Động lực dẫn dắt doanh nghiệp tăng trưởng

Trước những biến động không thuận lợi của kinh tế toàn cầu, Chính phủ đã có những giải pháp cải thiện tăng trưởng trong nước và hướng đến mục tiêu 8% của năm.

Chuyên gia kinh tế Phạm Thế Anh – Trưởng khoa Kinh tế học, Đại học kinh tế Quốc dân đã chia sẻ về giải pháp thích ứng của Chính phủ cũng như động lực tăng trưởng của nền kinh tế và doanh nghiệp trong nửa cuối năm 2025.

Theo chuyên gia, động lực tăng trưởng trong nước hiện nay không có gì khác ngoài đầu tư công. Các doanh nghiệp, ngành nghề trong nước phải bám theo đầu tư công. Tuy nhiên, để đầu tư công của Chính phủ lan toả và tạo tác động thúc đẩy, kéo khu vực tư nhân cùng tăng trưởng, chuyên gia Phạm Thế Anh nhấn mạnh đến 2 yêu cầu.

Thứ nhất, phải tập trung vào những dự án trọng điểm, dự án cơ sở hạ tầng có sự lan toả cao.

Thứ hai, phải nâng cao tỷ lệ nội địa hoá, tức là “kéo” doanh nghiệp trong nước tham gia vào các dự án đầu tư công. Nếu doanh nghiệp nước ngoài cung cấp nguyên vật liệu cho các dự án đầu tư công thì sức lan toả sẽ rất kém.

Ở chiều ngược lại, các doanh nghiệp Việt Nam phải chủ động tỷ lệ nội địa hoá và chứng minh xuất xứ hàng hoá. Tránh đội lốt xuất xứ hàng hoá, nâng cao tỷ lệ nội địa hoá sẽ tránh rủi ro thuế quan.

Đây là nội dung quan trọng. Theo ông Phạm Thế Anh, trong đàm phán thuế quan với Hoa Kỳ hiện nay, vấn đề liên quan để tỷ lệ nội địa hoá của sản phẩm là một điều kiện đàm phán.

Cùng với đó là sự hỗ trợ của Chính phủ. Quan điểm được chuyên gia kinh tế đưa ra, để khu vực tư nhân tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng, đóng góp nhiều hơn vào tăng trưởng, Chính phủ cần có chính sách, ưu đãi về thuế liên quan đến tỷ lệ nội địa hoá trong các sản phẩm. Chẳng hạn như áp mức thuế khác nhau vào các tỷ lệ nội địa hoá khác nhau.

Về tình hình giải ngân đầu tư công, theo Bộ Tài chính, đến hết tháng 5/2025, ước giải ngân đầu tư công cả nước đạt 24,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn tỷ lệ giải ngân cùng kỳ năm 2024 (đạt 21,6%). Trong đó, vốn ngân sách địa phương có tỷ lệ đạt 27,5% (cao hơn cùng kỳ năm 2024 là 21,1%). Tuy nhiên vốn ngân sách trung ương mới đạt 19,6% (thấp hơn cùng kỳ năm 2024 là 22,6%).

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, so với tỷ lệ giải ngân cả nước trong 4 tháng đầu năm, tiến độ giải ngân đã có sự tăng tốc rõ rệt, bắt kịp tiến độ so với cùng kỳ năm ngoái (lũy kế giải ngân đến hết tháng 2 đạt 5,43%, hết tháng 3 đạt 9,72%, hết tháng 4 đạt 15,9% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).

Năm 2025, Chính phủ yêu cầu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công phải đạt 100% và coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách nhằm thúc đẩy tăng trưởng và đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế.

Để đạt được mục tiêu trên và tạo tiền đề cho những năm tiếp theo, hiện nay cải cách thể chế về giải ngân đầu tư công đang thực hiện mạnh mẽ. Luật Đầu tư công sửa đổi thông qua từ đầu năm đã phân cấp mạnh mẽ, địa phương và chủ đầu tư được quyết định là chính. Ngoài ra, các cơ chế về sửa Luật Đấu thầu, Luật PPP đều hướng đến đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công.