Nhà sách Đông A kỷ niệm hành trình 20 năm thực hiện sách sưu tầm tại Hà Nội
Ngày 17/1/2025, Công ty Cổ phần Văn hóa Đông A tổ chức lễ kỷ niệm 20 năm S100 Đông A tại phòng Nghệ thuật, Nhà xuất bản Hội Nhà văn, Hà Nội. Đây là lần đầu tiên Đông A tổ chức hoạt động trưng bày sách tại thủ đô Hà Nội, sau hai lần ở Tp. Hồ Chí Minh, nhằm giới thiệu rộng rãi tới độc giả các ấn bản sách đẹp, được chế tác với nhiều công đoạn thủ công, ấn hành trong 20 năm (2005 – 2025). Sự kiện diễn ra từ 17/01 – 19/01/2025.
Năm 2004, cùng năm Việt Nam gia nhập Công ước Berne về bảo hộ các tác phẩm văn học và nghệ thuật, Đông A chính thức thành lập. Chỉ sau nửa năm ra đời, Đông A đã cho ra mắt ấn bản đặc biệt đầu tiên: Văn mới 5 năm đầu thế kỷ. Cho đến nay, Đông A đã có 20 năm tìm tòi, nghiên cứu, học hỏi, nâng cao kỹ thuật làm sách thủ công, hướng tới đối tượng là những người chơi và các nhà sưu tầm sách, với 43 ấn bản đặc biệt S100 (S – viết tắt của từ Special, 100 là mỗi tựa in 100 bản) và hơn 50 bản giới hạn khác đã phát hành.
Tại đợt trưng bày này, Đông A sẽ giới thiệu đầy đủ 43 bản đặc biệt S100 từ năm 2005 đến 2025. Bên cạnh đó, sự kiện cũng giới thiệu các ấn bản giới hạn khác như: S365, S500, S895 và tủ sách Trăm năm Nobel.
Các ấn bản này được trưng bày chia theo giai đoạn, tương ứng với từng thời kỳ hình thành và phát triển dòng sách sưu tầm của Đông A. Từ 2005 đến 2015 là giai đoạn đầu với các ấn phẩm: Văn mới 5 năm đầu thế kỷ và Văn mới 5 năm 2011-2015 (Nhiều tác giả; Hồ Anh Thái tuyển); Viết về bè bạn (Bùi Ngọc Tấn); Hạt bụi người bay ngược (Hòa Vang); Sắp đặt và diễn (Hồ Anh Thái).
Trước năm 1975, phong trào sưu tập sách bản đặc biệt đã có ở cả hai miền Bắc Nam, nhưng sau đó bị gián đoạn một thời gian dài. Có thể nói, ở thời điểm làm cuốn Văn mới 5 năm đầu thế kỷ, Đông A gần như là đơn vị đầu tiên đưa sách phiên bản đặc biệt trở lại với những người sưu tầm và chơi sách. Tên gọi S100, logo của bộ sách… đều đã định danh, định hình từ những ngày đó.
Giai đoạn 2019 – 2020 gồm 9 ấn bản là khởi đầu của một chặng đường mới với Anh em nhà Karamazov, Kiêu hãnh và định kiến, Những ngôi sao Eger, Bố Già, Hán Sở diễn nghĩa, Thiên hoàng Minh Trị, Robinson Crusoe, Khát vọng sống, Những cuốn sách thay đổi lịch sử. Các ấn bản này được đóng bìa PU, mạ nhũ vàng, được đầu tư kỹ về phần nội dung và minh họa. 8/9 cuốn sách này được nghệ nhân Nguyễn Đức Khuynh ở Nha Trang đóng bìa thủ công.
Tuy được bạn đọc đón nhận nồng nhiệt nhưng tự bản thân Đông A nhận thấy kỹ thuật làm sách thủ công cần phải nâng cao hơn nữa, phải làm thế nào để có thể tiệm cận được mỹ thuật và kỹ thuật làm sách của phương Tây, những nước đã có nền tảng và truyền thống từ hàng trăm năm nay. Cơ duyên là tháng 1 năm 2020, thầy Dư Thanh Khiêm – nhà sưu tầm kiêm nghệ nhân đóng sách đã có 15 năm kinh nghiệm theo học và thực hành đóng sách thủ công học tại Brussels, Bỉ – về Việt Nam tuyển sinh lớp đóng sách thủ công. Khi biết được thông tin này, ngay lập tức, Đông A mời thầy đến dạy tại trụ sở công ty ở Tp. Hồ Chí Minh.
Sáu tháng sau, vào tháng 06 năm 2020, Đông A chính thức thành lập phòng Sách thủ công. Với những kỹ thuật mới được tiếp cận, Đông A đã dần dần cho ra mắt các ấn bản đặc biệt mới. Từ 2021 đến 2024, Đông A phát hành 28 ấn bản. Trong thời gian đó, Đông A liên tục đến các nước như Bỉ, Pháp, Anh, Ba Lan, Hà Lan, Đức để gặp các bậc thầy về đóng sách đương đại và tham quan các xưởng đóng sách, các đợt trưng bày và các hội sách thủ công.
Tháng 2 năm 2024, lần đầu tiên Đông A tham gia gian hàng tại Hội chợ Nghệ thuật Sách quốc tế CODEX tại Mỹ. Tại đây, các ấn bản giới hạn mà Đông A trưng bày và phát hành đã được khách hàng và các nhà sưu tầm đón nhận tích cực. Ấn bản giới hạn bằng tiếng Anh The Great Gatsby được bán hết ngay tại hội sách, nhiều người còn hẹn giao hàng sau. Sự kiện này đánh dấu hoạt động phát hành sách Đông A ra thị trường nước ngoài với nhiều cơ hội hợp tác mới.
Đến nay, trải qua 20 năm hình thành và phát triển dòng sách S, Đông A được ghi nhận là một trong những đơn vị đi đầu trong thị trường ngách của ngành xuất bản với nhiều cải tiến, đổi mới cả về chất lượng ấn phẩm lẫn dịch vụ chăm sóc khách hàng.
Tại đợt trưng bày này, điểm nhấn là những ấn bản đặc biệt được thực hiện trong năm 2024 với nhiều kỹ thuật mới được áp dụng. Lần đầu tiên, Đông A áp dụng lối đóng sách Bradel kết hợp với phong cách Kinh Thánh với ấn bản S100 Nhà thờ Đức Bà Paris. Lối đóng sách Bradel kết hợp với phong cách Kinh Thánh cũng được áp dụng với ấn bản đặc biệt Thần khúc. Kỹ thuật trang trí ghép da inlay được áp dụng cho ấn bản Con Bim trắng tai đen và Hành trình thám hiểm Đông Dương.
Trong ngày chủ nhật, ngày 19 tháng 1 năm 2025, Đông A sẽ tổ chức đấu giá trực tuyến 9 ấn bản đặc biệt ký hiệu chữ A với quy cách và chất liệu cao cấp nhất của các tựa sách: Bố già, Con Bim trắng tai đen, Hành trình thám hiểm Đông Dương, Nhà thờ Đức Bà Paris, Thần khúc, Truyện Kiều, Lịch sử Việt Nam bằng hình, Văn Mới năm 5 đầu thế kỷ và Văn mới 2010 – 2015. Đây là dịp tương tác cuối mỗi năm của Đông A đối với các nhà sưu tầm và những người yêu thích sách đẹp.
Lê Minh
