Đánh thuế 17% trên lợi nhuận: Nên phân bậc và hiện đại hóa quản lý

Được cho là bước đi cần thiết, tạo sự công bằng, minh bạch nghĩa vụ thuế, tuy nhiên, để khả thi và tránh tạo gánh nặng cho đối tượng nộp thuế, theo chuyên gia, nên phân bậc và hiện đại hóa quản lý.

Tại Dự thảo sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân gửi đến Bộ Tư pháp xin ý kiến thẩm định, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi, hoàn thiện quy định về phương pháp tính thuế đối với thu nhập từ kinh doanh của cá nhân cư trú.

Cụ thể, cơ quan soạn thảo đề xuất bổ sung phương thức tính thuế đối với thu nhập từ kinh doanh của cá nhân cư trú có doanh thu hàng năm trên mức quy định của Chính phủ được xác định bằng thu nhập tính thuế nhân mức thuế suất 17%. Trong đó, thu nhập tính thuế được xác định bằng doanh thu của hàng hoá, dịch vụ bán ra trừ chi phí liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh trong kỳ tính thuế đó.

Mức này tương đương với thuế suất áp dụng cho doanh nghiệp có tổng doanh thu năm từ trên 3 tỷ đồng đến không quá 50 tỷ đồng, theo quy định tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp.

Nhìn nhận về chính sách này, không ít ý kiến cho hay, đây là bước đi cần thiết để tạo sự công bằng, minh bạch hóa nghĩa vụ thuế, tuy nhiên, để chính sách khả thi và tránh tạo gánh nặng cho đối tượng nộp thuế, nên cân nhắc phân bậc và hiện đại hóa quản lý.

Theo ông Nguyễn Văn Được – Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kế toán và tư vấn thuế Trọng Tín, đề xuất thuế 17% lợi nhuận phù hợp với tư duy quản lý mới, nhưng không nên áp đồng loạt.

Vị chuyên gia này đề xuất, chia hộ kinh doanh thành hai nhóm. Nhóm có doanh thu vượt ngưỡng sẽ áp dụng mức 17% trên thu nhập tính thuế, hoạt động buộc phải vận hành minh bạch như doanh nghiệp. Nhóm kinh doanh nhỏ doanh thu dưới ngưỡng tiếp tục tính theo phương pháp hiện hành – tức nộp thuế theo tỷ lệ % doanh thu và chỉ cần hóa đơn điện tử kết nối cơ quan thuế.

“Mức doanh thu bao nhiêu để áp dụng cách tính nào sẽ do Chính phủ quy định sau”, ông Nguyễn Văn Được chia sẻ.

Đồng thời kiến nghị chi tiết hơn với bốn nhóm. Theo đó, hộ có doanh thu dưới một tỷ đồng sẽ được miễn thuế, không bắt buộc dùng hóa đơn điện tử. Nhóm doanh thu nhỏ và vừa nộp thuế trực tiếp trên doanh thu, dùng hóa đơn từ máy tính tiền mà không cần kế toán. Nhóm lớn hơn sẽ kê khai thuế theo phương pháp khấu trừ, đồng nghĩa phải lập sổ sách và thực hiện chế độ kế toán như doanh nghiệp.

Cách tiếp cận này, theo ông Nguyễn Văn Được, vừa bảo đảm ngân sách thu đúng thu đủ, vừa công bằng trong kinh doanh. Hộ nhỏ không bị đẩy vào áp lực kế toán phức tạp, trong khi hộ lớn phải minh bạch, qua đó tạo cơ hội để từng bước chuyên nghiệp hóa.

Liên quan đến vấn đề này, bà Lê Yến – Giám đốc Công ty Tư vấn Thuế Hà Nội cũng đề xuất, chia làm 3 nhóm trong quản lý hộ kinh doanh. Đó là nhóm có doanh thu dưới 500 triệu đồng, từ 500 triệu đồng đến 3 tỷ đồng và trên 3 tỷ đồng.

Với nhóm có doanh thu khoảng 500 triệu đồng, vị chuyên gia này cho rằng, cần lưu ý doanh thu không phải là lợi nhuận, bởi sau khi trừ chi phí, lợi nhuận thực tế chỉ còn 10 – 20%, không đáng kể. Do đó, không áp dụng hóa đơn điện tử và cần miễn thuế với đối tượng này.

Đối với nhóm doanh thu từ 500 triệu đến 3 tỷ đồng và trên 3 tỷ đồng, mức thuế thu nhập cá nhân dự kiến 17% trên lợi nhuận tính thuế. Bà Yến đặt vấn đề: với cách tính này, hộ kinh doanh có phải lập báo cáo tài chính và áp dụng chế độ kế toán như doanh nghiệp hay không? Thực tế, việc tập hợp hóa đơn chứng từ rất dễ bị thiếu sót, dẫn đến phải nộp thuế cao hơn.

Ngoài ra, mức thuế 17% trên lợi nhuận tính thuế cũng chưa công bằng so với doanh nghiệp nộp 20% nhưng chỉ áp dụng cho quy mô trên 50 tỷ đồng. Vì vậy, chính sách thuế cần được phân hóa rõ ràng để bảo đảm công bằng.

Bên cạnh những vấn đề đã nêu, liên quan đến đề xuất đánh thuế thu thuế 17% trên phần lợi nhuận đối với cá nhân, hộ kinh doanh, không ít ý kiến cũng đề nghị, phải hiện đại hóa quản lý thuế. Để khi giao dịch không dùng tiền mặt, hóa đơn điện tử và dữ liệu ngân hàng được kết nối, việc xác định thu nhập sẽ minh bạch và khách quan. Khi đó, mức thuế nào cũng dễ được chấp nhận hơn vì dựa trên số liệu cụ thể.

Gia Nguyễn – Diễn đàn Doanh nghiệp