VSIP- Hình mẫu thành công trong hợp tác giữa Việt Nam – Singapore
Khu công nghiệp Việt Nam – Singapore (VSIP) là mô hình phát triển toàn diện, xây dựng tổ hợp các khu công nghiệp, đan xen với hệ thống đô thị, bao gồm đầy đủ các cấu phần về đô thị, nhà ở xã hội và khu tái định cư, không gian xanh… Trong những năm qua, các khu công nghiệp Việt Nam – Singapore -VSIP được đánh giá là hình mẫu thành công trong hợp tác kinh tế giữa hai nước trong 50 năm qua. Theo dự kiến, năm 2023 sẽ có tổng cộng 15 khu VSIP tại Việt Nam, hướng tới các khu VSIP thế hệ mới thông minh hơn, bền vững hơn.
VSIP Group là liên doanh giữa Tổng công ty Đầu tư và Phát triển Công nghiệp Becamex IDC (Việt Nam) và liên minh các nhà đầu tư Singapore do Sembcorp Development LTD (Singapore) dẫn đầu.
Được hình thành từ năm 1996, tính đến nay VSIP Group đã phát triển được chuỗi 13 khu công nghiệp, đô thị và dịch vụ có quy mô trên 10.362 ha. Các khu công nghiệp Việt Nam – Singapore được triển khai tại nhiều tỉnh thành như Hải Phòng, Hải Dương, Bắc Ninh, Nghệ An, Quảng Ngãi, Bình Định, Cần Thơ.
VSIP đang cung cấp hạ tầng sản xuất cho khoảng 880 khách hàng đến từ 30 quốc gia và vùng lãnh thổ, với tổng vốn đầu tư 18 tỷ USD, tạo việc làm cho khoảng 300.000 lao động trong nước và nước ngoài.
Mở đầu thành công ở Bình Dương
Năm 1996, Khu công nghiệp Việt Nam- Singapore đầu tiên- VSIP I được thành lập tại tỉnh Bình Dương với diện tích 500 ha, có cơ sở hạ tầng, kết cấu kỹ thuật theo tiêu chuẩn quốc tế, môi trường kinh doanh xanh và sạch…ưu tiên dành cho các lĩnh vực có hàm lượng công nghệ cao như điện tử, thiết bị ô tô, y tế, công nghiệp hỗ trợ và thực phẩm…KCN này chỉ sau vài năm đã được lấp đầy 100% diện tích, thu hút 237 dự án. Hiện VSIP I có tổng vốn đầu tư khoảng 2.5 tỷ USD.
Sau thành công của VSIP I, KCN VSIP II tiếp tục được thành lập vào năm 2006 tại Khu liên hợp công nghiệp – dịch vụ – đô thị Bình Dương với diện tích 345 ha và chỉ sau một năm đã lấp đầy 100% diện tích, thu hút được hơn 96 dự án đầu tư với tổng số vốn đạt trên 1 tỷ USD.
Tiếp nối thành công của VSIP I và VSIP II, ngày 19/3/2022, Khu công nghiệp VSIP III- Bình Dương rộng 1.000 ha, có tổng vốn đầu tư đến 6.400 tỷ đồng đã được khởi công tại thị xã Tân Uyên. Đây là dự án thứ 11 của VSIP tại Việt Nam, có sự kế thừa và nhiều cải tiến tốt hơn các VSIP trước, được tích hợp công nghệ thông minh trong các hoạt động từ việc sử dụng năng lượng, nước, chất thải, đến quản lý giao thông và an ninh… Giai đoạn 1 của VSIP III rộng 100 ha đã được cấp Chứng Nhận Xanh Green Mark của Cơ quan Quản Lý xây dựng Singapore (BCA). Ngay trong ngày khởi công đã có nhiều nhà đầu tư ký thuê đất đầu tư vào KCN này, trong đó có Tập đoàn Lego đã đầu tư đến 1 tỷ USD.
Tại lễ khởi công VSIP III tại Bình Dương, Thủ tướng Phạm Minh Chính thể hiện sự tin tưởng VSIP III sẽ tạo ra sự phát triển kinh tế mạnh mẽ, dự án này sẽ giữ vai trò hạt nhân, trung tâm thúc đẩy phát triển mạnh các ngành công nghiệp, dịch vụ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo tiền đề cho công nghiệp phát triển bền vững, tạo những nền tảng tăng trưởng mới cho Việt Nam…
Có thể nói, Bình Dương và Singapore đã có những bước đột phá trong hợp tác, phát triển. Tính đến 28/2/2023, Singapore là quốc gia đứng thứ ba trong số 65 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Bình Dương với 278 dự án, tổng vốn đầu tư gần 6 tỷ USD. Trong đó có những tập đoàn lớn đã đầu tư, hoạt động hiệu quả, thành công trên địa bàn tỉnh.
Lan tỏa ra nhiều tỉnh thành cả nước
Từ sự thành công của VSIP I và VSIP II, mô hình VSIP tiếp tục lan tỏa và phát triển nhiều dự án ra nhiều tỉnh thành trên cả nước. Một đặc điểm chung dễ nhận thấy là các VSIP tọa lạc tại các vị trí thuận lợi giao thương và đều đang trên đà phát triển, góp phần quan trọng cho phát triển kinh tế, an sinh xã hội của địa phương cũng như khu vực.
Trong đó, VSIP Bắc Ninh khởi công tháng 12/2007 tại tỉnh Bắc Ninh, cạnh Quốc lộ 1 mới và đường tỉnh lộ 271, cách Hà Nội 16km, cách cảng Hải Phòng 100km, cách sân bay quốc tế Nội Bài 39km, cách cảng Cái Lân Quảng Ninh 125km… VSIP Bắc Ninh có tổng diện tích quy hoạch 700 ha; trong đó KCN 500 ha, khu đô thị 200 ha. Từ sự phát triển tốt của KCN này, tháng 11/2021, UBND tỉnh Bắc Ninh đã thành lập VSIP Bắc Ninh II rộng 60ha.
Một trong những dự án lớn của VSIP phải kể đến là VSIP Hải Phòng, được khởi công tháng 1/2010 với tổng diện tích rộng đến 1.600 ha, trong đó 1.100 ha khu đô thị, 500 ha KCN, tọa lạc tại TP. Hải Phòng, dọc theo con sông Cấm, gần Cảng Hải Phòng với giao thông đường thủy, đường bộ đều thuận lợi…. Đây là KCN có vai trò quan trọng phát triển kinh tế không chỉ đối với Hải Phòng mà còn đối với khu vực phía Bắc Việt Nam cũng như cả nước. Tính đến tháng 10/2021, VSIP Hải Phòng đã thu hút được tổng vốn đầu tư lên tới hơn 2,5 tỷ đô la Mỹ với 60 khách hàng FDI. Trong đó, 39 doanh nghiệp FDI đã xây dựng xong nhà máy và đang hoạt động. Tỷ lệ lấp đầy của hợp phần Khu công nghiệp đạt 72%. Hầu hết khách hàng của VSIP Hải Phòng tập trung vào những nhà đầu tư có công nghệ cao, hiện đại và sạch như: Công ty TNHH công nghệ máy văn phòng Kyocera Việt Nam, Công ty TNHH Fuji Xerox Hải Phòng, Công ty TNHH Điện tử Chilisin Việt Nam, Công ty TNHH Maple, Công ty TNHH Regina Miracle International Việt Nam … Nhờ đó, VSIP Hải Phòng đã tạo việc làm cho gần 58.000 lao động.
Đáng chú ý, năm 2020, VSIP Hải Phòng đón nhận giải thưởng “Khu công nghiệp xanh” chứng nhận bởi Hiệp hội thông tin tư vấn kinh tế thương mại Việt Nam – Bộ Công thương. Với khoảng 200 ha cây xanh được thiết kế hài hòa, VSIP Hải Phòng như một lá phổi xanh mang đến cho nhà đầu tư và người lao động một môi trường làm việc thoáng rộng, trong lành. Ba công viên của khu đô thị với diện tích 6ha (Central Park, Wetland Park, Lake Gardens) đang là điểm đến thư giãn của người dân địa phương và các khu vực lân cận
VSIP Quảng Ngãi cũng là một VSIP lớn với tổng quỹ đất khoảng 1700 ha, được thành lập năm 2013, là VSIP thứ 5 của VSIP tại Việt Nam và là VSIP đầu tiên của miền Trung. VSIP Quảng Ngãi cũng có vị trí rất thuận lợi giao thương khi nằm ven Quốc lộ 1, gần Quốc lộ 2B và chỉ cách trung tâm TP. Quảng Ngãi 13km, cách cảng và sân bay Đà Nẵng khoảng 140km…Đến tháng 8/2020, VSIP Quảng Ngãi đã thu hút được 29 nhà đầu tư nước ngoài, đã lấp đầy 70% diện tích với tổng vốn đầu tư hơn 800 triệu USD. Năm 2020, VSIP Quảng Ngãi đã nhận được danh hiệu “Khu Công Nghiệp Xanh – The Green Industrial Park”, do Chương trình Truyền thông quốc gia Xây dựng và Phát triển nền kinh tế Xanh trao tặng.
Dự án VSIP Nghệ An là VSIP thứ 7 của Tập đoàn VSIP tại Việt Nam, cũng là dự án đầu tư lớn nhất đối với tỉnh Nghệ An tính đến nay. VSIP Nghệ An là khu liên hợp công nghiệp, đô thị và dịch vụ xanh, thân thiện môi trường với tổng diện tích 750ha, trong đó đất KCN là 370ha. Tổng vốn dự án sau điều chỉnh là 186,98 triệu USD, trong đó vốn đầu tư giai đoạn 1 và 2 của KCN là 63,9 triệu USD; vốn đầu tư giai đoạn 1, 2, 3 khu đô thị và dịch vụ là 123,08 triệu USD.
Tính đến tháng 1/2023, VSIP Nghệ An đã thu hút 39 dự án đầu tư thuê đất, tỉ lệ lấp đầy 88%. Trong đó, 23 dự án đã đi vào hoạt động, 5 dự án đang xây dựng, các dự án còn lại đang làm thủ tục. Tổng vốn đăng ký đầu tư tại VSIP Nghệ An đạt 743,6 triệu USD, trong đó có 19 nhà đầu tư nước ngoài với tổng vốn đăng ký đạt trên 681 triệu USD.
Dự án VSIP Nghệ An II đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô sử dụng đất là 500ha tại các xã Diễn Thọ, Diễn Phú, Diễn Lộc (huyện Diễn Châu) thuộc Khu kinh tế Đông Nam. Thời hạn hoạt động của dự án là 50 năm kể từ ngày 8/2/2023. Đây là dự án xây dựng các khu công nghiệp, dịch vụ, đô thị hội tụ các yếu tố xanh, thông minh, phát triển bền vững.
Có thể nói rằng, VSIP là một trong những mô hình KCN kiểu mẫu tại Việt Nam, trong quá trình đầu tư phát triển KCN, VSIP đã không ngừng phát triển cả về bề rộng lẫn chiều sâu để xây dựng lên những KCN quy mô, đồng bộ và hiện đại ngang tầm quốc tế.
Quỳnh Anh (Vietnam Business Forum)
