Nghị quyết 05/2025/NQ-CP: Bước ngoặt quản lý và minh bạch hóa dòng vốn số

Với những khung pháp lý đầu tiên cho thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam, Nghị quyết 05/2025/NQ-CP được cho là bước ngoặt về quản lý và minh bạch hóa dòng vốn số…

Ngày 9/9 vừa qua, Phó thủ tướng Chính phủ – Hồ Đức Phớc đã ký ban hành Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam. Theo đó, Việt Nam sẽ thí điểm thị trường mã hóa trong 5 năm, sau đó tiếp tục vận hành cho tới khi có quy định mới. Nghị quyết có hiệu lực từ ngày ký.

Cụ thể, Nghị quyết quy định về chào bán, phát hành, tổ chức giao dịch và cung cấp dịch vụ liên quan đến tài sản mã hóa. Đối tượng tham gia gồm tổ chức phát hành, tổ chức cung cấp dịch vụ, nhà đầu tư trong và ngoài nước, với phạm vi hoạt động nằm trong khuôn khổ pháp luật Việt Nam.

Bên cạnh đó, một trong những điểm nhấn quan trọng của Nghị quyết là việc quản lý chặt chẽ hoạt động giao dịch của nhà đầu tư trong nước. Sau thời hạn 6 tháng kể từ khi tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa đầu tiên được Bộ Tài chính cấp phép, mọi giao dịch tài sản mã hóa của nhà đầu tư trong nước bắt buộc phải thông qua tổ chức này. Nếu cố tình giao dịch ngoài hệ thống được cấp phép, tùy theo tính chất và mức độ vi phạm, nhà đầu tư sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Theo Nghị quyết, các giao dịch tài sản mã hóa phải thực hiện bằng đồng Việt Nam. Doanh nghiệp phát hành tài sản mã hóa phải là doanh nghiệp Việt Nam, hoạt động theo mô hình công ty TNHH hoặc công ty CP.

Tài sản mã hóa chỉ được phát hành dựa trên tài sản cơ sở là tài sản thực, không bao gồm chứng khoán hay tiền pháp định. Việc chào bán, phát hành chỉ áp dụng cho nhà đầu tư nước ngoài và giao dịch chỉ được phép thực hiện qua các tổ chức cung cấp dịch vụ được Bộ Tài chính cấp phép.

Để được cấp Giấy phép cung cấp dịch vụ tổ chức thị trường giao dịch tài sản mã hóa, doanh nghiệp phải đáp ứng nhiều điều kiện khắt khe. Trong đó có vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng, cơ cấu cổ đông với tỷ lệ góp vốn đáng kể từ các định chế tài chính, yêu cầu về nhân sự quản lý và công nghệ, cùng hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin đạt chuẩn an toàn cấp độ 4.

Đặc biệt, Nghị quyết cũng yêu cầu các bên tham gia thị trường tuân thủ đầy đủ quy định về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, an toàn thông tin, an ninh mạng và các pháp luật liên quan. Chính sách thuế với giao dịch tài sản mã hóa tạm thời áp dụng như đối với chứng khoán, cho đến khi có quy định riêng.

Nhìn nhận về Nghị quyết 05/2025/NQ-CP, nhiều ý kiến cho rằng, đây là bước ngoặt về quản lý và minh bạch hóa dòng vốn số. Nếu khung pháp lý vận hành tốt, sẽ là cơ hội biến dòng chảy kinh tế ngầm trở thành minh bạch, đóng góp trực tiếp cho tăng trưởng. Đặc biệt, trong bối cảnh, Việt Nam đã chính thức thành lập Trung tâm tài chính tại TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Theo ông Phan Đức Trung – Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA), Nghị quyết này sẽ đem lại nhiều cơ hội cho Việt Nam trong tương lai. Việc chấp thuận thí điểm là cơ hội để xác định các dòng chảy tài sản mã hóa trong ‘vùng xám’ trước kia, chưa được định danh rõ ràng. Nếu khung pháp lý vận hành tốt, dòng chảy kinh tế ngầm có thể trở nên minh bạch và đóng góp cho tăng trưởng. Ngược lại, đây cũng là dịp để cơ quan quản lý kịp thời điều chỉnh nếu quy định còn chưa phù hợp.

“Khi pháp luật thừa nhận và tạo hành lang cho hoạt động gọi vốn công khai qua sàn giao dịch, nhà đầu tư sẽ có lựa chọn minh bạch, an toàn hơn. Những hình thức huy động vốn trong nhóm kín, với cam kết lợi nhuận 20-30% sẽ dần mất chỗ đứng”, vị này chia sẻ.

Còn theo TS Trần Quý – Viện trưởng Viện Phát triển kinh tế số Việt Nam, đây là một quyết định vừa có ý nghĩa về mặt thể chế lẫn kinh tế.

“Thay vì để dòng chảy tài sản số vận hành tự phát, Nghị quyết 05/2025/NQ-CP đã mở ra một “đường băng” có kiểm soát để công nghệ, vốn và đổi mới sáng tạo cất cánh trong khuôn khổ pháp luật. Đây không chỉ là câu chuyện kỹ thuật, đó là bước đi chiến lược nhằm khẳng định vai trò đóng góp của tài sản số vào tăng trưởng, tài chính bao trùm và năng lực cạnh tranh quốc gia”, vị chuyên gia này bày tỏ.

Đồng quan điểm, không ít ý kiến cũng kỳ vọng, với sự ra đời Nghị quyết của Chính phủ về việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam sẽ đạt được một số mục tiêu quan trọng. Đó là tạo tiền đề tốt để Việt Nam dẫn đầu trong lĩnh vực công nghệ mới, khơi thông dòng vốn số.

Thực tế, với những Dữ liệu từ Chainalysis (công ty phân tích dữ liệu crypto hàng đầu thế giới), dòng chảy tài sản mã hóa vào Việt Nam liên tục duy trì trên 100 tỷ USD mỗi năm, tính từ 2022-2024, cao hơn gấp đôi dòng vốn đầu tư nước ngoài chính thống. Và báo cáo của tổ chức TripleA tại Singapore, Việt Nam hiện có khoảng 17 triệu người sở hữu tài sản mã hóa, chiếm 17% dân số, đứng thứ 5 toàn cầu. Việc Chính phủ ban hành Nghị quyết 05/2025/NQ-CP sẽ thực sự trở thành bước ngoặt quản lý và minh bạch hóa dòng vốn số.

Gia Nguyễn – Diễn đàn Doanh nghiệp