Chiến lược huy động đầu tư cho phát triển bền vững ĐBSCL

Báo cáo với chủ đề trọng tâm “Huy động đầu tư cho phát triển bền vững”, cung cấp bức tranh toàn diện về thực trạng kinh tế vĩ mô và những cơ hội, thách thức trong việc thu hút nguồn vốn đầu tư nhằm tạo động lực tăng trưởng bền vững cho Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Báo cáo nhấn mạnh rằng thiếu hụt đầu tư đã trở thành một trong những nguyên nhân cốt lõi dẫn đến “vòng xoáy đi xuống” của nền kinh tế ĐBSCL trong nhiều năm qua. Dù là vùng sản xuất nông nghiệp và xuất khẩu chủ lực, đóng góp hơn 50% vào thặng dư thương mại của Việt Nam, ĐBSCL lại có tỷ lệ vốn đầu tư rất thấp. Cụ thể là, tính theo bình quân đầu người, so sánh trong 6 vùng kinh tế – xã hội của Việt Nam, ĐBSCL đứng thứ 3 về vốn ODA, thứ 4 về đầu tư công, thứ 5 về FDI, và thứ 6 về đầu tư tư nhân trong nước. Hệ quả là cơ sở hạ tầng yếu kém, cơ hội việc làm suy giảm, năng suất lao động trì trệ và sức cạnh tranh suy yếu.

Phát biểu tại Lễ công bố, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công cho biết, trong nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước đã đề ra nhiều quyết sách thúc đẩy sự phát triển của vùng ĐBSCL. Ngày 02/4/2022 Bộ Chính trị đã ra Nghị quyết 13- NQ/TW về phương hướng phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng ĐBSCL đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Ngày 19/8/2023 Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 974/QĐ-TTg thành lập Hội đồng điều phối vùng ĐBSCL giai đoạn 2020-2025, do một Phó Thủ tướng Chính phủ trực tiếp làm Chủ tịch Hội đồng. Những nghị quyết, quyết định này cho thấy đây là vùng kinh tế rất quan trọng, được Đảng, Nhà nước Việt Nam dành sự quan tâm đặc biệt.

Từ sự quan tâm đó, giai đoạn 2015-2023, đầu tư công vào ĐBSCL tăng gấp đôi so với giai đoạn trước, đồng thời các nguồn lực hỗ trợ từ quốc tế cũng tăng đáng kể, tạo động lực mạnh cho phát triển vùng so với các giai đoạn trước đó. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội tăng mạnh đã giúp cho ĐBSCL đạt tốc độ tăng trưởng khá và duy trì ổn định trong nhiều năm qua, thậm chí một số tỉnh năng động đã bứt phá với mức tăng trưởng cao và nguồn thu ngân sách địa phương được cải thiện mạnh.

Bên cạnh đó, khu vực công nghiệp tăng trưởng với tốc độ cao hơn bình quân cả nước và cao nhất trong hơn một thập niên qua, đã đưa ĐBSCL trở thành trung tâm sản xuất và xuất khẩu nông sản bậc nhất, hàng năm đóng góp gần một nửa trong tổng thặng dư thương mại của quốc gia. Một số doanh nghiệp trong vùng trở thành những tập đoàn lớn của quốc gia, đóng góp đáng kể vào nền kinh tế cả nước.

Tuy nhiên, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công cho rằng, kinh tế ĐBSCL trong nhiều năm qua vẫn tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức và khó khăn như: cơ sở hạ tầng còn hạn chế, chậm chuyển đổi cơ cấu, thu hút đầu tư kém, doanh nghiệp chậm phát triển cả về số lượng và năng lực, vùng thiếu cơ hội việc làm cho người lao động, năng suất lao động và sức cạnh tranh còn yếu…

“Đây là vấn đề mà chúng tôi lo ngại và quan tâm nhất trong bối cảnh cả nước đang phát triển nhanh chóng, các địa phương đang cải cách, cải thiện môi trường và điều kiện kinh doanh, thì ĐBSCL chưa kịp bắt nhịp”, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công đánh giá.

Do đó, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công nhấn mạnh, tiêu điểm Báo cáo Kinh tế Thường niên ĐBSCL năm 2024 tập trung phân tích cấu trúc các nguồn vốn cấu thành tổng nguồn vốn đầu tư toàn xã hội để tìm hiểu những nguyên nhân và hạn chế mà ĐBSCL gặp phải trong quá trình huy động vốn cho phát triển. Từ đó, khuyến nghị các chính sách cần thiết để Trung ương xây dựng một chiến lược huy động nguồn lực đầu tư toàn diện và dài hạn, như vậy mới có thể tận dụng được tiềm năng kinh tế to lớn của vùng.

Cũng theo Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công, Báo cáo này góp phần thực hiện Nghị quyết 57/NQ-CP ngày 21/04/2022 của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp hoàn thiện thể chế vùng kinh tế xã hội, trong đó Chính phủ giao nhiệm vụ cho VCCI chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan đánh giá độc lập và có báo cáo định kỳ về tính tổng thể trong phát triển kinh tế xã hội các vùng. Đến nay qua 04 năm thực hiện, kết quả nghiên cứu của Báo cáo đã được VCCI báo cáo tới các cơ quan Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành… và đều được đánh giá cao, trở thành tài liệu hữu ích phục vụ cho việc lập quy hoạch và xây dựng chính sách.

“Báo cáo cũng được các địa phương ĐBSCL đánh giá cao, xem như là nguồn thông tin quan trọng phục vụ cho điều hành kinh tế tại địa phương. Báo cáo được nhiều chuyên gia tại các viện, trường, các cơ quan, tổ chức quốc tế sử dụng và đặc biệt cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước lấy làm căn cứ quan trọng cho thực hiện các quyết định đầu tư vào vùng trong tương lai. 4 năm vừa qua đã cho thấy được ý nghĩa và tác động của Báo cáo, vì vậy chúng tôi hy vọng rằng Báo cáo năm nay tiếp tục góp phần vào sự phát triển của ĐBSCL và cả nước”, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công nhấn mạnh.

Đồng thời, ông cũng cho rằng, trong bối cảnh cả nước ta đang bước vào cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, sáp nhập các cơ quan trung ương, địa phương để nâng cao hiệu quả, hiệu năng quản lý, tập trung cao độ cải cách thể chế để đưa đất nước ta bước vào giai đoạn phát triển mới, thì việc phân tích đánh giá tình hình kinh tế của một vùng (như ĐBSCL) góp phần quan trọng trong việc cung cấp thông tin đầy đủ, tin cậy làm nền tảng những quyết sách trọng yếu để phát triển toàn diện và bền vững.

Qua đó, ĐBSCL sẽ cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới – Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, thực hiện thành công mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, có thu nhập cao vào năm 2045.

Theo Diễn đàn Doanh nghiệp