Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi): Cụ thể hành lang cho hoạt động của Quỹ phát triển đất

Theo đó, Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) tiếp tục được đưa ra lấy ý kiến xây dựng, hoàn thiện, tại phiên bản cập nhật mới đây, Dự thảo Luật (sửa đổi) gồm 16 Chương, 263 Điều. Mặc dù số lượng Chương và Điều tại phiên bản mới vẫn giữ nguyên so với Dự thảo tháng 6/2023, tuy nhiên, các nội dung chỉnh sửa được cho đã được tiếp thu, chỉnh lý chi tiết, khoa học hơn.

Đáng nói, bên cạnh một số Điều còn một số ý kiến trái chiều và được Dự thảo đưa ra 2 phương án như: định giá đất, quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất; thu hồi, trưng dụng đất; hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất;… thì một trong những vấn đề tiếp tục nhận được sự quan tâm, góp ý của chuyên gia đó là hoạt động của Quỹ phát triển đất (Điều 113 Dự thảo).

Góp ý xây dựng, hoàn thiện Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), liên quan tới nội dung này, PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến – Phó Chủ tịch Hội đồng Trường, Trưởng khoa Pháp luật Kinh tế, Trường Đại học Luật Hà Nội cho rằng, tại Điều 113, Dự thảo Luật (sửa đổi) quy định về thẩm quyền thành lập Quỹ phát triển đất; nguồn vốn hình thành của loại quỹ này, tuy nhiên, Điều 113 chưa quy định cụ thể cơ quan Nhà nước nào có thẩm quyền quản lý và sử dụng Quỹ phát triển đất: Tổ chức phát triển quỹ đất hay là cơ quan Nhà nước nào?

Theo PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến, đây là nội dung quan trọng cần được quy định trong Điều 113.

“Do đó, ban soạn thảo cần nghiên cứu bổ sung quy định tại Điều 113 về thẩm quyền của cơ quan quản lý và sử dụng Quỹ phát triển đất”, PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến kiến nghị.

Cũng quan tâm, góp ý về quy định của Quỹ phát triển đất, chuyên gia kinh tế TS. Cấn Văn Lực – thành viên Hội đồng khoa học của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, cần xác định rõ nguồn tài chính của Quỹ phát triển đất là sử dụng vốn ngân sách Nhà nước hay ngoài ngân sách Nhà nước (hiện chưa thống nhất tại điểm 1 và 2/Điều 113) và cơ quan trực tiếp quản lý là Uỷ ban Nhân dân tỉnh hay Tổ chức phát triển quỹ đất?

“Cần xem xét tỷ lệ phân bổ tối thiểu 10% nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hàng năm của địa phương cho Quỹ phát triển đất để đảm bảo phù hợp với khả năng cân đối ngân sách địa phương nói chung. Bởi vì, tỷ lệ 10% có thể phù hợp các địa phương có tỷ lệ thu từ đất đai cao song chưa phù hợp với các địa phương có tỷ lệ thu từ đất thấp, chưa đảm bảo cân đối ngân sách, tỷ lệ trích 10% có thể ảnh hưởng đến nguồn chi cho các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội khác”, TS. Cấn Văn Lực đề nghị.

Bên cạnh đó, để đảm bảo quy định có tính khả thi, toàn diện, TS. Cấn Văn Lực lưu ý, ban soạn thảo nên cân nhắc các vấn đề đặt ra như: Cơ chế huy động các nguồn tài chính của Quỹ phát triển đất sẽ thực hiện như thế nào? có cơ chế hỗ trợ đặc thù để huy động vốn hiệu quả? phối hợp thế nào với các nguồn từ ngân sách Trung ương, địa phương và các nguồn khác để đảm bảo đáp ứng nhu cầu vốn cho bồi thường, giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch…

Cùng với các vấn đề liên quan đến Quỹ phát triển đất, góp ý hoàn thiện Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), nhiều ý kiến cũng cho rằng, ban soạn thảo cần: Chuẩn hóa khái niệm về Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai; Bổ sung thông tin về “giao dịch quyền sử dụng đất” trong cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai và quy định về trách nhiệm của Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh về “thực hiện đăng ký bắt buộc về giao dịch quyền sử dụng đất và mọi biến động đất đai”; Cân nhắc quy định điều kiện áp dụng phương pháp thặng dư như quy định hiện hành;…

Đồng thời, để đảm bảo tính thống nhất và đồng bộ, các chuyên gia cũng đề nghị cơ quan soạn thảo Dự thảo Luật (sửa đổi) cần sửa đổi, bổ sung trong quy định về tái định cư; bổ sung quy định về việc bồi thường bằng đất ở, giao đất tái định cư nếu có chênh lệch về giá; tăng chế tài đối với trường hợp chậm đưa đất vào sử dụng,…

Được biết, theo Chương trình dự kiến, Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ được trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại Phiên họp thứ 25 (tháng 8/2023) và tiếp tục được trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV (tháng 10/2023).