Thúc đẩy ứng dụng năng lượng hydrogen trong các ngành công nghiệp Việt Nam
Năng lượng hydrogen được kỳ vọng trở thành động lực mới cho tăng trưởng xanh, mở ra cơ hội chuyển đổi công nghệ và nâng cao năng lực cạnh tranh cho cộng đồng doanh nghiệp công nghiệp Việt Nam trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.
Ngày 10/12, tại Hà Nội, Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công phối hợp với Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại và Vụ Dầu khí và Than tổ chức Hội thảo “Kinh nghiệm và giải pháp thúc đẩy ứng dụng năng lượng hydrogen trong các ngành công nghiệp tiêu biểu của Việt Nam”.
Phát biểu khai mạc, ông Đặng Hải Anh – Phó Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than (Bộ Công Thương) nhấn mạnh, trong bối cảnh thế giới nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo đảm an ninh năng lượng và hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0”, năng lượng hydrogen, đặc biệt là hydrogen xanh, đang được xem là giải pháp chiến lược có khả năng tạo ra tác động sâu rộng trong nhiều ngành công nghiệp.
Theo ông Đặng Hải Anh, hydrogen không chỉ là nguồn năng lượng sạch mà còn đóng vai trò then chốt trong việc giảm phát thải đối với các lĩnh vực khó thay thế nhiên liệu hóa thạch như luyện kim, hóa chất, phân bón, xi măng, vận tải đường dài và hệ thống nhiệt công nghiệp. Trên thế giới, nhiều quốc gia đã xác định hydrogen là cấu phần thiết yếu trong chiến lược năng lượng dài hạn và đang đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng cũng như thương mại hóa hydrogen ở quy mô lớn. Các tổ chức năng lượng quốc tế dự báo, đến năm 2050, hydrogen có thể chiếm khoảng 12–20% tổng nhu cầu năng lượng toàn cầu.
Cùng với xu thế chung, Việt Nam đã có những bước đi chiến lược trong phát triển năng lượng hydrogen. Tại COP26, Chính phủ Việt Nam cam kết đạt mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, tạo nền tảng cho quá trình chuyển dịch sang mô hình năng lượng sạch, bền vững. Để hiện thực hóa cam kết này, nhiều chính sách quan trọng đã được ban hành, tiêu biểu là Quyết định số 280/QĐ-TTg ngày 13/3/2019 phê duyệt Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và Quyết định số 165/QĐ-TTg ngày 07/02/2024 phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, xác định hydrogen là một trong những động lực mới của tăng trưởng xanh.
Các chính sách này thể hiện rõ định hướng nhất quán của Chính phủ trong việc thúc đẩy ứng dụng năng lượng hydrogen, đồng thời mở ra cơ hội để doanh nghiệp trong nước tiếp cận công nghệ mới, nâng cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường quốc tế. Tuy nhiên, để hydrogen thực sự đi vào sản xuất – kinh doanh, cần sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức nghiên cứu về cơ chế, công nghệ, nguồn vốn, hạ tầng và chuyển giao kinh nghiệm quốc tế.
Hội thảo được tổ chức trong khuôn khổ Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019–2030, nhằm cung cấp cái nhìn tổng quan về hiện trạng, tiềm năng phát triển năng lượng hydrogen tại Việt Nam; chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn từ doanh nghiệp; đồng thời đề xuất giải pháp hoàn thiện chính sách, cơ chế hỗ trợ thúc đẩy hình thành và phát triển thị trường hydrogen xanh trong tương lai.
Tại hội thảo, đại diện các hiệp hội năng lượng và doanh nghiệp trong một số ngành công nghiệp tiêu biểu đã chia sẻ xu hướng ứng dụng, kế hoạch triển khai hydrogen cũng như những khó khăn, rào cản trong quá trình chuyển đổi năng lượng. Nhiều ý kiến kiến nghị cơ quan quản lý sớm hoàn thiện chiến lược và quy hoạch hydrogen quốc gia, xây dựng hệ thống chính sách ưu đãi đồng bộ, thúc đẩy đầu tư phát triển hạ tầng và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận công nghệ hydrogen.
Các đại biểu thống nhất rằng, việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, hệ thống tiêu chuẩn – quy chuẩn kỹ thuật, cùng với tăng cường hợp tác giữa Nhà nước, doanh nghiệp, viện nghiên cứu và đối tác quốc tế sẽ đóng vai trò then chốt trong phát triển thị trường hydrogen xanh tại Việt Nam. Những thông tin và kiến nghị thu nhận từ hội thảo sẽ là cơ sở quan trọng để cơ quan quản lý nghiên cứu, đề xuất chính sách phù hợp, góp phần đẩy nhanh quá trình chuyển dịch năng lượng bền vững và hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.
Thanh Bình
