Ngân hàng dự kiến giảm bớt “thắt chặt” tiêu chuẩn tín dụng trong 6 tháng cuối 2023
Tiếp cận tín dụng khó khăn do các ngân hàng không hạ tiêu chuẩn tín dụng là một trong những rào cản đến với vốn của nhiều doanh nghiệp.
Tin mừng cho các doanh nghiệp là trong bối cảnh mặt bằng rủi ro tín dụng được các tổ chức tín dụng (TCTD) đánh giá là tăng nhanh hơn so với kỳ liền trước và cùng kỳ năm trước, các TCTD có xu hướng giữ “không đổi” hoặc “thắt chặt” nhẹ tiêu chuẩn tín dụng trong 6 tháng đầu năm 2023 và cả năm 2023 so với năm 2022, tuy nhiên có dự kiến giảm bớt “thắt chặt” trong 6 tháng cuối năm 2023.
Ngân hàng dự kiến giảm bớt “thắt chặt” tiêu chuẩn tín dụng trong 6 tháng cuối 2023. Ảnh minh họa
Tại kết quả điều tra được tiến hành từ ngày 05/06/2023 đến ngày 15/06/2023, các các TCTD và chi nhánh NHNNg tại Việt Nam đã thông tin về xu hướng tín dụng.
Cụ thể, tiêu chuẩn tín dụng đối với các lĩnh vực “Cho vay đầu tư ứng dụng công nghệ cao”, “Cho vay kinh doanh xuất nhập khẩu”, “Cho vay đầu tư công nghiệp hỗ trợ” và “Cho vay phát triển nông, lâm, thủy sản” và nhóm khách hàng (KH) doanh nghiệp khác được các TCTD dự kiến “nới lỏng” nhẹ trong 6 tháng cuối năm 2023.
Trong khi đó, tiêu chuẩn tín dụng đối với các lĩnh vực có rủi ro cao như “Đầu tư kinh doanh chứng khoán”, “Đầu tư kinh doanh bất động sản (BĐS)”, “Kinh doanh tài chính, ngân hàng và bảo hiểm” và “Xây dựng” tiếp tục được các TCTD dự kiến “thắt chặt” nhẹ.
Theo các TCTD, nguyên nhân “thắt chặt” nhẹ tiêu chuẩn tín dụng trong năm 2023 chủ yếu do các nhân tố “Mức độ rủi ro của thị trường” tăng lên, bao gồm: “Rủi ro từ phía khách hàng”; “Rủi ro ngành nghề” cùng với “Triển vọng kinh tế suy giảm”, trong khi vẫn có 10-15% TCTD “nới lỏng” tiêu chuẩn tín dụng do lạc quan về “Năng lực tài chính của đơn vị cải thiện” cùng với các “Chính sách định hướng/quản lý tín dụng của Chính phủ/NHNN” và “Chính sách định hướng/quản lý phát triển các ngành kinh tế của Chính phủ”.
Một thống kê của NHNN về dư nợ cho vay tín dụng vào kinh doanh BĐS trong 5 tháng đầu năm tăng 14%, cho thấy bên cạnh những giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các thị trường vừa qua cũng đã bắt đầu phát huy tác dụng và “thắt chặt” với nhóm được gọi có rủi ro cao, các TCTD vẫn sẵn sàng cho vay với các trường hợp giảm thiểu các nhân tố rủi ro.
Trong khi đó, nhìn ở khía cạnh khác, cũng từ số liệu của NHNN, là tín dụng cho tiêu dùng BĐS trong 5 tháng lại giảm 1,32%, trong khi cùng kỳ năm ngoái tăng tới 15%; NHNN cho rằng như vậy cho thấy tới thời điểm hiện tại, nhà đầu tư BĐS là cá nhân và người mua nhà để tiêu dùng vẫn chưa sẵn sàng đầu tư nên tín dụng còn đang thấp, bởi vậy việc tháo gỡ các khó khăn pháp lý, điều chỉnh giá nhà, giá BĐS cũng là một trong những giải pháp để có thể thúc đẩy cầu tiêu dùng và đầu tư trong lĩnh vực BĐS. Điều này thể hiện rõ trong việc các TCTD tham gia cuộc điều tra đã lựa chọn xu hướng nới lỏng để hỗ trợ khách hàng cho vay tiêu dùng.
(Nguồn: Vụ Dự báo Thống kê, NHNN)
Tiếp tục xu hướng của năm 2022, song song với nỗ lực thu hẹp “Chênh lệch giữa lãi suất cho vay và chi phí vốn bình quân”, các TCTD cho biết đã “thắt chặt nhẹ” các điều khoản, điều kiện cho vay tổng thể đối với khách hàng doanh nghiệp (CSCB ở mức 6,6%) trong 6 tháng đầu năm 2023.
Các TCTD cũng cho biết trong 6 tháng cuối năm 2023, các điều khoản, điều kiện cho vay tổng thể được dự kiến “nới lỏng” nhẹ đối với khách hàng cá nhân (dự kiến áp dụng đối với lĩnh vực Cho vay tiêu dùng, với một phần cơ sở như nêu trên; Đây cũng là kỳ vọng cho tăng trưởng dư nợ tiêu dùng những tháng cuối năm) và “thắt chặt nhẹ” đối với khách hàng doanh nghiệp, đặc biệt đối với lĩnh vực cho vay đầu tư kinh doanh chứng khoán và cho vay đầu tư kinh doanh bất động sản.
Tương tự kết quả điều tra trong năm 2022, “Bán buôn, bán lẻ”; “xuất, nhập khẩu” tiếp tục là 2 lĩnh vực được nhiều TCTD lựa chọn là “động lực tăng trưởng tín dụng” nhất trong 6 tháng đầu năm 2023, lĩnh vực xếp thứ 3 và thứ 4 lần lượt là “Sản xuất thức ăn và đồ uống” và “cho vay phục vụ nhu cầu đời sống”, (đảo ngược thứ tự 3, 4 so với kỳ trước), 4 lĩnh vực này tiếp tục được các TCTD dự kiến là “động lực tăng trưởng tín dụng” cao nhất của hệ thống ngân hàng trong 6 tháng cuối năm 2023 và cả năm 2023.
Bên cạnh đó, lĩnh vực “Du lịch” có biểu hiện phục hồi mạnh mẽ trong năm 2023 với tỷ lệ TCTD lựa chọn lĩnh vực này là “động lực tăng trưởng tín dụng” tăng gần gấp đôi từ 17% trong năm 2022 lên 33% cho năm 2023.
Theo nhận định của các TCTD, nhu cầu tín dụng tổng thể của khách hàng trong 6 tháng đầu năm 2023 cải thiện với mức độ chậm hơn so với 6 tháng cuối năm 2022 và cùng kỳ các năm 2021, 2022, chưa đạt mức kỳ vọng ghi nhận tại kỳ điều tra trước, tuy nhiên được dự báo cải thiện mạnh hơn trong 6 tháng cuối năm 2023.
Các TCTD dự báo nhu cầu tín dụng tổng thể của khách hàng trong năm 2023 sẽ “tăng” với mức độ thấp hơn mức tăng của năm 2022 ở tất cả các lĩnh vực, đối tượng, loại tiền và kỳ hạn.
Đáng chú ý, tương tự năm 2021-2022, trong nửa đầu năm 2023 và cả năm 2023, “diễn biến tăng trưởng kinh tế; diễn biễn lãi suất; thay đổi lãi suất cho vay của TCTD; thay đổi nhu cầu đầu tư vào sản xuất kinh doanh, tiêu dùng của khách hàng; chất lượng phục vụ cải thiện” là những nhân tố được nhiều TCTD nhận định ảnh hưởng tích cực đến sự gia tăng nhu cầu tín dụng của nhóm khách hàng doanh nghiệp.
Bên cạnh các nhân tố trên, nhân tố “cải tiến sản phẩm cho vay của TCTD” được nhận định và dự báo tác động tích cực đến sự gia tăng nhu cầu vay vốn của nhóm khách hàng cá nhân trong 6 tháng đầu năm và cả năm 2023.
Theo đánh giá của 12% TCTD nhận định nhu cầu tín dụng suy giảm, tương tự năm 2022, “diễn biến lãi suất và diễn biến thị trường bất động sản” được nhiều TCTD nhóm này dự báo là nhân tố chính dẫn tới sự sụt giảm nhu cầu tín dụng của các nhóm khách hàng doanh nghiệp và bổ sung thêm nhân tố “khả năng sử dụng nguồn tài chính thay thế của khách hàng” có thể tác động tiêu cực đến nhu cầu tín dụng của nhóm khách hàng cá nhân trong năm 2023.
