Thúc đẩy thương mại Việt Nam – Trung Quốc hướng tới một chuỗi cung ứng nông sản hiện đại và bền vững
Trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ lương thực – thực phẩm tiếp tục tăng mạnh tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, thương mại nông sản Việt Nam – Trung Quốc đang mở ra nhiều cơ hội hợp tác sâu rộng. Tại “Hội nghị xúc tiến thương mại giữa doanh nghiệp Việt Nam – Trung Quốc” diễn ra trong khuôn khổ của AgroViet 2025, ông Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy thương mại nông sản giữa hai nước theo hướng chính ngạch, hiện đại và bền vững.
Nông nghiệp Việt Nam duy trì đà tăng trưởng, củng cố nền tảng hợp tác
Phát biểu tại hội nghị, ông Lê Thanh Hòa, Phó Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường cho biết, Việt Nam với hơn 100 triệu dân và Trung Quốc với trên 1,4 tỷ dân đều là những thị trường có nhu cầu tiêu thụ nông sản rất lớn. Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO), đến năm 2030, khu vực châu Á – Thái Bình Dương cần tăng ít nhất 30% sản lượng nông sản để đáp ứng nhu cầu.
Dù đối mặt với nhiều biến động khó lường, ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn duy trì được tăng trưởng tích cực nhờ sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, sự phối hợp của các bộ, ngành cùng nỗ lực vượt khó của doanh nghiệp và người sản xuất. Năm 2024, giá trị sản xuất nông nghiệp tăng trên 3,2%; 6 tháng đầu năm 2025 tiếp tục tăng hơn 3,8%.
Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản tăng mạnh và ổn định, từ 41,4 tỷ USD năm 2020 lên hơn 62,5 tỷ USD năm 2024, tăng gần 19% so với năm 2023. Đây là nền tảng quan trọng để Việt Nam mở rộng và nâng cao hiệu quả hợp tác thương mại nông sản với các thị trường lớn, trong đó có Trung Quốc.
Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng một phần tư tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với thế giới. Riêng trong lĩnh vực nông lâm thủy sản, tổng kim ngạch 9 tháng đầu năm 2025 đạt 14 tỷ USD, tăng 8,5% so với cùng kỳ; trong đó xuất khẩu của Việt Nam đạt 10,3 tỷ USD, tăng 5,1%.
Nhiều mặt hàng nông sản chủ lực của Việt Nam như sầu riêng, chuối, xoài, chôm chôm, tổ yến… đã được mở cửa chính ngạch vào Trung Quốc. Bên cạnh cơ hội, thương mại nông sản hai nước vẫn đối mặt với nhiều thách thức như hạ tầng logistics biên giới còn thiếu đồng bộ, sản xuất nhỏ lẻ, chênh lệch về kiểm dịch và an toàn sinh học giữa các vùng, cũng như hạn chế trong việc chia sẻ dữ liệu chuỗi cung ứng.
Ba nhóm giải pháp nhằm thúc đẩy thương mại nông sản Việt Nam – Trung Quốc
Ông Lê Thanh Hòa cho rằng tăng cường hợp tác trong khu vực ASEAN – Trung Quốc là định hướng quan trọng nhằm thúc đẩy kết nối thị trường và xây dựng chuỗi giá trị nông sản bền vững. Đồng thời, ông đề xuất ba nhóm giải pháp then chốt: Thứ nhất, đẩy mạnh xúc tiến thương mại và kết nối doanh nghiệp, tăng cường tổ chức các hoạt động quảng bá, hội thảo, diễn đàn và chương trình truyền thông nhằm phổ biến thông tin thị trường, quy định nhập khẩu, xu hướng tiêu dùng; đồng thời thúc đẩy các hoạt động kết nối doanh nghiệp giữa hai nước.
Thứ hai, tăng cường chia sẻ thông tin và phối hợp về tiêu chuẩn kỹ thuật – kiểm dịch, hai bên cần trao đổi thường xuyên về chính sách, tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn sinh học; phối hợp kiểm dịch và kiểm soát hàng hóa tại biên giới theo chuẩn quốc tế, nhằm bảo đảm tính minh bạch, an toàn và thuận lợi trong thương mại.
Thứ ba, thúc đẩy liên kết đầu tư chuỗi giá trị nông sản trong đó ưu tiên phát triển công nghiệp chế biến sâu, logistics lạnh, thương mại điện tử và tiêu chuẩn hóa vùng nguyên liệu. Đồng thời, khuyến khích hình thành trung tâm phân phối nông sản Việt Nam tại Trung Quốc và xây dựng các khu chế biến liên kết tại vùng biên giới, qua đó nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng.
Thương mại nông sản Việt Nam – Trung Quốc không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn là minh chứng cho sự hợp tác tin cậy giữa hai quốc gia. Với những lợi thế về địa lý, thị hiếu tiêu dùng và sự ủng hộ trong khuôn khổ hợp tác ASEAN – Trung Quốc, hai bên hoàn toàn có thể hướng tới một chuỗi cung ứng nông sản hiện đại, an toàn và bền vững, đóng góp thiết thực cho an ninh lương thực khu vực và sự thịnh vượng của châu Á.
Lê Long
