Hà Nội: Tổ chức Diễn xướng thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu xứ Đoài năm 2025
Trong hai ngày 13 và 14/12, Chương trình Diễn xướng thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu xứ Đoài năm 2025 được Trung tâm Nghiên cứu và bảo tồn văn hóa tín ngưỡng Việt Nam và Trung tâm Văn hóa-Thể thao xã Kiều Phú tổ chức tại chùa Liên Trì (xã Kiều Phú, Hà Nội).
Nằm trong chuỗi hoạt động của lễ hội truyền thống thôn Liên Trì Đồng Sơn, sự kiện đã thu hút các thanh đồng trên địa bàn Hà Nội và một số tỉnh, thành phố phía Bắc (như Hưng Yên, Ninh Bình) tham dự. Chương trình tham gia diễn xướng với các nội dung: Hầu đồng, hát văn-múa thiêng, trình diễn trang phục, trả lời kiến thức về tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt.
Thượng tọa Thích Trường Xuân, Phó trưởng ban thường trực Ban Văn hóa Giáo hội Phật giáo Việt Nam TP Hà Nội, Trụ trì chùa Liên Trì cho biết, Chương trình nhằm tôn vinh những giá trị văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ của người Việt, giá trị văn hóa phi vật thể của nhân loại được UNESCO công nhận.
Bên cạnh đó, sự kiện cũng nhằm giúp các thanh đồng định hướng rõ hơn những nét văn hóa, tín ngưỡng, truyền thống trong tín ngưỡng thờ Mẫu để họ có lề lối thống nhất, bài bản. Từ đó, ban tổ chức hy vọng các thanh đồng tham dự liên hoan mang đến công chúng những lề lối thực hành tín ngưỡng bài bản, chuẩn chỉ, giúp nhận diện những lề lối không đúng, phản cảm, gây hiểu lầm, đặc biệt khi mạng xã hội hiện đang rất phát triển”.
Với bề dày lịch sử và không gian văn hóa đặc thù, Hà Nội hiện là một trong những địa phương có mật độ cơ sở thờ Mẫu dày đặc nhất cả nước. Theo thống kê của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, toàn thành phố có hơn 2.000 di tích, cơ sở thờ tự liên quan đến tín ngưỡng thờ Mẫu, gồm các phủ, đền, điện, miếu và hàng trăm điện tư gia. Điều này cho thấy sức sống bền bỉ của tín ngưỡng dân gian đã ăn sâu trong đời sống tinh thần người dân Thủ đô.
Kể từ khi được UNESCO ghi danh, Hà Nội đã trở thành điểm sáng trong việc bảo tồn và quảng bá di sản. Nhiều câu lạc bộ, không gian thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu đã ra đời, giúp cộng đồng hiểu đúng, hiểu đủ về giá trị văn hóa và tâm linh của đạo Mẫu.
Ông Nguyễn Vũ Hán – Giám đốc Trung tâm Văn hóa – Thể thao xã Kiều Phú cho biết, sự tham gia của các nghệ nhân, cung văn, thanh đồng cùng đông đảo bà con nhân dân chính là minh chứng cho sức sống mạnh mẽ và bền bỉ của tín ngưỡng thờ Mẫu trên quê hương xứ Đoài”.
Nói về tín ngưỡng thờ Mẫu trong sự phát triển giữa truyền thống và xã hội đương đại, PGS.TS Nguyễn Thị Yên – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn Văn hóa Tín ngưỡng Việt Nam, Hội Di sản Văn hóa Việt Nam cho biết, tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ của người Việt đang có xu hướng biến đổi, thích ứng.
Tiêu biểu có thể kể đến những thay đổi về cách thức tổ chức đa dạng, phong phú hơn, như các dân tộc Tày, Nùng (Lạng Sơn) góp tiền làm lễ chung; đưa văn hóa của nhiều tộc người vào điện thờ, thực hành tín ngưỡng; có sự giao lưu, tiếp biến văn hóa, nhưng cũng có xu hướng quay lại xu hướng cổ xưa hay xuất hiện những dạng hầu đồng mới.
Hải Yến
