Doanh nghiệp xi măng “ngậm ngùi” báo lỗ

Giá nguyên liệu đầu vào như điện, than và bao bì tăng cao đã đẩy các doanh nghiệp xi măng vào tình thế khó khăn, khi chi phí sản xuất vượt xa khả năng bù đắp từ doanh thu khiến nhiều doanh nghiệp tiếp tục báo lỗ quý III/2024, khiến áp lực tài chính càng thêm nặng nề.

Cụ thể, báo cáo tài chính quý III/2024 của Công ty Cổ phần Xi măng VICEM Bút Sơn cho thấy với doanh thu thuần 633 tỷ đồng công ty vẫn bị thua lỗ sau thuế 26 tỷ đồng và đây là quý thứ 8 công ty bị lỗ liên tiếp (từ quý 4/2022).

Theo đó, dù doanh thu tăng trưởng, nhưng giá vốn tăng mạnh hơn 19% nên sau khấu trừ, lãi gộp chỉ thu về 11 tỷ đồng, giảm 46%. Biên lãi gộp bị thu hẹp từ 4% về gần 2%.

Doanh thu tài chính chỉ hơn 11 triệu đồng nhưng VICEM Bút Sơn phải gánh tới 17,8 tỷ đồng chi phí tài chính. Trong đó, chi phí lãi vay gần 17 tỷ đồng. Chi phí bán hàng tăng 7% lên hơn 17,8 tỷ đồng. Chi phí quản lý doanh nghiệp giảm nhẹ 5 tỷ đồng còn gần 18 tỷ đồng.

Lũy kế 9 tháng đầu năm, VICEM Bút Sơn mang về doanh thu thuần gần 1.840 tỷ đồng, giảm 3%, lỗ ròng gần 122 tỷ đồng, cùng kỳ lỗ hơn 64 tỷ đồng. Với việc thua lỗ liên tục trong 8 quý qua, VICEM Bút Sơn lỗ lũy kế hơn 212 tỷ đồng tại thời điểm cuối quý 3.

Tổng tài sản VICEM Bút Sơn tính đến ngày 30/9/2024 giảm 5% so với đầu năm, còn gần 3.325 tỷ đồng. Vốn chủ sở hữu của Vicem Bút Sơn tiếp tục giảm về hơn 1.146 tỷ đồng, trong đó vốn điều lệ ở mức 1.235 tỷ đồng. Vicem Bút Sơn còn khoản lỗ sau thuế chưa phân phối hơn 212 tỷ đồng.

Không nằm ngoài cảnh khó, Công ty Cổ phần Xi măng VICEM Hoàng Mai công bố đạt doanh thu thuần quý III/2024 đạt hơn 356 tỷ đồng, giảm 23% so với cùng kỳ năm trước, do giá vốn giảm sâu hơn nên sau khấu trừ, lãi gộp gần 52 tỷ đồng, tăng 9%.

Dù vậy, lãi gộp tăng không đủ bù đắp các khoản chi phí khiến VICEM Hoàng Mai lỗ hơn 11 tỷ đồng (cùng kỳ năm trước thua lỗ gần 27 tỷ đồng). Lũy kế 9 tháng, công ty đạt doanh thu thuần gần 1.204 tỷ đồng, giảm 5% so với cùng kỳ năm trước và bị lỗ ròng hơn 51 tỷ đồng. Tổng cộng số lỗ lũy kế đến hết quý III/2024 của doanh nghiệp hơn 76 tỷ đồng.

Bên cạnh khó khăn chung của thị trường, doanh nghiệp này cho biết xu hướng dịch chuyển nhu cầu xi măng bao sang xi măng rời ngày càng tăng làm giảm hiệu quả kinh doanh của công ty do giá trị thương hiệu gắn với xi măng bao.

Công ty Xi măng VICEM Hải Vân thì cho biết doanh thu quý III/2024 đạt gần 110 tỷ đồng, giảm 14% so cùng kỳ năm trước. Công ty tiếp tục lỗ sau thuế hơn 8 tỷ đồng (cùng kỳ năm trước bị lỗ gần 16 tỷ đồng). Đây là quý lỗ thứ 6 liên tiếp của VICEM Hải Vân.

Lũy kế 9 tháng, VICEM Hải Vân mang về doanh thu thuần hơn 261 tỷ đồng, giảm 38% và lỗ gần 38 tỷ đồng. Tổng số lỗ lũy kế đến hết tháng 9 lên đến 90,3 tỷ đồng.

VICEM Hải Vân cho biết trong quý III không sản xuất và tiêu thụ clinker do thị trường không có nhu cầu và chi phí sản xuất clinker cao, bất lợi về logistics. Đồng thời, chi phí cố định của nhà máy xi măng Vạn Ninh hạch toán vào giá vốn gần 19 tỷ đồng (do dừng sản xuất clinker) làm lợi nhuận sụt giảm.

Trước đó, Tổng Công ty Xi măng Việt Nam VICEM báo cáo thua lỗ 863 tỉ đồng trong 6 tháng đầu năm 2024.

Các doanh nghiệp cho biết ngành xi măng vẫn đang đối mặt với khó khăn do nguồn cung cao, trong khi thị trường xi măng trong nước và xuất khẩu tiếp tục cạnh tranh khốc liệt về giá, áp lực tồn kho sản phẩm, dư thừa năng lực sản xuất.

Như vậy, bức tranh màu xám lại tiếp tục ám ảnh doanh nghiệp trong ngành. Cụ thể, lượng tiêu thụ xi măng từ năm 2022 đến nay liên tục sụt giảm làm cho các doanh nghiệp sản xuất xi măng gặp khó.

Tính đến năm 2024 cả nước có 61 nhà máy sản xuất xi măng, tổng công suất khoảng 117 triệu tấn xi măng/năm nhưng tiêu thụ xi măng năm 2023 chỉ đạt khoảng 87,8 triệu tấn, trong đó tiêu thụ xi măng nội địa đạt 56,6 triệu tấn, xuất khẩu 31,2 triệu tấn.

Lượng tiêu thụ xi măng nội địa năm 2023 chỉ bằng 84% năm 2022, còn lượng xuất khẩu xi măng năm 2023 bằng 99% năm 2022. Nhiều doanh nghiệp nằm trong danh sách lợi nhuận âm năm 2023 và mã chứng khoán không đủ điều kiện giao dịch ký quỹ (margin) theo Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội công bố tháng 4 vừa qua.

9 tháng đầu năm 2024, lượng tiêu thụ xi măng nội địa cũng chỉ xấp xỉ với năm ngoái và tiếp tục duy trì ở mức thấp. Kênh xuất khẩu cũng giảm, 9 tháng mới đạt 22,5 triệu tấn, trị giá 863 triệu USD, giảm 4,3% về lượng, giảm 15,1% về trị giá so với cùng kỳ.

Thậm chí, theo dự báo của Hiệp hội Xi măng Việt Nam (VNCA) và nhiều doanh nghiệp, khó khăn dự kiến vẫn còn tiếp tục đeo bám ngành xi măng hết năm 2024. Lĩnh vực xuất khẩu xi măng, clinker tiếp tục gặp khó, bởi thị trường bất động sản Trung Quốc chưa có dấu hiệu phục hồi, xi măng Trung Quốc cũng bị dư thừa và dự báo sẽ cạnh tranh với xi măng Việt Nam vào các thị trường xuất khẩu như Philippines, Trung Mỹ, Nam Phi…

Thị trường nội địa ảm đạm, tiêu thụ chỉ quanh 60 triệu tấn/năm, trong khi khả năng sản xuất thực tế có thể lên tới 130 triệu tấn, nếu không xuất khẩu được, nguy cơ phá sản tăng. Khi kinh tế phục hồi, nhu cầu tăng, có thể thiếu xi măng như giai đoạn trước năm 2010. Tình trạng này, nhiều ông lớn đặt kế hoạch lợi nhuận bi quan, ngậm ngùi báo lỗ.

Xoay sở với khó khăn, dù tiêu thụ chậm nhưng đối mặt chi phí tăng cao, một số doanh nghiệp đã lên giá bán sản phẩm để bù đắp như VICEM Bỉm Sơn, Bút Sơn, The Vissai, Xi măng Thành Thắng Group, Xi măng Xuân Thành…

Hiệp hội Xi măng Việt Nam (VNCA) cho biết: “Các nhà sản xuất tăng giá bán xi măng là tất yếu, bởi cả mấy năm qua, xi măng đã bán dưới giá thành sản xuất rồi. Nếu không điều chỉnh giá bán để bù đắp phần nào chi phí đầu vào, doanh nghiệp không cầm cự nổi”.

Mức tăng giá trong đợt điều chỉnh này được các doanh nghiệp ấn định ở mức 50.000 đồng/tấn. Riêng The Vissai tăng 46.300 đồng/tấn.

Để gỡ khó cho các doanh nghiệp sản xuất xi măng, Hiệp hội Xi măng Việt Nam kiến nghị Thủ tướng và các bộ, ngành có giải pháp tăng tiêu thụ nội địa xi măng thông qua sử dụng giải pháp cầu cạn trong đầu tư cao tốc, đặc biệt ở những vùng đất yếu, vùng cần thoát lũ như miền Trung, Đồng bằng sông Cửu Long…

Đồng thời, kiến nghị sửa đổi Nghị định 26/2023/NĐ-CP về việc áp dụng mức thuế suất thuế xuất khẩu clinker xi măng là 0%.

VNCA cho rằng thuế xuất khẩu tăng, cộng thêm việc xuất khẩu clinker không được khấu trừ thuế giá trị gia tăng, nên các doanh nghiệp xi măng không xuất được hàng, phải dừng sản xuất. Số liệu của VNCA cho thấy, năm 2023, nhiều nhà máy phải dừng sản xuất nửa năm, có nhà máy dừng cả 12 tháng.

Theo Diễn đàn Doanh nghiệp