GoTo đổi tướng mong đổi vận

Tập đoàn GoTo của Indonesia (công ty mẹ Gojek) vừa bổ nhiệm một vị Tổng giám đốc mới nhằm đảo ngược tình trạng thua lỗ nhiều năm trong bối cảnh sự cạnh tranh trên thị trường ngày càng gay gắt. Theo đó, ông Patrick Walujo sẽ trở thành tân CEO của GoTo Group, thay thế cho ông Andre Soelistyo.

GoTo Group được thành lập hồi tháng 5.2021, với sự hợp nhất của hai công ty khởi nghiệp lớn: công ty gọi xe Gojek và nền tảng thương mại điện tử Tokopedia. Cả hai đều ghi dấu ấn là những kỳ lân trị giá hơn 1 tỷ USD, Tuy nhiên, việc liên tục thua lỗ đã thách thức sự kiên nhẫn của các nhà đầu tư.

Giám đốc điều hành Jianggan Li của công ty tư vấn Momentum Works có trụ sở tại Singapore cho rằng: “Áp lực từ các nhà đầu tư đối với ban quản lý đã dẫn đến nhu cầu bức thiết về việc thay đổi lãnh đạo”.

Tổng giám đốc cũ, ông Andre Soelistyo, 39 tuổi, là người có nhiều đóng góp trong thương vụ sáp nhập tạo ra công ty Internet lớn nhất Indonesia. Tuy nhiên, kể từ khi chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng hồi tháng 4/2022, cổ phiếu GoTo đã giảm hơn 60%. Điều này khiến giá trị vốn hóa thị trường của GoTo chỉ còn 9,2 tỷ USD.

Do đó, “Các nhà đầu tư đang trở nên mất kiên nhẫn, những ngày đốt tiền và tập trung vào doanh thu đã qua. Việc ông Walujo ngồi “ghế nóng” đồng nghĩa với việc cắt giảm chi phí nhiều hơn nữa và đẩy nhanh các mục tiêu lợi nhuận”, Giáo sư Mak Yuen Teen tại Đại học Quốc gia Singapore, người nghiên cứu về quản trị doanh nghiệp, nhận định.

Một trong những yếu tố dẫn đến sự thay đổi lãnh đạo GoTo được thúc đẩy bởi sự cạnh tranh của các đối thủ trong khu vực như Grab, Sea. Cụ thể, công ty Sea có trụ sở tại Singapore, điều hành nền tảng thương mại điện tử Shopee vừa báo cáo ghi nhận lợi nhuận quý đầu tiên hồi tháng 3. Điều đó chứng minh cho các nỗ lực tái cấu trúc công ty của Sea như cắt giảm hàng nghìn việc làm và tăng lương cho những người ở lại, bắt đầu được đền đáp. Chính yếu tố này góp phần làm tăng áp lực thay đổi lãnh đạo của GoTo, CEO Jianggan Li nhận định.

“Ban quản lý GoTo cũng đã thực hiện một số biện pháp để giải bài toán lợi nhuận trong bối cảnh cạnh tranh. Tuy nhiên, các nhà đầu tư vẫn cho rằng những biện pháp của lãnh đạo GoTo hiện tại là chưa thỏa đáng, đặc biệt khi nền tảng thương mại điện tử đầu tiên của khu vực – Shopee ghi nhận lợi nhuận”, ông Li khẳng định.

Không riêng gì Shopee, công ty thương mại điện tử Bukalapak của Indonesia cũng ghi nhận lợi nhuận đầu tiên hồi năm ngoái. Ngược lại, khoản lỗ ròng của GoTo vẫn tiếp tục tăng. Trong năm 2022, khoản lỗ ròng của GoTo lên tới 2,69 tỷ USD. Khoản lỗ này chịu ảnh hưởng rất lớn từ việc sáp nhập Gojek và Tokopedia. Riêng vụ M&A này đã gây ra mức tổn thất lợi thế thương mại trị giá 733 triệu USD.

Ngoài ra, khoản lỗ ròng của GoTo được ghi nhận bởi sự gia tăng chi phí bồi thường dựa trên cổ phần và chi phí tái cơ cấu một lần.

Bên cạnh đó, khoản lỗ cũng xuất phát từ việc GoTo đã chi rất nhiều cho các chương trình khuyến mãi và ưu đãi nhằm thu hút tài xế và khách hàng trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt với các đối thủ trong khu vực như Grab.

Dưới thời ông Soelistyo, GoTo đã nỗ lực thu hẹp khoản lỗ bằng cách cắt giảm việc làm, hạn chế chi tiêu cho quảng cáo và thắt chặt kiểm soát chi phí. Họ vẫn luôn cố gắng thuyết phục các nhà đầu tư về tiềm năng sinh lời của mình. Khi công bố doanh thu quý I/2023 hồi tháng 4, vị cựu CEO Andre Soelistyo tin tưởng: “Việc chúng tôi tập trung vào những người tiêu dùng chất lượng cao, cùng với cách quản lí chi phí một cách chặt chẽ, đã làm tăng đáng kể hiệu quả lợi nhuận của GoTo và cho chúng tôi một cái nhìn lạc quan về tương lai của GoTo”.

Chính những nguyên nhân trên, “Việc đề cử ông Patrick Walujo là một sự thay đổi đáng hoan nghênh, trong đó kinh nghiệm và sự tham gia nhiều năm trong lĩnh vực tư nhân của ông ấy kể từ những ngày đầu thành lập Gojek sẽ rất quan trọng trong việc phát triển công ty”, Giám đốc điều hành Piter Abdullah tại Viện nghiên cứu Segara có trụ sở tại Jakarta khẳng định.