Hành trình biến di sản văn hoá thành tài sản phát triển bền vững của Thủ đô
Tọa đàm quốc tế “Hành trình để di sản văn hoá thành tài sản trong phát triển công nghiệp văn hóa” với sự tham dự của nhiều chuyên gia văn hoá, nhà khoa học Việt Nam và Trung Quốc đã diễn ra ngày 29/11 tại Bảo tàng Hà Nội. Sự kiện là diễn đàn trao đổi học thuật và thực tiễn giữa các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học nhằm chia sẻ kinh nghiệm, đề xuất giải pháp khai thác hiệu quả di sản văn hoá, thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp văn hoá và xây dựng Hà Nội trở thành thành phố sáng tạo.
Phát biểu tại tọa đàm, bà Bạch Liên Hương – Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP Hà Nội cho biết, Hà Nội là địa phương có mật độ di sản dày đặc bậc nhất cả nước với 6.489 di tích lịch sử – văn hoá, gần 1.800 di sản văn hoá phi vật thể, 351 bảo vật quốc gia, cùng hệ thống bảo tàng phong phú, đội ngũ nghệ nhân đông đảo và hơn 1.300 làng nghề truyền thống. Thành phố hiện sở hữu 6 di sản được UNESCO vinh danh và 22 di tích quốc gia đặc biệt, tạo nền tảng quan trọng cho phát triển công nghiệp văn hoá trong kỷ nguyên số.
Theo bà Bạch Liên Hương, di sản văn hoá không chỉ là “ký ức của đất và người” mà còn là nguồn lực nội sinh quý giá cho tương lai. Khai thác đúng cách sẽ giúp Hà Nội vừa bảo tồn giá trị truyền thống, vừa tạo động lực phát triển kinh tế – xã hội, xây dựng Thủ đô sáng tạo, văn minh, hiện đại.
Trong những năm gần đây, Hà Nội đã chủ động tổ chức nhiều sự kiện văn hoá – sáng tạo mang tầm quốc tế như Lễ hội Thiết kế Sáng tạo, Triển lãm Nghệ thuật số, Lễ hội Áo dài, Lễ hội Ẩm thực Hà Nội, góp phần nâng tầm hình ảnh Thủ đô trên bản đồ văn hoá thế giới. Theo bình chọn của tạp chí Time Out (Anh), Hà Nội xếp thứ 9 trong Top 20 điểm đến văn hoá hàng đầu thế giới năm 2025.
Từ góc nhìn quốc tế, GS, TS Hướng Dũng, Chủ tịch Chương trình Nông thôn sáng tạo và phát triển bền vững của UNESCO, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Công nghiệp văn hóa – Đại học Bắc Kinh (Trung Quốc), đã chia sẻ chiến lược phát triển bền vững di sản gắn với công nghiệp văn hoá, nhấn mạnh vai trò của đổi mới sáng tạo, công nghệ số và sự tham gia của cộng đồng.
Cùng quan điểm đó, PGS.TS Khuất Hành Phủ (Trung Quốc) giới thiệu kinh nghiệm phát triển công nghiệp văn hoá gắn với di sản ở khu vực nông thôn, đặc biệt là hiện đại hoá nghề thủ công, ứng dụng công nghệ 3D trong thiết kế, sản xuất sản phẩm và thu hút thanh niên quay về địa phương khởi nghiệp. Việc chuyển đổi các sản phẩm thủ công từ định dạng 2D sang 3D đã tạo hiệu ứng mới, nâng cao giá trị sản phẩm và tăng sức hấp dẫn đối với du khách.
Ở góc độ nghiên cứu trong nước, Tiến sĩ Trần Thị Thuỷ (Viện Nghiên cứu châu Á – Thái Bình Dương) chỉ ra một số điểm nghẽn trong phát triển công nghiệp văn hoá của Hà Nội như nhận thức chưa đầy đủ về vai trò của di sản, thiếu mô hình phù hợp với đặc trưng địa phương, hạ tầng công nghệ và cơ sở dữ liệu di sản còn phân tán. Từ đó, bà đề xuất đẩy mạnh tập huấn về khai thác di sản, xây dựng bộ chỉ số đo lường đóng góp kinh tế của ngành văn hoá và phát triển **ngân hàng dữ liệu số về di sản.
Tọa đàm diễn ra trong bối cảnh Chính phủ vừa phê duyệt Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hoá đến năm 2030, với mục tiêu đạt tốc độ tăng trưởng khoảng 10%/năm và đóng góp 7% GDP. Những ý kiến trao đổi, chia sẻ tại tọa đàm được kỳ vọng sẽ giúp Hà Nội khai thác hiệu quả nguồn lực di sản, đưa công nghiệp văn hoá trở thành động lực tăng trưởng mới, góp phần xây dựng Thủ đô phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.
Lê Minh
