Thủ tướng yêu cầu NHNN điều hành giá vàng miếng theo nguyên tắc thị trường

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Công điện số 16/C42Đ-TTg ngày 27/12/2023 gửi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Bộ trưởng các Bộ: Công an, Công Thương, Tài chính, Tư pháp, Thông tin và Truyền thông; Tổng Thanh tra Chính phủ chỉ đạo về các giải pháp quản lý thị trường vàng.

Bên cạnh đó, NHNN khẩn trương có giải pháp hiệu quả để quản lý, điều hành giá vàng miếng trong nước theo nguyên tắc thị trường, không để tình trạng chênh lệch giữa giá vàng miếng trong nước và vàng quốc tế ở mức cao như thời gian qua ảnh hưởng tiêu cực đến điều hành kinh tế vĩ mô, báo cáo kết quả thực hiện trong tháng 01 năm 2024.

Chính phủ cũng yêu cầu tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, giám sát chặt chẽ, toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm đối với thị trường vàng, hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh vàng, các cửa hàng, đại lý phân phối và mua bán vàng miếng và các chủ thể khác tham gia thị trường; kịp thời phát hiện những sơ hở, bất cập để xử lý chủ động, tích cực, hiệu quả theo thẩm quyền và báo cáo những vấn đề vượt thẩm quyền, đề xuất cấp thẩm quyền biện pháp xử lý phù hợp, đúng quy định; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định pháp luật, nhất là các hành vi buôn lậu, trục lợi, đầu cơ, thao túng, lợi dụng chính sách đẩy giá của các tổ chức, cá nhân… gây mất ổn định, an toàn thị trường vàng; trường hợp phát hiện hoạt động kinh doanh vàng có dấu hiệu vi phạm pháp luật, kịp thời chuyển tài liệu, hồ sơ cho cơ quan chức năng để xử lý nghiêm, công khai, minh bạch theo quy định pháp luật.

NHNN đánh giá tổng thể, toàn diện về tình hình thị trường vàng trong nước và công tác quản lý nhà nước về thị trường vàng, bao gồm cả các nội dung về sản xuất, kinh doanh vàng miếng, vàng thương hiệu SJC, vàng trang sức… và xác định cụ thể những kết quả đạt được, hạn chế, bất cập, tồn tại và nguyên nhân, bài học kinh nghiệm để có cơ sở đề xuất các giải pháp quản lý trong thời gian tới, bảo đảm chặt chẽ, khả thi, hiệu quả, đúng quy định, đúng thẩm quyền, ổn định thị trường vàng, ngoại hối, tiền tệ, góp phần hạn chế tình trạng vàng hóa nền kinh tế, bảo đảm an ninh tài chính, tiền tệ quốc gia.

Ngoài ra, NHNN rà soát khung khổ pháp lý, cơ chế, chính sách liên quan đến quản lý thị trường vàng và hoạt động kinh doanh vàng miếng, vàng trang sức…, đồng thời tổng kết thực hiện Nghị định số 24/2012/NĐ-CP ngày 03 tháng 4 năm 2012 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng để kịp thời đề xuất cấp thẩm quyền xem xét sửa đổi, bổ sung các quy định, bảo đảm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công cụ quản lý nhà nước đối với thị trường vàng, phát triển thị trường minh bạch, lành mạnh, hiệu quả và bền vững, hoàn thành trong tháng 01 năm 2024.

Chính phủ cũng yêu cầu NHNN cần chủ động hơn nữa trong công tác thông tin, truyền thông, kịp thời cung cấp các thông tin chính thức công khai, minh bạch về chủ trương, chính sách quản lý thị trường tài chính, tiền tệ, ngoại hối và vàng, củng cố niềm tin vào giá trị đồng Việt Nam và ổn định tâm lý người dân, tạo đồng thuận xã hội.

Các cơ quan chức năng, thanh tra, kiểm tra, bảo vệ pháp luật phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẩn trương thực hiện ngay các biện pháp công tác để kịp thời xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến thị trường vàng và hoạt động kinh doanh vàng, nhất là các hành vi buôn lậu, thao túng, đầu cơ trục lợi…, bảo đảm thị trường vàng hoạt động ổn định, minh bạch, an toàn, lành mạnh, hiệu quả.

Công điện của Thủ tướng giao các Bộ: Công an, Công Thương, Tài chính, Tư pháp, Thông tin và Truyền thông, các cơ quan liên quan và các địa phương theo chức năng, nhiệm vụ được chủ động phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về quản lý thị trường vàng, kịp thời chia sẻ, cung cấp thông tin và chủ động xử lý các công việc, nhiệm vụ theo thẩm quyền, kịp thời báo cáo các cấp thẩm quyền các vấn đề phát sinh vượt thẩm quyền.

Trong những ngày cuối năm 2023, giá vàng SJC chứng kiến biến động dữ dội, khiến người người nhà nhà đều nhốn nháo theo dõi diễn biến giá vàng. Không ít dự báo về khả năng giá vàng sẽ còn leo thang sớm tới 82 triệu đồng/ lượng, sau khi chạm ngưỡng kỷ lục lịch sử 80 triệu đồng / lượng ngày 28/12 đã đưa ra. Thậm chí, dự báo sẽ sớm chạm mốc 100 triệu đồng/ lượng nếu thế giới rơi vào suy thoái kinh tế, xung đột địa chính trị căng thẳng và đặc biệt trong nước tâm lý tích trữ của người dân chưa được giải tỏa.

Một trong những nguyên nhân khiến tâm lý tích trữ vàng tăng cao vào cuối năm, theo TS. Nguyễn Trí Hiêu, chuyên gia Tài chính, là các kênh đầu tư không tích cực, đồng đô la tạm dừng đẩy giá cho Fed dừng tăng lãi suất.

Quan trọng nhất, theo chuyên gia của Hội đồng Vàng thế giới (WGC), việc hạn chế về nhập khẩu vàng có thể tạo ra sự thiếu hụt nguồn cung, dẫn đến việc giá vàng trong nước cao hơn so với thị trường quốc tế.

TS Nguyễn Trí Hiếu cũng cho rằng chỉ cần có thông tin cho nhập khẩu vàng, xóa hiện trạng Cty thương hiệu vàng miếng quốc gia SJC nhưng đã nhiều năm không được gia công thêm vàng miếng, thì cầu sẽ có cung và hạ nhiệt, giảm độ lệch pha so với giá vàng thế giới.

Đáng chú ý là cuối tháng 11/2023, NHNN đã có Thông tư 12/2023/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của các văn bản quy phạm pháp luật quy định về việc triển khai nhiệm vụ quản lý dự trữ ngoại hối Nhà nước; trong đó có quy định về hướng dẫn hoạt động mua, bán vàng miếng trên thị trường trong nước của NHNN.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, Thông tư này lại chỉ nhằm ban hành các nội dung tạo thuận lợi trong quản lý cho Cục Quản lý dự trữ ngoại hối nhà nước đối với hoạt động mua bán vàng miếng của Sở Giao dịch (thay bằng Cục) và các TCTD, không can thiệp hay thay đổi giao dịch thị trường.

Trong bối cảnh này, Công điện của Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo NHNN khẩn trương có giải pháp hiệu quả để quản lý, điều hành giá vàng miếng trong nước theo nguyên tắc thị trường, theo các chuyên gia, được kỳ vọng là định hướng góp phần hạ nhiệt thị trường vàng, đặc biệt rút ngắn khoảng cách chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới.