đến nay, Việt Nam có hơn 200 dự án đầu tư tại Campuchia, chiếm khoảng 12% tổng vốn đầu tư trực tiếp ra nước ngoài, góp phần thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm và phát triển kinh tế – xã hội của bạn.

Tuy nhiên, theo bà Thanh, thực tế cho thấy quy mô hợp tác đầu tư giữa hai nước vẫn còn khiêm tốn so với tiềm năng to lớn đang mở ra, nhất là trong các lĩnh vực kinh tế xanh, năng lượng tái tạo, nông nghiệp công nghệ cao, du lịch và thương mại. Thời điểm này cũng là cơ hội thuận lợi để chúng ta cùng khơi thông nguồn lực, khai mở tiềm năng, tạo nên những đột phá mới, mở rộng hợp tác, góp phần nâng tầm quan hệ kinh tế Việt Nam – Campuchia, hiện thực hóa tầm nhìn chiến lược của lãnh đạo hai Đảng, hai Nhà nước.

4 đề xuất của VCCI

Phát biểu tại sự kiện, ông Võ Tân Thành – Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhận định, trong năm 2024 và 2025, bối cảnh kinh tế thế giới tiếp tục biến động khó lường, chịu tác động bởi suy giảm tăng trưởng toàn cầu, cạnh tranh thương mại, đứt gãy chuỗi cung ứng, và những bất ổn địa chính trị. Tuy nhiên, khu vực Đông Nam Á vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng khá, nhờ sự năng động và nỗ lực hợp tác nội khối.

Trong bối cảnh đó, quan hệ Việt Nam – Campuchia tiếp tục phát triển tích cực và thực chất. Hai nước duy trì trao đổi đoàn cấp cao thường xuyên, hợp tác song phương được củng cố trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là kinh tế, thương mại, đầu tư và du lịch. Đây chính là nền tảng vững chắc để cộng đồng doanh nghiệp hai nước tự tin mở rộng hợp tác trong giai đoạn mới.

Về hợp tác kinh tế của 2 quốc gia, năm 2024, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Campuchia đạt trên 10,1 tỷ USD, tăng gần 18% so với năm 2023. Trong đó Việt Nam xuất khẩu sang Campuchia 5,3 tỷ USD và nhập khẩu từ Campuchia 4,8 tỷ USD. Trong 7 tháng đầu năm 2025, con số này đã đạt khoảng 7 tỷ USD, trong đó xuất khẩu là 3,2 tỷ USD và nhập là 3,8 USD, cho thấy đà tăng trưởng ổn định.

Việt Nam xuất khẩu sang Campuchia chủ yếu các mặt hàng sắt thép, xăng dầu, máy móc thiết bị, vật liệu xây dựng và hàng tiêu dùng; nhập khẩu từ Campuchia các mặt hàng nông sản chủ lực như hạt điều, cao su, sắn và sản phẩm từ sắn, cùng nhiều loại trái cây nhiệt đới.

Việt Nam hiện có 215 dự án đầu tư còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký gần 2,94 tỷ USD, đưa Việt Nam trở thành một trong bốn nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất tại Campuchia. Các lĩnh vực đầu tư then chốt: nông nghiệp công nghệ cao, viễn thông, ngân hàng – tài chính, bảo hiểm, chế biến thực phẩm, năng lượng tái tạo, khai khoáng, bất động sản, du lịch.

Các dự án của doanh nghiệp Việt Nam vận hành ổn định, tạo hàng chục nghìn việc làm, đóng góp tích cực vào ngân sách và an sinh xã hội tại Campuchia.

Trong giai đoạn mới, các nhà đầu tư Việt Nam tiếp tục quan tâm đến những lĩnh vực có tiềm năng lớn như nông nghiệp quy mô lớn, chế biến nông sản, viễn thông, công nghệ thông tin (bao gồm 5G, chính phủ điện tử và chuyển đổi số), năng lượng tái tạo, khai khoáng và xây dựng. Ngoài ra, bất động sản, sản xuất vật liệu xây dựng và phát triển hạ tầng cũng là những mảng đang được chú trọng.

Hai quốc gia cũng có hợp tác tích cực về du lịch, xu hướng tiếp tục gia tăng trong năm 2025. Tuy nhiên đối với TP. Hồ Chí Minh, theo thông tin từ Sở Du lịch Thành phố, khách Campuchia đến thành phố vẫn còn khiêm tốn và chưa nằm trong nhóm thị trường hàng đầu, song tiềm năng tăng trưởng trong tương lai là rất lớn, đặc biệt ở các loại hình du lịch y tế, mua sắm và MICE.

Cùng với đó, Phó Chủ tịch VCCI phân tích vai trò của TP Hồ Chí Minh trong mối quan hợp tác kinh tế Việt Nam – Campuchia hiện nay. Phó Chủ tịch VCCI nhìn nhận các yếu tố thuận lợi hiện hữu trong quan hệ hợp tác Việt Nam – Campuchia gồm: Quan hệ chính trị – ngoại giao ổn định, tin cậy; Vị trí địa lý gần gũi, hệ thống cửa khẩu đa dạng; Hành lang pháp lý ngày càng hoàn thiện, với nhiều hiệp định thương mại song phương; Tăng trưởng du lịch ổn định, đặc biệt là các tuyến du lịch xuyên biên giới.

Song đi cùng còn có những thách thức: Hạ tầng logistics và giao thông xuyên biên giới còn hạn chế; Thủ tục hành chính, thông quan còn phức tạp; Năng lực cạnh tranh và khả năng liên kết chuỗi giá trị xuyên biên giới của doanh nghiệp còn yếu; Các sản phẩm du lịch liên quốc gia còn thiếu sự đa dạng và chưa tạo được dấu ấn đặc trưng.

Để nâng cao hiệu quả hợp tác kinh tế – thương mại – đầu tư – du lịch Việt Nam – Campuchia, VCCI đề xuất:

Thứ nhất, thúc đẩy thương mại biên giới: Xây dựng trung tâm logistics liên vùng, phát triển mô hình “cửa khẩu thông minh”.

Thứ hai, tăng cường đầu tư song phương: Khuyến khích doanh nghiệp hai nước hợp tác trong lĩnh vực năng lượng sạch, nông nghiệp công nghệ cao, chuyển đổi số và hạ tầng hiện đại.

Thứ ba, phát triển du lịch liên quốc gia: Xây dựng tuyến du lịch TP.HCM – Phnom Penh – Siem Reap; thúc đẩy du lịch y tế, mua sắm và MICE.

Thứ tư, hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ: Tạo điều kiện tiếp cận vốn, công nghệ và thị trường thông qua xúc tiến thương mại, đào tạo nguồn nhân lực và chia sẻ kinh nghiệm quản trị.

Phó Chủ tịch VCCI Võ Tân Thành nhấn mạnh: “Quan hệ Việt Nam – Campuchia, đặc biệt là giữa TP. Hồ Chí Minh và các địa phương Campuchia, đang bước vào giai đoạn phát triển mới – sâu sắc hơn, thực chất hơn và hiệu quả hơn. Với sự đồng hành của Chính phủ hai nước và sự năng động, sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp, chúng ta hoàn toàn có cơ sở để tin tưởng vào mục tiêu đưa kim ngạch thương mại song phương đạt 20 tỷ USD vào năm 2030, đồng thời xây dựng một không gian hợp tác kinh tế chung – nơi hội tụ của cơ hội, đổi mới và thịnh vượng”.

Theo ông Nguyễn Minh Vũ, Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia, cho biết, trên mối quan hệ hợp tác kinh tế thực tế giữa 2 nước, có thể thấy hai nước còn có tiềm năng rất lớn về hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp. Ngoài ra, Campuchia cũng có nhu cầu lớn về xi măng, sắt thép, vật liệu xây dựng khác do nhu cầu xây dựng các công trình hạ tầng lớn và các cao ốc, khu đô thị lớn đang triển khai. Bên cạnh đó, với điều kiện nắng nóng quanh năm đem lại cơ hội rất lớn cho các dự án năng lượng tái tạo.

Theo Đại sứ Việt Nam tại Capuchia, tuy vậy, môi trường đầu tư tại Campuchia cũng vẫn còn một số hạn chế. Do đó, các doanh nghiệp khi làm ăn kinh doanh tại CPC cũng cần đầu tư nghiên cứu kỹ luật pháp của nước bạn, nghiên cứu kỹ thị trường cũng như thói quen, tập quán và văn hóa kinh doanh của doanh nghiệp và người dân nước sở tại. Các doanh nghiệp có thể tham vấn với Đại sứ quán, Hiệp hội doanh nghiệp Việt Nam-CPC, các cơ quan chính phủ của hai nước để có thông tin cần thiết cho hoạt động của mình.

Ông Nguyễn Mạnh Cường – Uỷ viên BTV Thành uỷ, Phó Chủ tịch UBND TP. HCM, khẳng định là một đô thị lớn của Việt Nam sau khi thực hiện chính quyền 2 cấp, TP. HCM luôn chủ động trong việc triển khai các dự án cơ sở hạ tầng giao thông nhằm kết nối 2 nước như Dự án xây dựng đường cao tốc TP. HCM – Mộc Bài kết nối tớ Pnôm Pênh và các dự án khác, tiếp tục thúc đẩy hợp tác kinh tế, đầu tư thương mại với Campuchia thông qua cơ chế song phương và đa phương.

Tại Diễn đàn, lễ ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác (MOU) giữa Công ty Vissan (Việt Nam) và Tập đoàn Degrand (Campuchia) –đã diễn ra, là minh chứng sinh động cho mối quan hệ hợp tác doanh nghiệp giữa hai nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới, hiệu quả và thực chất hơn .

Cùng với đó, các đại biểu đã đưa ra nhiều kiến nghị, hiến kế với Chính phủ và các bộ, ngành hai nước, hướng tới tháo gỡ khó khăn, hoàn thiện chính sách, thúc đẩy hợp tác đầu tư – thương mại bền vững; góp phần làm sâu sắc thêm tình hữu nghị, đoàn kết đặc biệt Việt Nam – Campuchia trong thời kỳ hội nhập.

Lê Mỹ – Diễn đàn Doanh nghiệp