174.000 doanh nghiệp gia nhập thị trường, tín hiệu phục hồi rõ nét

Tháng 7/2025 ghi nhận hai mặt trái ngược: số doanh nghiệp thành lập mới giảm so với tháng trước, nhưng số doanh nghiệp gia nhập, trở lại thị trường sau 7 tháng vượt 174.000, cao nhất trong nhiều năm.

Diễn biến này đã phản ánh một tín hiệu kinh tế quan trọng: nền kinh tế Việt Nam đang trên đà phục hồi vững chắc, với trụ cột tư nhân bắt đầu bứt tốc từ lòng tin được tái thiết.

Niềm tin đang trở lại

Theo Báo cáo tình hình kinh tế – xã hội tháng 7 và 7 tháng đầu năm 2025 do Tổng cục Thống kê công bố, tháng 7 chỉ có 16,5 nghìn doanh nghiệp thành lập mới, giảm tới 32,3% so với tháng 6. Cùng với đó, vốn đăng ký và lao động giảm lần lượt 33,6% và 42,4%. Sự suy giảm trên diện rộng này, nếu tách biệt khỏi xu thế dài hạn, có thể khiến nhiều người lo ngại về khả năng duy trì đà phục hồi.

Tuy nhiên, khi đặt trong bối cảnh tổng thể 7 tháng, một bức tranh khác hiện ra: 107.700 doanh nghiệp thành lập mới, tăng 10,6% so với cùng kỳ; 66.300 doanh nghiệp quay lại hoạt động, tăng gần 50%. Tức là trung bình mỗi tháng, thị trường ghi nhận gần 25.000 doanh nghiệp gia nhập trở lại, chưa kể tới hơn 536.000 hộ kinh doanh mới, tăng vọt 165%.

Điều này cho thấy sự sụt giảm trong tháng 7 chủ yếu mang tính kỹ thuật, nhiều khả năng đến từ việc “bung hàng” mạnh mẽ của tháng 6, vốn là tháng ghi nhận số lượng doanh nghiệp thành lập mới cao nhất lịch sử, với hơn 24.400 đơn vị, gấp đôi bình quân giai đoạn 2021–2024.

Trong môi trường kinh doanh đầy biến động, yếu tố then chốt không nằm ở những con số ngắn hạn, mà ở sự chuyển biến trong niềm tin thị trường. Và đây chính là điểm sáng trong nửa đầu năm 2025.

Tổng vốn đăng ký bổ sung vào nền kinh tế trong 7 tháng vượt 3,3 triệu tỷ đồng, tăng gần 94% so với cùng kỳ, trong đó vốn tăng thêm của doanh nghiệp đang hoạt động lên tới 2,4 triệu tỷ đồng, gấp gần 2,9 lần cùng kỳ năm 2024. Điều này cho thấy không chỉ có doanh nghiệp mới nhập cuộc, mà ngay cả các doanh nghiệp đang hoạt động cũng đang mạnh dạn đầu tư mở rộng, tăng vốn, đổi mới quy mô. Sự gia tăng đột biến về hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, với gần 57.000 hộ kinh doanh áp dụng, vượt xa kế hoạch là một minh chứng khác cho sự chuyển dịch tích cực về quản trị và tính minh bạch.

Thị trường lao động cũng cho thấy tín hiệu hồi phục rõ nét. Tổng số lao động đăng ký trong doanh nghiệp thành lập mới đạt 670.000 người, tăng 11,6%. Điều này ngược chiều với những dự báo tiêu cực về thị trường lao động cuối năm 2024, cho thấy dòng chảy việc làm đang trở lại mạnh mẽ trong khu vực tư nhân.

Từ định hướng chính sách đến động lực thực tiễn

Không thể không nhắc tới vai trò lan tỏa của Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, một “trụ cột” chính sách được đánh giá là mang tính bản lề, định hình cho cả một giai đoạn phát triển mới.

Chỉ trong vòng chưa đầy 3 tháng, hàng loạt cơ quan từ Trung ương tới địa phương đã ban hành kế hoạch hành động.

Cụ thể, đã có 34/63 địa phương trước sáp nhập, 16/34 địa phương sau sáp nhập và 21 bộ, ngành có kế hoạch triển khai thực hiện.

Cùng với đó, sau khi Nghị quyết 68-NQ/TW được ban hành (ngày 16/5/2025), Chính phủ đã khẩn trương chỉ đạo xây dựng và ban hành Nghị quyết 138/NQ-CP về Kế hoạch hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 68. Chính phủ cũng ban hành Nghị quyết 198/2025 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân ngay tại Kỳ họp thứ 9, tập trung thể chế hóa các nhóm giải pháp đã rõ nội hàm, có tính cấp bách. Đồng thời, Chính phủ ban hành Nghị quyết 139 về Kế hoạch hành động triển khai thực hiện Nghị quyết 198 của Quốc hội.

Ngày 18/5/2025, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết này đến tất cả các cấp đảng ủy (cùng với Nghị quyết 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật). Ngày 30/5/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai Nghị quyết 68.

Không chỉ dừng ở cơ chế, các con số cải cách hành chính cũng rất ấn tượng. Theo dự thảo phương án đề xuất, các Bộ dự kiến cắt giảm, đơn giản hóa 2.762/4.888 thủ tục hành chính (khoảng 56,5%), cắt giảm 1.773/7.806 điều kiện kinh doanh (khoảng 22,7%). Tính đến ngày 30/6/2025, đã có 872 thủ tục hành chính, 118 điều kiện kinh doanh được cắt giảm, đơn giản hóa. Đây chính là yếu tố góp phần hạ chi phí tuân thủ, giảm rào cản gia nhập thị trường, vốn là một trong những rào cản lớn nhất đối với doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa hiện nay.

Năm 2025 đang chứng kiến một giai đoạn chuyển mình mang tính bước ngoặt của khu vực tư nhân không chỉ về số lượng, mà quan trọng hơn là chất lượng chuyển động và tư duy kinh doanh mới. Bằng sự cộng hưởng giữa thể chế đột phá, môi trường đầu tư dần cải thiện, và sự trở lại của niềm tin thị trường, Việt Nam đang bước vào chu kỳ tăng trưởng mới với tư nhân là động lực trung tâm.

Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng này, điều doanh nghiệp cần không chỉ là môi trường thông thoáng, mà là một hệ sinh thái phát triển bền vững, đồng bộ, minh bạch. Chính sách cần tiếp tục được cụ thể hóa, thực thi quyết liệt và đi vào thực chất, để mỗi con số doanh nghiệp thành lập mới không chỉ là “thống kê khởi sự”, mà là “minh chứng sống” cho một nền kinh tế đang chuyển mình mạnh mẽ từ gốc rễ.