Thị trường tín dụng trước yêu cầu giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô
Trong bối cảnh kinh tế thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, thị trường tín dụng đang giữ vai trò trung tâm trong điều hành kinh tế vĩ mô của Việt Nam. Không chỉ là kênh cung ứng vốn chủ yếu cho nền kinh tế, tín dụng còn là công cụ quan trọng để ổn định vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng và bảo đảm an toàn hệ thống tài chính. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, việc mở rộng tín dụng trong điều kiện nền kinh tế còn phụ thuộc lớn vào vốn ngân hàng đang đặt ra nhiều thách thức đối với mục tiêu ổn định vĩ mô.
Theo TS. Võ Trí Thành – Viện trưởng Viện Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh (BCSI), trong giai đoạn hiện nay, tăng trưởng kinh tế không thể tách rời yêu cầu ổn định vĩ mô. Khi môi trường bên ngoài tiềm ẩn nhiều rủi ro, chính sách tín dụng cần được điều hành theo hướng thận trọng, linh hoạt, bảo đảm vừa hỗ trợ tăng trưởng, vừa giữ vững an toàn hệ thống tài chính. Ổn định vĩ mô, không chỉ là kiểm soát lạm phát, mà còn bao gồm sự lành mạnh của hệ thống tài chính – ngân hàng, cán cân đối ngoại và các nền tảng dài hạn của nền kinh tế.
Từ góc độ này, TS. Võ Trí Thành nhấn mạnh yêu cầu nâng cao hiệu quả phân bổ tín dụng. Khi tín dụng tiếp tục là nguồn lực tài chính chủ đạo, việc dòng vốn được phân bổ đúng khu vực sản xuất – kinh doanh, hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân và các động lực tăng trưởng mới sẽ quyết định mức độ bền vững của ổn định kinh tế vĩ mô trong trung và dài hạn.
Làm rõ hơn áp lực đối với ổn định vĩ mô từ phía quy mô tín dụng, TS. Cấn Văn Lực – Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng cho rằng, với mục tiêu tăng trưởng GDP cao trong giai đoạn tới, nhu cầu vốn của nền kinh tế là rất lớn. Trong khi đó, cấu trúc thị trường vốn hiện nay vẫn dựa chủ yếu vào tín dụng ngân hàng, khiến gánh nặng huy động vốn và rủi ro tập trung dồn lên hệ thống ngân hàng.
Theo TS. Cấn Văn Lực, tỷ lệ tín dụng/GDP của Việt Nam đã ở mức cao và có xu hướng tiếp tục tăng nếu tín dụng duy trì tốc độ mở rộng nhanh. Điều này không chỉ làm gia tăng mức độ đòn bẩy tài chính của nền kinh tế, mà còn thu hẹp dư địa điều hành chính sách tiền tệ, gây sức ép lên mục tiêu ổn định vĩ mô trong những giai đoạn kinh tế biến động. So sánh quốc tế cho thấy, các nền kinh tế có cấu trúc thị trường vốn cân bằng hơn thường phân bổ rủi ro tốt hơn và duy trì ổn định vĩ mô bền vững hơn.
Ở góc độ chất lượng tín dụng, TS. Lê Xuân Sang – Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới cho rằng, vấn đề cốt lõi không chỉ là tăng hay giảm quy mô tín dụng, mà là hiệu quả sử dụng vốn và tác động của tín dụng đối với ổn định vĩ mô. Trong nhiều năm qua, hiệu suất tín dụng/GDP của Việt Nam có xu hướng suy giảm, phản ánh tình trạng dòng vốn chưa được phân bổ tối ưu, thậm chí chảy vào các lĩnh vực phi sản xuất, làm giảm đóng góp của tín dụng cho tăng trưởng và làm gia tăng rủi ro hệ thống.
Theo TS. Lê Xuân Sang, để củng cố ổn định kinh tế vĩ mô, chính sách tín dụng cần gắn chặt hơn với tái cấu trúc thị trường vốn. Việc đa dạng hóa các kênh dẫn vốn ngoài ngân hàng không chỉ giúp giảm áp lực cho hệ thống tín dụng, mà còn góp phần nâng cao hiệu quả phân bổ nguồn lực, hạn chế rủi ro tích tụ trong hệ thống tài chính.
Giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô trong giai đoạn tới đòi hỏi chính sách tín dụng không chỉ hướng tới mở rộng quy mô, mà cần đặt trọng tâm vào chất lượng tăng trưởng, hiệu quả phân bổ vốn và an toàn hệ thống tài chính. Đây là điều kiện then chốt để tín dụng thực sự trở thành trụ cột hỗ trợ phát triển kinh tế ổn định và bền vững.
Lê Long
