Chính quyền địa phương 2 cấp: đảm bảo hiệu quả công tác tư pháp ở địa phương

Với mô hình này, quyền hạn, trách nhiệm của từng cấp được xác định lại theo hướng tinh gọn, gần dân và sát thực tiễn hơn. Tuy nhiên, qua thực tiễn vận hành đã phát sinh những vướng mắc trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ, trong đó có cấp cơ sở – nơi trực tiếp thực hiện phần lớn thủ tục hành chính (TTHC) liên quan đến người dân và DN.

Để bảo đảm hiệu quả công tác tư pháp ở cơ sở, Bộ Tư pháp đã xây dựng chương trình, triển khai tổ chức tập huấn thiết lập các điểm cầu đến các Sở Tư pháp và hơn 3.000 điểm cầu đến cấp xã những nội dung cần thiết cấp bách của công tác tư pháp địa phương, nhằm kịp thời cung cấp thông tin, hướng dẫn thực hiện những nhiệm vụ mới, nội dung mới trong tổ chức thực hiện công tác tư pháp địa phương. Cùng với đó, Bộ Tư pháp đã tổng hợp các câu hỏi từ các nguồn kiến nghị, phản ánh khó khăn, vướng mắc từ các Sở Tư pháp địa phương. Sau đó, rà soát, biên tập thành Bộ hỏi đáp theo hướng ngắn gọn, rõ ràng và chính xác đăng tải lên Cổng Pháp luật quốc gia tại Chuyên mục “phân cấp, phân quyền” để kịp thời hướng dẫn cho địa phương trong thực hiện nhiệm vụ.

Chia sẻ về những điểm mới về phân định thẩm quyền trong lĩnh vực hộ tịch, lãnh đạo Cục Hành chính tư pháp cho biết, về thẩm quyền mới của UBND cấp xã, bên cạnh việc đăng ký sự kiện hộ tịch thông thường, UBND cấp xã còn thực hiện đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngoài, bao gồm các trường hợp liên quan đến công dân Việt Nam và người nước ngoài, khai thác Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, sử dụng dữ liệu để xác nhận thông tin hộ tịch và các nghiệp vụ liên quan.

Về phân định thẩm quyền, phân cấp và một số lưu ý trong hồ sơ giải quyết một số thủ tục về nuôi con nuôi theo quy định mới, Cục Hành chính tư pháp cho biết thêm, với việc giải quyết nuôi con nuôi trong nước, giấy khám sức khỏe của người nhận con nuôi và của người được giới thiệu làm con nuôi trong nước do bệnh viện đa khoa hoặc phòng khám đa khoa hoặc trung tâm y tế khu vực cấp. Đối với việc tiếp nhận hồ sơ, trường hợp người nhận con nuôi lựa chọn nộp hồ sơ không phải tại UBND cấp xã nơi có thẩm quyền giải quyết việc nuôi con nuôi, UBND cấp xã nơi tiếp nhận hồ sơ có trách nhiệm hỗ trợ người nhận con nuôi nộp hồ sơ đăng ký nuôi con nuôi trực tuyến đến đúng UBND cấp xã có thẩm quyền theo quy định.

Ngoài ra, về tình hình triển khai Hệ thống thông tin đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử, từ ngày 1/7/2025, Phần mềm đăng ký và quản lý hộ tịch mới chính thức được vận hành trên toàn quốc theo mô hình chính quyền 2 cấp với một số nghiệp vụ cốt lõi. Hệ thống đã cung cấp hầu hết các nghiệp vụ hộ tịch cơ bản, đáp ứng nhu cầu đăng ký hộ tịch của người dân…

Theo lãnh đạo Sở Tư pháp Ninh Bình: Trong bối cảnh tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp mới chính thức vận hành sẽ xuất hiện những vướng mắc trong quá trình vận hành mô hình mới cũng như ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số. Do đó, để hoàn thành các nhiệm vụ ngành Tư pháp từ nay đến cuối năm, Sở Tư pháp đã và đang chủ động rà soát các chương trình, kế hoạch, tập trung nguồn lực hoàn thành các nhiệm vụ trọng tâm của Bộ, ngành Tư pháp.

Theo cán bộ Tư pháp, Trung tâm Phục vụ hành chính công tại Phường Phủ Lý (tỉnh Ninh Bình) cho biết: Khi công dân đến Trung tâm thực hiện các thủ tục hành chính, chúng tôi không chỉ tiếp nhận hồ sơ trực tiếp mà còn nhiệt tình hướng dẫn nộp hồ sơ trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Mỗi cán bộ, công chức đều phải nỗ lực hết mình để nắm vững các hướng dẫn mới theo nhiệm vụ được giao ở chính quyền địa phương 2 cấp; phân công từng mảng, tiếp nhận, xử lý sao cho nhịp nhàng, đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho công dân. Những nỗ lực này đã được người dân ghi nhận.

Hiện, các đơn vị thuộc Bộ Tư pháp đang phối hợp với các địa phương kịp thời nắm bắt tình hình, tiếp nhận các phản ánh để tháo gỡ, giải đáp, hướng dẫn các địa phương trong việc thực hiện các nhiệm vụ mới về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực tư pháp khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Đồng thời, tăng cường quản lý Nhà nước trong các lĩnh vực hành chính tư pháp, bổ trợ tư pháp, đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng các dịch vụ công; tăng cường công tác phối hợp trong thực hiện công tác kiểm tra đối với hoạt động tư pháp tại địa phương, nhất là lĩnh vực bổ trợ tư pháp. Sở Tư pháp các địa phương tiếp tục tham mưu UBND cấp tỉnh quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, kiện toàn, bố trí cán bộ trực tiếp làm công tác tư pháp ở cấp tỉnh và cấp xã đủ về số lượng, có phẩm chất, năng lực để đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ tư pháp trong giai đoạn mới.