Thực hiện hóa nền kinh tế Hydrogen Việt Nam từ tầm nhìn đến hành động

Ngày 24/6/2025, Tạp chí Năng lượng sạch Việt Nam phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức Diễn đàn “Thực hiện hóa nền kinh tế Hydrogen Việt Nam từ tầm nhìn đến hành động” nhằm cập nhật xu hướng, tháo gỡ những rào cản để phát triển nền kinh tế Hydrogen tại Việt Nam – sẵn sàng hội nhập khu vực và toàn cầu.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, TS. Mai Duy Thiện – Tổng Biên tập Tạp chí Năng lượng Sạch Việt Nam cho biết, trong bối cảnh thế giới đang đứng trước những thách thức nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên và yêu cầu chuyển đổi năng lượng bền vững. Cùng với những giải pháp chuyển đổi năng lượng bền vững như: phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và phát triển các nguồn năng lượng sạch, năng lượng mới không phát thải Cacbon như Hydroxanh và những dẫn xuất của Hydroxanh – Hydrogen xanh đã nổi lên như một giải pháp chiến lược toàn cầu.

Sản xuất và sử dụng Hydrogen là giải pháp hết sức quan trọng trong lộ trình chuyển đổi năng lượng do những đặc tính ưu việt không phát thải Cacbon trong suốt vòng đời sản phẩm dù là nguyên liệu của ngành sản xuất điện, ngành giao thông hay là đầu vào của các ngành sản xuất công nghiệp khác. Hydrogen không chỉ là tương lai của ngành năng lượng mà còn là chìa khóa cho sự phát triển bền vững và phát thải ròng bằng “0”.

Theo TS. Mai Duy Thiện, việc Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển năng lượng Hydrogen đến năm 2030, tầm nhìn 2050 là bước đi chiến lược thể hiện cam kết mạnh mẽ trong chuyển dịch năng lượng và hiện thực hóa các mục tiêu tăng trưởng xanh. Tuy nhiên, từ “tầm nhìn” đến “hành động” là một hành trình cần sự đồng lòng, kết nối, sáng tạo và hợp tác giữa tất cả các bên: từ Chính phủ, doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế đến các viện nghiên cứu, trường đại học và toàn xã hội.

“Với các tham luận chuyên sâu từ các chuyên gia đầu ngành trong nước và quốc tế, cập nhật kinh nghiệm quốc tế từ Hàn Quốc, Đức, Nhật Bản… cùng tọa đàm mở về thách thức – cơ hội – giải pháp phát triển Hydrogen và các dẫn xuất của nó tại Việt Nam. Diễn đàn sẽ không chỉ dừng lại ở những chia sẻ lý thuyết, mà sẽ trở thành cú hích lan tỏa cảm hứng, khơi mở kết nối và đặt nền móng cho những hợp tác thực chất giữa các bên để cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái Hydrogen mạnh mẽ tại Việt Nam – sẵn sàng hội nhập khu vực và toàn cầu” – TS. Mai Duy Thiện bày tỏ.

Chia sẻ tại diễn đàn, ông Đặng Hải Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than, Bộ Công Thương cho biết, hydrogen sản xuất trong nước chủ yếu vẫn từ quá trình lọc hóa dầu và sản xuất phân đạm (hydrogen xám và hydrogen nâu) để phục vụ cho chính hoạt động của các ngành công nghiệp này với tổng khối lượng sản xuất đạt khoảng 500 nghìn tấn/năm. Sau hơn 1 năm triển khai Chiến lược năng lượng hydrogen, Việt Nam đã thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Các dự án hiện chủ yếu trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư nhưng bước đầu cho thấy tiềm năng lớn trong phát triển sản xuất hydrogen từ nguồn năng lượng tái tạo và các quá trình có thu giữ carbon. Công suất sản xuất hydrogen từ quá trình sử dụng năng lượng tái tạo và các quá trình khác có thu giữ carbon cơ bản đạt mục đề ra trong giai đoạn đến năm 2030 (đạt khoảng 100 – 500 nghìn tấn/năm).

Để tiếp tục thúc đẩy phát triển lĩnh vực công nghiệp năng lượng hydrogen trong thời gian tới, ông Đặng Hải Anh cho rằng, các Bộ, ngành, địa phương, đơn vị liên quan tiếp tục chủ động triển khai thực hiện những nhiệm vụ được giao tại Quyết định số 165/QĐ-TTg ngày 7/2/2024 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Bộ Công Thương cần chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương rà soát danh mục các dự án hydrogen tại Quy hoạch năng lượng quốc gia, đảm bảo sự phù hợp, thống nhất trong quy hoạch các dự án phát triển năng lượng hydrogen.

Trong khi đó, Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, đơn vị liên quan khẩn trương nghiên cứu hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển lĩnh vực năng lượng hydrogen xanh tại Việt Nam, trình cấp có thẩm quyền ban hành.

Bộ Xây dựng chủ trì xây dựng cơ chế chính sách, đề án, lộ trình chuyển đổi sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang nhiên liệu xanh, dự án nghiên cứu, khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông xanh, năng lượng xạnh, trong đó có nhiên liệu hydrogen.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì xây dựng các chính sách giúp các doanh nghiệp, nhà sản xuất trong nước tiếp cận với các nguồn tín dụng xanh, tín dụng khí hậu, trái phiếu xanh, các tổ chức, chương trình hợp tác quốc tế như COP, JETP, AZEC…

Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì xây dựng các chính sách tăng cường hợp tác quốc tế, chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực nhằm thúc đẩy hoạt động nghiên cứu và nội địa hóa về công nghệ sản xuất, lưu trữ, phân phối và sử dụng hydrogen, trọng tâm là hydrogen xanh. Phối hợp cùng các Bộ, ngành liên quan ban hành những cơ chế, chính sách đãi ngộ phù hợp để thu hút chuyên gia, nhà khoa học, nhân lực trình độ cao trong và ngoài nước làm việc trong lĩnh vực hydrogen.

UBND các tỉnh/thành phố chủ động nghiên cứu, tận dụng các lợi thế để kêu gọi đầu tư dự án sản xuất năng lượng có nguồn gốc hydrogen trên địa bàn, đảm bảo phù hợp với các quy hoạch ngành quốc gia và quy hoạch địa phương có liên quan.

Các tập đoàn, doanh nghiệp xây dựng lộ trình xanh hóa trong các lĩnh vực sản xuất, trong đó khuyến khích sản xuất và sử dụng hydrogen xanh và các dẫn xuất.

PV